حذف کربن از اتمسفر راهکار توقف گرمایش زمین است؟
مارک گوردون، فرماندار جمهوری‌خواه ایالت وایومینگ آمریکا و آزمایشگاه‌های کربن‌تِک که درزمینه‌ی تکنولوژی‌های برداشت کربن کار می‌کنند، روز پنجشنبه ۲۸مارس۲۰۱۹ اعلام کردند مشغول تهیه‌ی ۱.۲۵ میلیون دلار برای کمک به پژوهشگران به‌منظور یافتن راه‌هایی برای تبدیل انتشارات گازهای گلخانه‌ای به محصولات ارزشمند هستند.
هنگامی‌که در اواخر سال گذشته ارزیابی ملی اقلیمی منتشر شد، گفته می‌شد خطر تغییرات اقلیمی فاجعه‌بار چنان است که برای حدف کربن‌دی‌اکسید از اتمسفر، باید ابزارهای جدیدی ایجاد شود. حال، برای دستیابی به این هدف چه کارهایی در‌حال‌انجام است؟
مطالعات پی‌درپی بسیاری نتیجه می‌گیرند تغییرات اقلیمی عمدتا حاصل فعالیت‌های انسانی هستند و میانگین دماهای جهانی به بیشترین حد در تاریخِ ثبت‌شده رسیده و اگر سطح انتشارات گازی که گرما را در خود حفظ می‌کنند، کاهش پیدا نکند، این وضعیت بر تمام ابعاد زندگی بشر، از تولید انرژی گرفته تا دسترسی به آب و توسعه‌ی زیر ساخت‌ها تأثیر خواهد گذاشت. سام فینبورگ، مدیر ارشد عملیات و مدیر اجرایی شرکت هلنا است. این شرکت به‌عنوان گروهی از دانشمند برای حل مسائل اقلیمی عمل می‌کنند. فینبورگ می‌گوید:
میزان انتشارات چنان طولانی شده و به چنان مقیاسی رسیده که برای اجتناب از دو درجه افزایش دما، باید بتوانیم کربن‌دی‌اکسید را از اتمسفر سرتاسر جهان برداشت کنیم.
او در مصاحبه‌ای ادامه داد:
عادت داشتیم بپرسیم آیا این امر امکان‌پذیر است یا خیر. اکنون می‌دانیم این کار ممکن است؛ اما سؤال مهم‌تر این است که آیا در زمان مناسب به آن می‌رسیم. این موضوع خیلی مهم است که جهان این کار را در مقیاس وسیع بپذیرد. این تکنولوژی هنوز در مراحل اولیه است؛ ولی به آنجا نیز خواهد رسید و ما زمان رسیدن به آن را تسریع خواهیم کرد.
در این تصویر که در ۲۷ژوئیه‌ی۲۰۱۸ گرفته شده، نیروگاه زغال‌سنگ دیو جانسون خورشید صبحگاهی گلنروک در وایومینگ را تیره‌وتار کرده است. جرمی گرانتهام، یکی از سرمایه‌گذاران میلیاردر بریتانیایی که شرکتی تأثیرگذار ازنظر عوامل زیست‌محیطی دارد، از پژوهش‌های توقف کربن در وایومینگ حمایت خواهد کرد. وایومینگ ازنظر معادن زغال‌سنگ، مقاوم اول را در آمریکا دارد.
ارزیابی ملی اقلیمی سال ۲۰۱۸ که به‌وسیله‌ی ۱۳ سازمان آمریکایی تهیه شده، می‌گوید برای حفظ افزایش دما تا نهایتا دو درجه‌ی سانتی‌گراد تا اواسط قرن جاری، سیاست‌های عمومی باید به تسهیل توسعه‌ی سوخت‌های بدون کربن یا با کم‌کربن برای تأمین انرژی موردنیاز صنایع و وسایل نقلیه کمک کند. کسانی که فکر می‌کنند هزینه‌ی اقتصادی چنین انتقالی بسیار گران است، باید دوباره فکر کنند. به‌گفته‌ی نویسندگان، هزینه‌ی چشم‌پوشی از این مسئله نیم‌تریلیون دلار در سال خواهد بود.
هلنا برای برداشت کربن‌دی‌اکسید از اتمسفر، در‌حال‌همکاری با شرکت سوئیسی کلایم‌ورکز است. هدف کلایم‌ورکز حذف ۱ درصد از انتشارات کربن‌دی‌اکسید سالیانه‌ی جهانی تا سال ۲۰۵۰ است (۱۰ میلیارد تن از کربن‌دی‌اکسید سالیانه). در‌حال‌حاضر، کربن‌دی‌اکسیدی که این شرکت درحال برداشت آن است، دوباره استفاده می‌شود؛ اما اگر این کار قرار است تأثیر حقیقی بر کاهش اثرهای تغییرات اقلیمی بگذارد، لازم است آن کربن‌دی‌اکسید زیر زمین مصادره شود. این کار در‌حال‌حاضر دشوار است؛ زیرا هزینه‌ی حذف یک تن کربن‌دی‌اکسید چیزی حدود ۶۰۰ دلار است؛ اما کلایم‌ورکز می‌گوید در چند سال آینده، این هزینه را به ۱۰۰ دلار برای یک تن خواهد رساند.
در این تصویر که ۳۱مه۲۰۱۸ گرفته شده، آرایه‌ای از صفحات خورشیدی نورخورشید را در فریمانت ایالت نبراسکا جمع‌آوری می‌کنند. انرژی خورشیدی در شهرهای نبراسکا در‌حال‌رونق است؛ اما این تکنولوژی با موانعی روبه‌رو است که از سرعت گسترش آن می‌کاهد.
هنری الکوس، مدیر اجرایی هلنا، در مصاحبه‌ای می‌گوید:
این تکنولوژی به اثر کاتالیزوری نیاز دارد تا افراد باید بتوانند روی آن شرط‌بندی کنند. برای کاهش هزینه‌ی برداشت یک تن کربن، باید پژوهش‌ها و توسعه‌هایی محقق شود. هلنا می‌تواند موجب شتاب‌بخشیدن به این زمان شود. ما این وضعیت را درزمینه‌ی انرژی خورشیدی دیده‌ایم. زمانی این کار عملی نبود؛ ولی اکنون اجراشدنی است. حذف کربن شایسته‌ی پذیرش است.
هلنا دو سال با کلایم‌ورکز کار کرده و کارشناسانی دراختیار او قرار داده که بدون دریافت پول، توصیه‌های علمی خود را دراختیار شرکت قرار می‌دهند. درحقیقت، این شرکت به‌عنوان یکی از ۲۰ شرکت برتر درزمینه‌ی برداشت کربن شناخته می‌شود.
هلنا روی راه‌حل‌های اقلیمی حقیقی تمرکز کرده؛ راه‌حل‌هایی که افزایش استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر را نیز درنظر می‌گیرند. با همین هدف، بنیاد بلومبرگ کمپین «فراتر از کربن» را با سرمایه‌ی ۵۰۰ میلیون دلاری راه‌اندازی و با سازمان‌های ایالتی و محلی برای تصویب قوانینی به‌منظور رسیدن به انرژی کاملا پاک با گسترش حمل‌و‌نقل کم‌کربن و پاک‌سازی ساختمان‌ها و ترویج تولید کم‌کربن همکاری می‌کند. همین بنیاد برای بستن کارخانه‌های زغال‌سنگ کشور فعالیت و از سال ۲۰۱۱، از ۵۳۰ کارخانه ۲۸۹ کارخانه را تعطیل کرده است. هدف او بستن دیگر کارخانه‌ها تا سال ۲۰۳۰ است. البته این بنیاد اشاره می‌کند جایگزین‌کردن زغال‌سنگ با گاز طبیعی، راه‌حل بلندمدت انتشارات کربنی نیست و این انرژی باید با انرژی‌های پاک‌تر جایگزین شود.
گاز طبیعی برای پشتیبانی از نیروگاه‌های بادی و خورشیدی هنگام نامساعدبودن شرایط آب‌و‌هوایی استفاده می‌شود و این منبع انرژی با جلوگیری از قطع برق، به گسترش این سوخت‌ها کمک کرده است. این امر بدان معنا است که تکنولوژی جذب کربن نباید با بی‌توجهی مواجه شود؛ به‌ویژه اینکه کشور آمریکا به مصرف گاز طبیعی ادامه خواهد داد؛ درحالی‌که جهانِ در‌حال‌توسعه نیز همچنان به زغال‌سنگ وابسته خواهد بود. فینبورگ می‌گوید:
هدف جلوگیری از گرم‌شدن زمین است و این موضوع به گرفتن کربن در مقیاس تجاری و صنعتی مربوط است. ما منحنی رشد و پذیرش تکنولوژی را شتاب می‌بخشیم.
تکنولوژی برداشت کربن ابزار گران‌قیمتی است که به منابع جدید نیاز دارد. درحالی‌که بسیاری از افراد استدلال خواهند کرد بهتر است آن سرمایه‌ها برای ترویج سوخت‌های پاک‌تر استفاده شود، واقعیت این است جهان هنوز متکی به سوخت‌های فسیلی است. اگر می‌خواهیم به مسائل مرتبط با تغییرات اقلیمی رسیدگی کنیم، توسعه‌ی این تکنولوژی اجتناب‌ناپذیر است.