کوهنوردی با افزایش تغییرات اقلیمی دشوارتر خواهد شد

طبق هشدار کارشناسان و دانشمندان، کوهنوردی در برخی مناطق جهان به‌دلیل تغییرات اقلیمی دشوارتر شده است. گرمایش هوا در کوهستان آلپ باعث نازک شدن پوشش یخی و برفی و درنتیجه رانش‌های پی‌درپی زمین و سقوط سنگ‌ها شده است. کارشناسان در نشست فدراسیون بین‌المللی کوهنوردی نسبت به این مسئله هشدار دادند.

ذوب یخچال‌ها چالش‌های گسترده‌ای را برای کوهنوردها به‌دنبال داشته است، به همین دلیل بسیاری از مسیرهای کوهنوردی متروک مانده‌اند یا به‌دلیل ریسک‌های احتمالی تغییر کرده‌اند؛ در برخی مناطق هم فصل کوهنوردی زودتر آغاز می‌شود.

سقوط‌های پی‌درپی سنگ‌ها، ریسک کوهنوردی در بسیاری از مناطق را افزایش داده است

دانشمندان چه می‌گویند؟

براساس پژوهشی با موضوع برنامه‌های کوهنوردی رشته‌کوه مون بلان، تغییرات متعددی در برنامه‌های کوهنوردی دیده می‌شود. تغییرات اقلیمی تقریبا روی کل برنامه‌های سفر این منطقه از دهه‌ی ۱۹۷۰ تأثیر گذاشته است و بسیاری از برنامه‌ها تغییر کرده‌اند. ژاک موری از دانشگاه گرونوبل آلپ در مجله‌ی Arctic, Antarctic and Alpine Research می‌نویسد:

علاوه بر این، دوره‌های مجاز تابستانی برای کوهنوردی دیگر به‌ندرت قابل پیش‌بینی هستند و به‌دلیل افزایش چالش‌ها و خطرات، زمان بهینه برای کوهنوردی به پاییز و بهار سوق پیدا می‌کند.

براساس پژوهش گروهی فرانسوی روی قله‌های مختلف رشته‌کوه مون بلان در سال ۲۰۱۷، یخبندان‌ها بین سال‌های ۱۸۵۰ و ۲۰۱۵ به شکل چشمگیری کاهش پیدا کرده‌اند؛ به این ترتیب شیب‌ها ناپایدار می‌شوند و درنتیجه سنگ‌ها سقوط می‌کنند.

کوهنوردها می‌گویند نازک شدن یخچال‌ها و پوشش‌های برفی، کوهنوردی را دشوار ساخته‌اند

پژوهش کوه‌های آلپ اتریش هم یافته‌های مشابهی را نشان می‌دهد. فلوریان ریتر از دانشگاه علوم طبیعی و علوم زندگی وین در مجله‌ی BioOne Complete می‌نویسد: «بسیاری از مسیرهای کوهنوردی به‌شدت خطرناک شده‌اند. در بسیاری از مسیرهای یخی شرق آلپ، در اواخر تابستان و اوایل پاییز شاهد سقوط سنگ‌ها و ریزش کوه هستیم.»

در پژوهش آلپ اتریش، به معیارهای دیگری هم اشاره شده است: «با اینکه فرآیندهای مرتبط با گرمایش جهانی می‌توانند احتمال حادثه را افزایش دهند اما معیارهای دیگری مثل بارش‌های شدید در این حوادث دخیل هستند که ارتباط کمتری با گرمایش جهانی دارند.»

در راهنماهای کوهنوردی نسل‌های مختلف کوهنوردها به خطرات کوهنوردی در رشته‌کوه‌ها اشاره کرده‌اند. قدیمی‌ترین راهنمایی که در این پژوهش به کار رفته مربوط به ۱۴۶ سال پیش است و به این صورت می‌توانیم رکورد تغییرات را در بازه‌ای طولانی ثبت کنیم و به ارتباط آن با تغییرات اقلیمی پی ببریم.

در طول ده سال گذشته شبکه‌ای از حسگرهای بی‌سیم در کوهستان ماراتن آلپ به استریم داده‌هایی درباره‌ی سنگ‌های شیب‌دار، یخبندان‌های دائمی و آب و هوای رایج می‌پردازد. به‌گفته‌ی جان بوتل، پژوهشگر زوریخی و رهبر پروژه‌ی نظارتی: «براساس داده‌های به‌دست‌آمده، شاهد سرعت بالای تغییرات بوده‌ایم. درنتیجه دیگر نمی‌توان از برخی موقعیت‌ها بازدید کرد.»

شرایط جدید در نیوزلند

در پژوهش‌های مربوط به کوه کوک نیوزلند هم به شرایط سخت کوهنوردی اشاره شده است. کوهنوردها برای صعود باید از یخچال تاسمان عبور کنند؛ اما امروزه عبور از این یخچال به‌دلیل ذوب یخ‌ها دشوارتر شده است. به‌گفته‌ی هیثر پوردی، یکی از مؤلفان بررسی کوهستان‌ها:

یکی از جالب‌ترین نتایج بررسی، تغییرات فضایی مرتبط با تغییرات اقلیمی بود. آثار تغییرات در مناطق کم‌ارتفاع کمتر بوده اما در کوهستان‌های مرتفع آثار شدیدتری دیده می‌شود. البته این تغییرات به‌دلیل بارش برف سنگین فصلی تا مدتی به تعویق می‌افتند.

عبور از شکاف‌ها در برخی مناطق کوهستانی دشوارتر می‌شود

تأیید کوهنوردان

راهنماهای کوهستان هم به‌سختی مسیر و ضرورت سازگاری اشاره می‌کنند. کریستین ترومسدورف رئیس فدراسیون بین‌المللی انجمن راهنماهای کوهستانی می‌گوید:

سقوط سنگ‌ها امروزه به بزرگ‌ترین چالش تبدیل شده است. البته تغییرات اقلیمی آثار متفاوتی دارد، در برخی از کوهستان‌ها تغییرات شدیدتر هستند درحالی‌که در مناطق دیگر این‌گونه نیست.

کوهنوردهای حرفه‌ای ایالات‌متحده، یخچال‌های طبیعی موجود در شمال غرب اقیانوس آرام را خطرناک ارزیابی کرده‌اند، به طوری که در بعضی نمونه‌ها دیگر صعود از آن‌ها امکان‌پذیر نیست. آنجلا هاوس، رئیس انجمن راهنمایان کوهستان آمریکا می‌گوید: «مجموعه‌ای از شکاف‌ها غیرقابل عبور شده‌اند، خطر سقوط یخ افزایش یافته است و حوادثی مثل ریزش سنگ باعث شده تا بسیاری از مسیرهای قدیمی امروزه خطرناک و غیرقابل پیش‌بینی شوند.»

پوشیدن کرامپون مانند پوشیدن کفش پاشنه‌بلند روی سطحی مرمری است. در صورتی که برف و یخ به اندازه‌ی کافی وجود داشته باشد، یخ‌شکن‌ها داخل آن‌ها گیر می‌کنند اما امروزه ضخامت یخ و برف به‌شدت کاهش یافته است.

سنگ‌های حساس روی کوهستان‌ها در معرض فروپاشی و سقوط قرار دارند

راهنماهای نپالی، افزایش وسعت شکاف‌ها را تهدید دیگری برای کوهنوردی می‌دانند. آقای بوت می‌گوید: «شاهد افزایش شکاف به‌ویژه در زیر سطح هستیم که دلیل اصلی آن افزایش ذوب یخ‌ها است.» براساس مجموعه‌ی پژوهش‌ها در منطقه‌ی هیمالیا به‌ویژه اورست، یخچال‌ها به‌سرعت در حال عقب‌نشینی هستند. به‌دلیل گرمایش و ذوب سریع یخ‌ها چند حفره‌ی آب در یخچال خومبو دیده شده است که یکی از معابر مهم برای صعود به اورست است.

آموزش راهنماها

نشست سالیانه‌ی فدراسیون بین‌المللی کوهنوردی در قبرس به روش عملکرد در شرایط متغیر اختصاص یافته است. به عقیده‌ی آقای ترومسدورف باید تغییرات طبیعی مسیرهای مختلف را در راهنماهای کوهنوردی لحاظ کرد. او می‌گوید: «در این رابطه کار را آغاز کرده‌ایم اما نیاز به پژوهش و حمایت بیشتری داریم. همچنین باید به‌خوبی با چنین تغییراتی سازگار شویم.»