توقف جنگلزدایی میتواند از وقوع همهگیریهای جهانی پیشگیری کند
سارس، ابولا و اکنون ویروس کرونای جدید یعنی ٰSARS-CoV-2: هر سه مورد، ویروسهای بسیار واگیرداری هستند که از سال ۲۰۰۲ موجب وحشت جهانی شدهاند و هر سه ویروس نیز از حیوانات وحشی که در جنگلهای متراکم گرمسیری زندگی میکنند، به انسانها رسیدهاند.
سه چهارم از پاتوژنهای درحال ظهور که انسانها را آلوده میکنند، دارای منشا حیوانی هستند و بسیاری از آنها موجودات ساکن در زیستگاههای جنگلی هستند که ما آنها را با اهداف مهیا کردن زمین کشاوززی و گیاهان مورد استفاده برای تولید سوخت زیستی و برای معدنکاری و خانهسازی بریده و میسوزانیم. هرچه میزان پاکسازی این سرزمینها بیشتر باشد، ما در تماس بیشتری با حیوانات وحشی قرار میگیریم که حامل میکروبهایی هستند که برای کشتن ما مناسبند. همچنین هرچه بیشتر حیوانات را در مناطق کوچکتری متمرکز کنیم که میکروبهای واگیردار بتوانند بین حیوانات جابهجا شوند، احتمال ایجاد سویههای جدید افزایش پیدا میکند.
پاکسازی زمین همچنین موجب کاهش تنوع زیستی میشود و گونههایی که باقی میمانند، احتمال بیشتری وجود دارد که میزبان بیماریهایی باشند که بتوانند به انسان منتقل شوند. تمام این عوامل منجر به سرایت بیشتر پاتوژنهای حیوانی به انسان میشود.
توقف جنگلزدایی نهتنها از میزان مواجههی ما با بلایای جدید کم میکند بلکه همچنین شیوع فهرستی طولانی از بیماریهای شریر دیگری را که از زیستگاههای جنگلهای بارانی میآیند مانند زیکا، نیپا، مالاریا، وبا و HIV، محدود میکند. مطالعهای که در سال ۲۰۱۹ منتشر شد، نشان داد که ده درصد افزایش در میزان جنگلزدایی موجب ۳/۳ درصد افزایش در موارد مالاریا میشود که معادل ۷/۴ میلیون نفر در سرتاسر جهان است.
هنوز با وجود سالها اعتراض جهانی، جنگلزدایی همچنان بهطور گسترده انجام میشود. از سال ۲۰۱۶، بهطور متوسط هر سال ۲۸ میلیون هکتار جنگل قطع میشود و هیچ نشانهای مبنیبر کاهش این روند دیده نمیشود.
جوامع میتوانند اقداماتی برای پیشگیری از این تخریب انجام دهند. مصرف کمتر گوشت که پزشکان میگویند موجب بهبود سلامتی نیز خواهد شد، تقاضا برای محصولات زراعی و چراگاه را کاهش میدهد. خوردن غذاهای کمتر فرآوریشده، تقاضا برای روغن نخل را کاهش میدهد (که همچنین مادهی خام سوختهای زیستی است). این درخت بیشتر در زمینهایی کاشته میشود که حاصل پاکسازی جنگلهای بارانی گرمسیری است.
درصورت کاهش رشد جمعیت نیز نیاز به زمین کاهش پیدا میکند. چیزی که در کشورهای درحال توسعه فقط در صورتی میتواند رخ دهد که به زنان آموزش بهتری داده شود، موقعیت اجتماعی آنها با مردان برابر شود و دسترسی آنها به وسایل ضدبارداری ارزانقیمت آسان شود.
تولید غذای بیشتر در هر هکتار زمین میتواند بدون نیاز به پاکسازی زمینهای بیشتر، باعث افزایش عرضه شود. توسعهی محصولات زراعی که بهتر دربرابر خشکسالی مقاومت میکنند نیز کمک خواهد کرد، مخصوصا که تغییرات اقلیمی خشکسالیهای طولانیتر و شدیدتری با خود بههمراه میآورد. در مناطق خشک آفریقا و جاهای دیگر، تکنیکهای جنگل زارعی مانند کاشت درختان درمیان مزارع میتواند موجب افزایش تولید محصول شود. کاهش ضایعات غذایی نیز میتواند تا حد زیادی از فشار برای کشت محصولات بیشتر بکاهد. ۳۰ تا ۴۰ درصد از کل مواد غذایی که تولید میشود، هدر میرود.
با اجرای راهحلهای مذکور همچنین میتوانیم شیوعهای جدید را زودتر پیدا کنیم. اپیدمیولوژیستها قصد دارند با احتیاط سراغ زیستگاههای وحشی بروند و پستاندارانی که ویروسهای کرونا را حمل میکنند مانند خفاش، جوندگان، گورکن، زباد، پانگولین و میمونها را مورد آزمایش قرار دهند تا نحوهی حرکت میکروبها را ترسیم کنند. سپس مقامات بهداشت عمومی میتوانند انسانهای مناطق مجاور را مورد آزمایش قرار دهند. اگرچه این نظارت برای اینکه مؤثر واقع شود باید در مقیاس وسیع انجام شده و بهخوبی تأمین اعتبار شود.
در سپتامبر ۲۰۱۹، درست چند ماه پیش از آغاز همهگیری جهانی کووید ۱۹، ادارهی توسعه بینالمللی آمریکا اعلام کرد که بودجهی پروژهی PREDICT را قطع میکند. پروژهی مذکور تلاشی ده ساله برای یافتن میکروبهای تهدیدکننده بود که بیش از ۱۱۰۰ ویروس منحصربهفرد را شناسایی کرد. ادارهی توسعه بینالمللی آمریکا میگوید که برنامهی نظارت جدیدی را راهاندازی خواهد کرد و این بار باید پول کافی برای راهاندازی یک شبکهی گستردهتر و قویتر تأمین شود.
در همین حین، دولتها باید فروش حیوانات وحشی زنده را در بازارهای خیس ممنوع کنند. در این بازارها، پاتوژنها بهطور مکرر به انسانها منتقل شدهاند. این بازارها ممکن است ازنظر فرهنگی اهمیت داشته باشند، اما خطر همراهبا آنها بسیار زیاد است. دولتها همچنین باید درمورد تجارت غیرقانونی حیوانات وحشی را که میتواند عوامل عفونی را بهطور گستردهای و تا فواصل دور منتقل کند، سختگیری کنند.
علاوهبراین، ما باید مزارع صنعتی را که هزاران حیوان را در کنار هم نگهداری میکنند، مورد بررسی قرار دهیم. چنین مزارعی منبع شیوع بیماریهایی مانند آنفلوانزای خوکی سال ۲۰۰۹ هستند که موجب مرگ هزاران نفر شد.
پایان دادن به جنگلزدایی و پیشگیری از همهگیریهای جهانی در دستیابی به شش مورد از ۱۷ هدف توسعهی پایدار سازمان ملل نیز کمک میکند: تضمین زندگی سالم، گرسنگی صفر، برابری جنسیتی، مصرف و تولید مسئولانه، زمینهای دارای مدیریت پایدار و اقدامات اقلیمی (جنگلهای گرمسیری دستنخورده کربندیاکسید را جذب میکنند، درحالیکه سوزاندن آنها کربندیاکسید بیشتری وارد اتسمفر میکند). همهگیری کووید ۱۹ یک فاجعه است اما میتواند موجب جلب توجه ما به دستاوردهای عظیمی شود که انسان میتواند با عدم بهرهبردای بیشازحد از جهان طبیعی به آنها برسد. راهحلهای همهگیری جهانی، راهحلهای پایداری هستند.
نظرات