شرق چین، منبع افزایش انتشار گازهای تخریبگر ازن است
حدود یک دهه است که استفاده از مواد تخریب کننده‌ی ازن در جهان ممنوع شده است ولی به‌نظر می‌رسد میزان این انتشارات در شرق چین مجددا افزایش یافته است. در پژوهش منتشر شده به‌دست گروهی از پژوهشگران بین‌المللی در نشریه‌ی Nature، پژوهشگران برای یافتن این منبع نامشخص انتشارات از شبکه‌ی جهانی ایستگاه‌های نظارتی استفاده کردند.
براساس این داده‌ها، ۴۰ تا ۶۰ درصد از افزایش در انتشارات از سال ۲۰۱۳، احتمالا ناشی از فعالیت‌های صنعتی غیرقانونی در استان‌های شاندونگ و هبئی در چین است. کلروفلوئوروکربن۱۱ (CFC-11) یک ماده‌ی شیمیایی قوی تخریب‌کننده‌ی ازن است که نقش مهمی در شکل‌گیری سوراخ لایه‌ی ازن در فصل بهار روی قطب جنوب دارد.
در گذشته، از CFC-11 به‌طور عمده به‌عنوان یک پیشرانه در محصولات آئروسل و نیز به‌عنوان یک عامل ایجاد پف در فوم‌های پلاستیکی استفاده می‌شد. تولید و استفاده از CFC-11 به‌وسیله‌ی پروتکل جهانی مونترال کنترل می‌شود. استفاده از این ماده از سال ۱۹۹۶ در کشورهای توسعه‌یافته و از سال ۲۰۱۰ در تمامی کشورهای جهان ممنوع شد. این امر موجب کاهش قابل‌توجه CFC-11 در اتمسفر شده است. اندازه‌گیری‌های بلندمدت CFC-11 در کیپ گریم در تاسمانی نشان می‌دهد که مقدار این ماده در اتمسفر در سال ۱۹۹۴ در اوج خود بود و در سال ۲۰۱۸ تا ۱۴ درصد کاهش پیدا کرد. البته این کاهش به اندازه‌ی مورد انتظار ناشی از توقف کامل تولید و استفاده از این ماده نیست.
مقادیر CFC-11 که در ایستگاه استرالیا واقع در شمال غربی تاسمانی اندازه‌گیری شده است
مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۴ منتشر شد، اولین مطالعه‌ای بود که نشان می‌داد روند کاهشی انتشار CFC-11 در سال ۲۰۰۲ متوقف شده است. در سال ۲۰۱۵، دانشمندان سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی همسود (CSIRO) به دولت استرالیا اعلام کردند که این انتشارات به‌طور قابل‌توجهی از سال ۲۰۱۱ افزایش یافته است. علت این بازگشت به حالت قبل یک معما بود.
یک توضیح اولیه برای این موضوع در سال ۲۰۱۸ به دست آمد؛ زمانی‌که پژوهشگرانی تحت هدایت استفان مونتزکا داده‌های CFC-11 جمع‌آوری شده در ماونا لوا در هاوایی را تجزیه‌و‌تحلیل کردند. آن‌ها نتیجه گرفتند که منشا افرایش این انتشارات، عمدتا شرق آسیا و احتمالا پیامدی از تولید غیرقانونی این ماده است. تیم مونتزکا نتیجه گرفتند که اگر این افزایش در CFC-11 افزایش پیدا کند، بسته شدن سوراخ ازن در قطب جنوب سال‌ها به تعویق خواهد افتاد. باتوجه‌به اینکه ماونا لوا بیش از ۸ هزار کیلومتر با شرق آسیا فاصله دارد، این کار عملیات کارآگاهانه‌ی قابل توجهی بود.
انتشارات جهانی CFC-11 براساس اندازه‌گیری‌های اتمسفری در مقایسه‌با کاهش مورد انتظار در این ترکیب درصورت رعایت پروتکل مونترال
یک توضیح دقیق‌تر به‌تازگی در مجله‌ی Nature منتشر شد. این پژوهش با همکاری پروهشگران بین‌المللی تحت هدایت مت ریگبی از دانشگاه بریستول در انگلستان و سانی یانگ پارک از دانشگاه ملی کیونگ پوک در کره‌جنوبی و با یاری پژوهشگرانی از ژاپن، آمریکا، استرالیا و سوئیس انجام شد.
در مطالعه‌ی جدید از داده‌های جمع‌آوری شده به وسیله‌ی شبکه نظارت جهانی AGAGE استفاده شد. این اطلاعات هر دو ساعت یک بار از گوسان، کره جنوبی و ایستگاه وابسته به AGAGE در هاتروما در ژاپن جمع‌آوری شده بود. گوسان و هاتروما به ترتیب هزار و دو هزار کیلومتر با مرکز مشکوک انتشارات CFC-11 در شرق آسیا فاصله دارند. داده‌های کره و ژاپن نشان می‌داد که انتشارات جدید CFC-11 درواقع از شرق چین به‌ویژه از استان‌های شاندونگ و هبئی می‌آیند و این مقدار از سال ۲۰۱۳ به حدود ۷ هزار تن در سال افزایش پیدا کرده است. در همین حین، دیگر شبکه‌های AGAGE شواهدی از افزایش در انتشارات CFC-11 در نقاط دیگر جهان ازجمله آمریکای شمالی، اروپا، ژاپن، کره و استرالیا پیدا نکردند.
در حالیکه مطالعه‌ی جدید علت تقریبا نیمی از افزایش جهانی در انتشارات را مشخص می‌کند، ممکن است افزایش‌های کوچک‌تر در دیگر کشورها و حتی در بخش‌های دیگر چین وجود داشته باشند که تحت پوشش شبکه‌ی AGAGE نیستند. مناطق وسیعی در جهان وجود دارند که اطلاعات دقیق کمی در مورد انتشارات CFC آن‌ها در دست است.
نقشه‌ای که نشان می‌دهد افزایش انتشار CFC-11 از کدام مناطق منشا گرفته است
بااین‌حال، مطالعه‌ی اخیر نقطه‌ی عطف مهمی در نشان دادن توانایی دانشمندان علوم جوی در زمینه‌ی مشخص کردن مناطق و اندازه‌ی انتشار مواد تخریب‌کننده‌ی ازن است. اکنون موضوع مهم این است که مشخص کنیم کدام صنایع مسئول این انتشارات جدید هستند. اگر انتشارات، ناشی از تولید و استفاده از محصولاتی نظیر فوم‌ها باشد احتمالا ما تاکنون ما فقط بخشی از کل مقادیر CFC-11 را که به‌طور غیرقانونی تولید شده است، دیده‌ایم. باقی‌مانده‌ها ممکن است در ساختمان‌ها و سردکننده‌ها پنهان باشند و درنهایت در دهه‌های آینده وارد اتمسفر شوند.
در حالیکه مطالعه‌ی حاضر نمی‌تواند تعیین کند که کدام صنعت یا صنایع مسئول این امر هستند، شواهدی قوی فراهم می‌کند که نشان می‌دهد مقدار قابل‌توجه انشارات جدید CFC-11 از کشور چین منشا می‌گیرند. مقامات چینی طی چند سال گذشته برخی از تاسیسات غیرقانونی تولیدکننده‌ی این ماده را شناسایی و تعطیل کرده‌اند. این مطالعه بر اهمیت اندازه‌گیری‌های بلندمدت گازهایی نظیر CFC-11 برای تأیید اینکه آیا پروتکل‌ها و پیمان‌های بین‌المللی رعایت می‌شود یا نه، تاکید می‌کند. همچنین با نشان دادن نقش شبکه‌های جهانی برای تشخیص انتشارات منطقه‌ای مواد تخریب کننده‌ی ازن، موجب تشویق گسترش این شبکه‌ها در سرتاسر جهان می‌شود تا بتوان به‌وسیله‌ی آن با سرعت بیشتری تخلفات از این پروتکل را شناسایی کرد.
نظرات