گزارش اقلیمی جدید از احتمال افزایش یک‌متری آب دریاها تا سال ۲۱۰۰ خبر می‌دهد

هیئت اقلیمی سازمان ملل متحد (IPCC) در هشداری تازه می‌‌گوید آن دسته از بلایای ناشی از افزایش سطح آب دریاها که پیش‌‌تر هر صد سال یک‌‌بار رخ می‌‌دادند، از اواسط قرن جاری می‌‌توانند هرساله در بسیاری از بخش‌‌های جهان تکرار شوند. در گزارش جامعی که به‌تازگی درباره‌ی نحوه‌‌ی تعامل اقیانوس‌ها، یخچال‌‌های طبیعی و یخسارها با پدیده‌‌ی گرمایش زمین نگاشته شده است، هیئت بین‌‌المللی تغییرات اقلیمی پیش‌‌بینی‌‌های خود از میزان افزایش سطح آب دریاها و اقیانوس‌‌ها را ارائه کرد.

کو برت به‌‌نمایندگی از سازمان ملی اقیانوسی و جوّی دولت آمریکا می‌‌گوید:

افزایش سطح آب دریاها و عواقب ناشی از آن زندگی و معاش بخش‌‌های بزرگی از جمعیت ما را تهدید می‌‌کند.

گزارش اخیر هیئت اقلیمی که حاصل تلاش بیش از ۱۰۰ دانشمند در ۸۰ کشور جهان است، آثار تغییرات اقلیمی روی اقیانوس‌‌ها و یخچال‌‌های طبیعی و یخسارهای جهان را بررسی کرده است. برای آگاهی از اهمیت این پدیده‌‌های طبیعی بد نیست بدانید اقیانوس‌‌ها ۷۱ درصد از مساحت سطح زمین و یخچال‌‌های طبیعی و یخسارها مجموعا ۱۰ درصد از مساحت سیاره را به خود اختصاص داده‌‌اند. نریلی آبرام، از دانشگاه ملی استرالیا، نیز درباره‌ی اهمیت این پدیده‌ می‌‌گوید:

تغییرات در این بخش‌‌ها از سیاره، از مرتفع‌‌ترین نقاط کوهستانی گرفته تا اعماق اقیانوس‌‌ها و مناطق قطبی، پیش‌‌تر آغاز شده است.

با گذشت چند روز از پایان نشست اقلیمی سازمان ملل در نیویورک و آغاز موج اعتراض‌‌های جدید، انتشار این گزارش تکان‌‌دهنده در موناکو می‌‌تواند فشارها بر رهبران جهانی را برای پیش‌‌گرفتن اقدامی مؤثرتر درزمینه‌‌ی کاهش انتشار گازهای گل‌خانه‌‌ای افزایش دهد. در سال گذشته نیز، انتشار گزارش اقلیمی این مجمع توانسته بود حجم گسترده‌ای از اعتراض‌ها را در خلال اجلاس اقلیمی لهستان رقم زند؛ گزارشی که با وجود بازتاب فراوان کشورهای عضو آن را نپذیرفتند.

آبرام معتقد است با دو آینده‌‌ی کاملا متمایز مواجه هستیم. اگر بتوانیم با اقدامی مؤثر میزان انتشار گازهای گل‌خانه‌‌ای را به‌‌شکل چشمگیری کاهش دهیم، آن‌‌گاه خواهیم توانست شدت تغییرات رخ‌‌داده در این بخش‌‌ از اقلیم و آثار آن را بر مردم و اکوسیستم‌‌ها مهار کنیم. با‌این‌حال، وی می‌‌گوید درصورت شکست در این حرکت، شرایط سازگاری‌پذیری برای ما و گونه‌‌های دیگر بسیار سخت خواهد شد.

در بدترین سناریوی اقلیمی، پیش‌‌بینی می‌‌شود تا سال ۲۱۰۰ با افزیش ۶۱ سانتی‌‌متری تا ۱/۱ متری سطح آب مواجه شویم. این مقدار حدود ۱۰ سانتی‌‌متر بیشتر از پیش‌‌بینی هیئت اقلیمی در ۶ سال قبل است. گزارش مذکور می‌‌گوید پیش‌‌بینی جدید براساس اطلاعات فعلی درباره‌ی نحوه‌‌ی ذوب یخ‌‌های قطبی انجام گرفته و بعید نیست با افزایش سرعت ذوب یخچال‌‌ها، سطح آب بسیار بیش‌‌تر از مقادیر فعلی بالا بیاید؛ همان‌‌گونه که در برخی پژوهش‌‌های تازه نیز از احتمال افزایش دومتری سطح آب سخن به‌‌میان آمده است.

در نگاه اول، این افزایش ۱۰ سانتی‌‌متری ممکن است چندان مهم جلوه نکند؛ ولی مایکل مردیث، از مؤسسه‌ی مطالعات قطبی بریتانیا، می‌‌گوید وقوع چنین اتفاقی می‌‌تواند حتی برای کشورهای توسعه‌‌یافته نیز دردسرساز تلقی شود؛ امری که نیازمند به‌‌کارگیری سیستم دفاعی قوی‌‌تر در خطوط ساحلی خواهد بود. مسلما برای کشورهای فقیرتر این معضل ابعاد بزرگ‌‌تری خواهد داشت.

تا سال ۲۰۵۰، تکرار شرایط شدید جوّی ناشی از وقوع هم‌زمان طوفان‌‌های استوایی و افزایش سطح آب می‌‌تواند به بلایایی هرساله در بخش‌‌های زیادی از جهان تبدیل شود؛ در‌حالی‌که قبلا وقوع چنین بلایایی فقط یک‌‌بار در هر صد سال تصور‌پذیر بود. گزارش جدید اشاره می‌کند تا سال ۲۰۵۰، تعداد افراد ساکن در بخش‌‌های ساحلی کم‌‌ارتفاع از ۶۸۰ میلیون نفر به یک‌میلیارد نفر خواهد رسید.

تأثیر دیگر این پدیده در بخش غذا خواهد بود. اقیانوس‌‌ها تاکنون توانسته‌‌اند ۹۰ درصد از گرمای ناشی از تغییرات اقلیمی را به خود جذب کنند و درصورت ادامه‌‌ی روند کنونی، این میزان حرارت جذب‌‌شده به پنج تا هفت‌برابر نیز خواهد رسید. گرمایش بیشتر سطوح مختلف آب اقیانوس‌‌ها به کاهش میزان اکسیژن و مواد غذایی دردسترس آبزیان منجر خواهد شد. همچنین، در گزارش اشاره‌شده از وقوع امواج گرمایی در زیر آب صحبت شده است؛ پدیده‌‌ای که از دیدگاه آبرام، هم‌‌اکنون نیز صنعت ماهی‌گیری و آبزی‌‌پروری را تحت‌تأثیر قرار داده است.

گزارش اقلیمی تازه به‌‌شکل هشداردهنده‌‌ای از نقش تشدیدکننده‌‌ی یخ‌‌های قطبی در تشدید تغییرات اقلیمی سخن گفته است. والری مسون‌‌دلومات، از کمیسیون انرژی اتمی و انرژی‌‌های جایگزین فرانسه، معتقد است با ذوب پرمافراست و خاک‌‌ها و صخره‌‌های منجمد، ریسک انتشار گازهای گل‌خانه‌‌ای در اتمسفر بیشتر خواهد شد. بنابر گزارش، اگر انتشار گازهای گل‌خانه‌‌ای همچنان زیاد باشد، تا سال ۲۱۰۰، ۶۹ درصد از پرمافراست جهان از بین خواهد رفت و این به‌‌معنای آزادشدن صدها گیگاتن کربن در جوّ خواهد بود. برای مقایسه بد نیست بدانید در سال ۲۰۱۸، تنها ۳۷/۱ گیگاتن دی‌‌اکسید‌کربن دراثر فعالیت‌‌های بشر تولید شده است.

گزارش اقلیمی می‌‌گوید تغییرات رخ‌‌داده در مساحت مناطق قطبی در سپتامبر، یعنی زمانی‌که یخ‌‌ها به کمترین میزان خود در طول سال می‌‌رسند، احتمالا در هزار سال گذشته بی‌‌سابقه خواهد بود. مرکز ملی داده‌‌های یخ و برق ایالات متحده روز دوشنبه‌‌ی گذشته اعلام کرد امسال، دومین سال متوالی در رکورد کاهش مساحت مناطق قطبی خواهد بود. حتی اگر جهان بنابر توافق پاریس، موفق شود افزایش دمای جهان در حد آستانه‌‌ی ۲ درجه‌‌ی سانتی‌گرادی را نیز مهار کند، بازهم گزارش اقلیمی پیش‌‌بینی کرده است احتمال نابودی کامل یخ‌‌های مناطق قطبی در تابستان ۲۱۰۰ حدود ۳۵ درصد خواهد بود.

کارمنو ولا، رئیس محیط‌‌زیست اتحادیه‌‌ی اروپا، گزارش اخیر را به‌‌منزله‌‌ی زنگ خطری برای جامعه‌‌ی جهانی برای اقدام علیه تغییرات اقلیمی می‌‌داند. گزارش اخیر درباره‌ی اقیانوس‌‌ها و کرایوسفر، سومین گزارش ویژه‌‌ی هیئت اقلیمی سازمان ملل در سال گذشته محسوب می‌‌شود. گزارش دوم درباره‌ی کاربری اراضی در تابستان اخیر منتشر شد و گزارش اول نیز درباره‌ی آستانه‌‌ی افزایش ۱/۵ درجه‌‌ای در سال گذشته بود که با واکنش‌‌های جهانی بسیاری مواجه شد.