شکارچیان غیرقانونی دو زرافه سفید نادر را در کنیا کشتند
مقامهای کنیا روز گذشته اعلام کردند ماده زرافهای سفید و فرزند ۷ ماههاش که رنگ بدنشان علاقهمندان به حیات وحش در سرتاسر جهان را مسحور کرده بود، بهدست شکارچیان غیرقانونی در این کشور کشته شدهاند. این خبر ناراحتکننده نشانگر چالشهای حفاظت از حیوانات و تأثیر ماندگار و ویرانگر شکارچیان غیرقانونی است. مقامهای کنیا میگویند با مرگ زرافههای سفید اکنون تنها یک عدد نر از خانوادهی سهتایی این حیوان نایاب در حیات وحش کنیا باقی مانده است.
محمد احمدنور، مدیر سازمان حفاظت از منابع طبیعی ایشاکبینی هیرولا در شمال شرق کنیا، محل زندگی زرافهها گفت محیطبانها مرگ زرافههای سفید را تأیید کردهاند و تصاویری از استخوانهای بهجامانده نیز وجود دارد. احمدنور گفت:
امروز روزی بسیار ناراحتکننده برای جامعهی ایجارا و کل کنیا است. ما تنها جامعهی نگهبان زرافهی سفید در جهان هستیم. کشتن آنها ضربه به گامهای بزرگی است که جامعه برای حفاظت از این گونههای نادر و منحصربهفرد برداشته و همچنین زنگ هشدار برای حمایت مداوم از اقدامات محافظتی است.
طرفداران حفظ منابع طبیعی از وضعیت لاشهی زرافهها برآورد کردهاند که این حیوانات ۴ ماه پیش کشته شدند. بهگفتهی خدمات حیات وحش کنیا، این سازمان درحال بررسی مرگ زرافهها بود.
وقتی مزرعهداری کنیایی در سال ۲۰۱۷ درحال گلهبانی از حیواناتش در نزدیکی پناهگاه ایشاکبینی بود، ماده زرافه و فرزندش با پوست سفید منحصربهفردشان را درحال چرا شناسایی کرد و سپس توجه جهانی به سرعت به آنها جلب شد. منطقهی یادشده علاوه بر زرافههای سفید، زیستگاه گونهای بهشدت درمعرض انقراض دیگر بهنام کل چهارچشم است.
زرافهی بزرگسال بههمراه فرزند کوچک و سفید کمرنگش بود که بلافاصله معلوم نشد چه بر سرش آماده و آیا رنگدانهی پوستش با رشدش تغییر کرده است یا نه. سال گذشته، بچه زرافهی سفید دیگری به دنیا آمد و مجموع شمار این نوع زرافههای نادر را در آن ناحیه به عدد سه رساند. زرافهها آلبینیسم (زالی) نداشتند؛ اما علائم وضعیت ژنتیکی متفاوتی بهنام لیوسیسم را به نمایش گذاشتند که بیانگر وضعیتی است که حیوانات اغلب با ازدستدادن جزئی رنگدانه تجربه میکنند.
بسیاری از پستانداران ممکن است به لیوسیسم مبتلا شوند؛ اما این پدیده در زرافهها بهشدت نادر است. حیواناتی که دچار لیوسیسم هستند، هیچ ملانینی در کل بدنشان تولید نمیکنند و ممکن است در بافت نرمشان، رنگدانهی تیرهتر داشته باشند و چشمانشان رنگی معمولی را حفظ میکند: درحالیکه چشمان حیوانات زال معمولا قرمز است. احمدنور با اشاره به اینکه ماده زرافهی سفید رنگدانهی تیره در بافت نرمش داشت، گفت رنگ چشمان این حیوان نیز تیره بود.
سازمان حفاظت از زرافهها برآورد میکند که شمار زرافههای سومالی در جهان که شامل گونههای یافتشده در ایشاکبینی و سرتاسر شمال و شمال شرق کنیا است، در سه دههی گذشته بیش از ۵۰ درصد کاهش یافته و به ۱۵٬۷۸۰ عدد در سال ۲۰۱۸ رسیده است. بهنقل از این سازمان، تقریبا ۱۱۱ هزار زرافه در آفریقا وجود دارد و در برخی جمعیتها، ۵۰ درصد بچه زرافهها در سال اول زندگی خود تلف میشوند.
کشتن زرافههای سفید تهدید پیشروی حیوانات ازجمله شکار غیرقانونی برای گوشت و پوست را بههمراه ازدسترفتن زیستگاهشان بهدلیل توسعهی زیرساختها و پاکسازی زمینها برای کشاورزی و هیزم برجسته میکند. هرچند اقدامات حفاظتی در کنیا بهبود یافته، این کشور از چهار دهه پیش بهسختی درتلاش برای مهار تهدید پیشروی جمعیت حیاتوحش خود بوده است که منبعی گرانبها برای جذب گردشگر و کسب درآمد محسوب میشود. این تهدید بهویژه برای جمعیت فیلها و کرگدنهای کنیایی نیز صدق میکند که عاج و شاخشان بهعنوان نمادهای منزلت ارزشمند است و بهعنوان ترکیبات در طب سنتی مورد استفاده قرار میگیرد.
احمدنور، مدیر ایشاکبینی با اظهار تأسف از تأثیر احتمالی مرگ زرافههای سفید گفت این حیوانات سهم بسیار زیادی در جذب گردشگر به ناحیهی یادشده داشتند. او افزود باتوجه به هدررفت مطالعات و پژوهشهای ژنتیکی انجامشده بهدست پژوهشگران که سرمایهگذاری چشمگیری در منطقه بود، مرگ زرافهها فقدان بلندمدتی محسوب میشود.
علاوه بر کنیا، در تانزانیا نیز زرافهای سفید در سال ۲۰۱۶ در پارک ملی تارانگیر شناسایی شد.