سوسک‌های حمام جان‌سخت‌تر از همیشه شده‌اند
نتایج پژوهشی که به‌تازگی منتشر شده است، نشان می‌دهد که گونه‌ی فراوانی سوسک موسوم به سوسک آلمانی (همان سوسک قرمزرنگ حمام که احتمالا زیاد دیده‌اید)، دربرابر حشره‌کُش‌ها مقاوم‌تر است. درحقیقت، کشتن این حشرات موذی روزبه‌روز سخت و سخت‌تر می‌شود.
پژوهشگران دانشگاه پردیو در ایالات متحده‌ی آمریکا از آپارتمان‌های مختلفی (مشخصا مملو از سوسک) در شهرهای مختلف ایالت ایندیانا بازدید کردند و برخی از سوسک‌های آلمانی را به‌عنوان نمونه جمع‌آوری و مقاومت این حشرات را با حشره‌کش‌های مختلف آزمایش کردند. سپس این حشرات را به آپارتمان‌ها بازگرداندند و از سه سازوکار برای مقابله با سوسک‌ها استفاده کردند:
- سازوکار چرخشی: استفاده از یک نوع حشره‌کش و در دوره‌های چرخشی؛
- سازوکار مخلوط: استفاده از چند نوع حشره‌کش؛
- سازوکار تک‌نوعی پس از آزمایش‌ها: استفاده از حشره‌کشی که سوسک‌ها در طول آزمایش‌ها کمترین مقاومت را دربرابر آن داشتند.
دو سازوکار اول با شکست مواجه شدند و سوسک‌ها در مدت چند ماه درمقابل این حشره‌کش‌ها مقاوم می‌شدند. درحقیقت، آزمایش‌ها نشان داد که سوسک‌ها می‌توانستند دربرابر موادی شیمیایی مقاوم شوند که حتی درمعرضشان قرار نگرفته بودند. درواقع، این‌طور به نظر می‌رسد که سوسک‌ها طی تکامل خود، سازوکارهایی به دست آورده‌اند تا درمقابل مواد شیمیایی مختلف (حشره‌کش‌ها) مقاوم شوند و این مکانیسم دربرابر انواع مختلف حشره‌کش کارایی لازم را دارد.
سوسک‌ها در تکامل خود، مکانیسم‌هایی به دست آورده‌اند تا درمقابل حشره‌کش‌ها مقاوم شوند
این شواهد تازه نشان می‌دهد که سوسک‌ها چقدر حشرات سازگارپذیری هستند و می‌توانند در هر شرایطی قادر به بقا باشند. به همین دلیل، می‌توانیم تصور کنیم در آینده که عواقب تغییرات اقلیمی بیشتر و بیشتر ملموس می‌شوند، این حشرات و حشرات دیگر شبیه به سوسک‌ها توانایی سازگاری درمقابل شرایط تازه را داشته باشند. تنها سازوکاری که تا حدودی کارایی لازم را داشت، روش سوم بود؛ یعنی آزمایش سوسک‌ها با حشره‌کش‌های مختلف و سپس استفاده از آن نوع حشره‌کشی که سوسک‌ها بیشترین آسیب‌پذیری را دربرابرش داشتند. این سازوکار واقعا هم عقلانی به نظر می‌رسد و نشان می‌دهد کنترل چنین آفاتی به سازمان‌دهی و سازوکارهای بیشتری نیاز دارد.
برای مبارزه‌ی مؤثرتر با حشرات موذی مانند سوسک، به سازمان‌دهی و سازوکارهای پیچیده‌تری از استفاده‌ی صرف از حشره‌کُش‌ها و آفت‌کُش‌های معمول نیاز است.
وضعیت سوسک‌ها شاید شبیه به باکتری‌های مقاوم باشد. پزشکان و دندان‌پزشکان و کشاورزان سال‌ها است که از آنتی‌بیوتیک‌ها استفاده می‌کنند که به ازبین‌رفتن باکتری‌های مفید و مقاوم‌شدن باکتری‌های مضر منجر شده است. در همین حال، از آنجا که پژوهش‌ها در این زمینه به سرمایه‌گذاری‌های بیشتری نیاز دارند، آنتی‌بیوتیک‌های جدید نتوانسته‌اند با سرعت تکامل باکتری‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک هماهنگ شوند. حال، دنیای ما خالی از آنتی‌بیوتیک‌های مؤثر دربرابر بیشتر باکتری‌های خطرناک شده است.
درنتیجه، اکنون در تجویز آنتی‌بیوتیک‌ها دقت بیشتری می‌شود و راه برای ردیابی باکتری‌های مقاوم دربرابر آنتی‌بیوتیک‌ها هموارتر شده است. در همین حال، تلاش‌هایی برای تخصیص بودجه بیشتر برای گسترش آنتی‌بیوتیک در مراکز تحقیقاتی مختلف دنیا شده است. ممکن است تلاش‌های مشابه در مبارزه علیه سوسک‌ها نیز ضروری باشد.
اکنون که از باکتری‌های مضر صحبت شد، بهتر است بگوییم سوسک‌ها چنین خاصیتی دارند و به‌طور بالقوه برای سلامت انسان مضر هستند. درواقع، سوسک‌ها به هر جایی که می‌روند، عوامل بیماری‌زای مختلفی مانند باکتری‌های خطرناک ازجمله سالمونلا و اشریشیا کلی و برخی انگل‌ها را با خود حمل می‌کنند که هر دو باکتری نام‌برده گه‌گاه برخی مسمومیت‌های غذایی حاد را موجب می‌شوند. همچنین، این مهمانان ناخوانده فضولات و بزاق و بخش‌هایی از بدن را در خانه‌ها و محل زندگی خود باقی می‌گذارند. عواملی که گفتیم، می‌توانند واکنش‌های آلرژیک و حملات آسم را در انسان در پی داشته باشند.
اگر از طرفداران فیلم‌های اکشن، به‌‌ویژه فیلم‌های استیون سیگال باشید، حتما می‌دانید این ستاره فیلم‌های اکشن در دهه‌ی ۱۹۹۰ در فیلمی به نام «جان‌سخت» (Hard to Kill) بازی کرد. در این فیلم سیگال نقش کاراگاه پلیسی را ایفا می‌کرد که می‌کوشید سردسته یکی از گروه‌های مافیایی را به چنگ قانون بیندازد. احتمالا اسم این فیلم تداعی‌‌کننده‌ی مبارزه‌ی ما علیه سوسک‌ها باشد.
متأسفانه در جنگ علیه سوسک‌ها، این حشرات موذی هستند که پیروز می‌شوند؛ چرا که آمار دقیقی از جمعیت این حشرات نداریم و همان‌طورکه درابتدا اشاره کردیم، این حشرات به‌خوبی از قابلیت تطبیق با شرایط مختلف برخوردار هستند. بنابراین، دشوار است بدانیم جمعیت این حشرات چقدر در حال رشد است و آیا جمعیت آن‌ها به مرز نگران‌کننده‌ای رسیده یا خیر.