چگونه میتوان هوای آلودهترین شهرهای زمین را پاک کرد؟
هوای پکن از زمان آخرین بازیهای المپیک پایتخت چین در سال ۲۰۰۸ تغییر کرده است. درحالیکه بازیهای ۲۰۰۸ زمانی برگزار شد که برخی از بدترین کیفیتهای هوا در تاریخ المپیک وجود داشت، مبارزه چین علیه آلودگی هوا به قدری پیشرفت کرده است که اکنون شرکتکنندگان المپیک میتوانند به تماشای کوههای اطراف شهر بنشینند که قبلاً پوشیده از دود بود. آلودگی هوا در پایتخت چین از زمان المپیک ۲۰۰۸، ۵۰ درصد کاهش پیدا کرده است که در صورت حفظ آن، منجر به ۴ سال زندگی اضافی برای ساکنان متوسط پکن خواهد شد.
اما پیشرفت مشاهدهشده در شهری که زمانی مترادف با آخرالزمان آلودگی هوا بود، هنوز بسیار نادر است. هزاران مایل دورتر، در دهلی، آلودگی هوا در چند ماه گذشته در سطوح بسیار بالایی باقی مانده است.
سطوح بسیار بالای آلودگی هوای زمستانی پایتخت هند رو به پایان است، اما چرخه سالانه (که تحتتأثیر هوای سردتر، آتش مورد استفاده برای پختوپز و گرمایش، سوزاندن فصلی کشاورزی و جشنواره دیوالی قرار دارد)، بدون اقدام بیشتر همچنان ادامه خواهد داشت.
مسیر شیبدار اسنوبرد ۲۰۲۲ در کنار کارخانه فولادی که تعطیل شده است (چین)
زمستان در دهلی با بوی دود، سرفه و تهوع در فضاهای داخلی و در هوای آزاد و افزایش نرخ بستریشدن به خاطر بیماریهای تنفسی و قلبی همراه است.
نوامبر گذشته، دهلی حتی خانهنشینی مختصری را به دلایل غیرکووید اجرا کرد، مدارس و ساختوساز را برای چند روز تعطیل کرد و در تلاش برای کاهش آلودگی هوا دستور کار از منزل را برای کارمندان دولت صادر کرد. در طول زمستان تا ژانویه، آرویند کجریوال، سروزیر دهلی هر روز سطوح بد آلودگی هوای شهر را توییت میکرد تا آگاهی مردم را در مورد این مسئله افزایش دهد.
آلودگی هوا در دهلی تقریباً از هر منبع ممکنی ناشی میشود: نیروگاهها، انتشارات حاصل از وسایل نقلیه، گردوغبار ساختمانی، کشاورزی و سوزاندن زغالسنگ برای پختوپز و گرمایش خانهها.
همهی این فعالیتها ذرات معلق ایجاد میکنند (ذرات ریز آلودگی هوا که در ایجاد سرطان، بیماریهای ریوی و قلبیعروقی و حتی زوال شناختی نقش دارند). ذرات PM2.5 (کوچکترین نسخه از این ذرات که قطر آنها ۲٫۵ میکرون یا کمتر است) میتوانند بیشترین آسیب را وارد کنند.
درحالیکه هیچ سطحی از آلودگی بیضرر درنظر گرفته نمیشود، شاخص کیفیت هوا (AQI) که غلظت PM2.5 را به مقیاس صفر تا بالاتر از ۳۰۰ سازمان حفاظت از محیط زیست ایالات متحده آمریکا (EPA) تبدیل میکند، صفر تا ۵۰ را بهعنوان محدوده سالم طبقهبندی میکند.
در ماه نوامبر، زمانی که در دهلی خانهنشینی نسبی اعمال شده بود، کیفیت هوا از ناسالم (شروع از ۱۵۱) تا خطرناک (بالاتر از ۳۰۰) متغیر بود. دهلی، در سال ۲۰۲۰، بیش از دو برابر میانگین غلظت سالانه PM2.5 پکن و بیش از ۵ برابر میانگین غلظت سالانه PM2.5 لسآنجلس را داشت.
اما آلودگی هوا مشکلی نیست که فقط در زمستان در هند وجود داشته باشد. آلودگی هوا مشکلی جهانی و فراگیر است که باعث کاهش طول عمر میلیاردها نفر در سراسر هند و دیگر کشورهای درحال توسعه میشود.
میلیونها مرگ در سال به آلودگی هوا نسبت داده میشود و این امر میانگین امید به زندگی جهانی را ۲٫۲ سال کاهش میدهد. آلودگی هوا یکی از مهمترین مشکلات سلامت عمومی در جهان است و یکی از مشکلاتی است که تاحد زیادی نادیده گرفته شده است.
قبل از دنیاگیری کووید ۱۹، فقر، مالاریا، ذاتالریه و بیماریهای اسهالی همراه با نرخ مرگومیر مادران باردار و کودکان درحال کاهش بود. از طرف دیگر، آلودگی هوا در بسیاری از نقاط جهان درحال بدتر شدن بود.
براساس گزارش مؤسسه سیاست انرژی در دانشگاه شیکاگو (EPIC)، آلودگی هوا از سال ۲۰۱۱ در سطح جهان کاهش پیدا کرده است، اما این کاهش بیشتر در چین متمرکز بوده است.
در دهههای اخیر آلودگی هوا در بیشتر کشورهای آسیای جنوبی، آسیای جنوب شرقی و آفریقای سیاه ثابت مانده یا افزایش پیدا کرده است. وضعیت آلودگی هوا خصوصاً در بیشتر مناطق هند بد است: از سال ۲۰۲۰، ۹ شهر از ۱۰ شهر آلوده جهان در هند قرار داشتند و مردم سراسر جلگه سند و گَنگ میتوانند انتظار داشته باشند که اگر آلودگی هوا تا سطح توصیهشده توسط سازمان جهانی بهداشت، کاهش پیدا کند، ۹ سال بیشتر عمر کنند.
ترافیک در دهلی نو، هند
افزایش آلودگی هوا تاحدودی محصول جانبی توسعهی اقتصادی است: خودروهای بیشتر، انرژی بیشتر، رشد بیشتر.
اما آلودگی شدید هوا قانون تغییرناپذیر طبیعت نیست. از سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۹، چین به کمک مجموعهای از سیاستها ازجمله اجرای استانداردهای جدید و قابل اجرا درخصوص میزان انتشارات نیروگاههای زغالسنگ، محدودکردن تأسیس نیروگاههای زغالسنگ جدید، محدودکردن وسایل نقلیه در جادههای شهرهای بزرگ و افزایش انرژیهای تجدیدپذیر، آلودگی ذرات خود را حدود ۲۹ درصد کاهش داده است. در گزارش سال ۲۰۲۱ EPIC آمده است: «اگر این روند کاهشی حفظ شود، مردم چین میتوانند انتظار داشته باشند که ۱٫۵ سال بیشتر زندگی کنند.»
سیاستهای اجراشده در چین، ایالات متحده، ژاپن و کشورهای دیگر بهطور موثری آلودگی هوا را کاهش داده است و نشان میدهد در مناطقی که بیشتر از همه تحتتأثیر قرار گرفتهاند، میتوان پیشرفتهایی حاصل کرد.
البته، کاهش آلودگی هوا هزینه دارد. طبق برخی برآوردها، جنگ چین با آلودگی تقریباً ۴۰۰ میلیارد دلار هزینه داشته است. در کشورهایی که بهدنبال پیشرفت دربرابر آلودگی هوا هستند، این هزینههای اولیه در بلندمدت با کاهش تلفات انسانی و اقتصادی جبران میشود.
طبق برآوردها، در سال ۲۰۱۹، هند به دلیل مرگهای زودهنگام و بیماری درنتیجهی آلودگی هوا، حدود ۳۶٫۸ میلیون دلار از دست داد. در سطح جهان، هزینه آلودگی هوا چیزی حدود ۸٫۱ تریلیون دلار در سال یا ۶٫۱ درصد تولید ناخالص داخلی جهانی میشود.
کیفیت بد هوا امید به زندگی را چقدر کاهش میدهد؟
برای دههها، مقامات بهداشت عمومی میدانستند که کیفیت بد هوا میتواند خطر ابتلا به شرایطی مانند بیماری قلبی، سکته مغزی، عفونتهای دستگاه تنفسی تحتانی، سرطان ریه، دیابت، بیماری انسدادی مزمن ریه (COPD)، زوال عقل، بیماری روانی، زایمان زودرس و موارد دیگر را افزایش دهد.
اما وسعت حقیقی مشکل (مانند این واقعیت که آلودگی هوا میتواند برای سلامتی از سیگار کشیدن بدتر باشد) و نیز گستردگی این تهدید بهتازگی درحال آشکار شدن است.
مطالعهای که فوریه ۲۰۲۲ در مجلهی لنست منتشر شد، نشان داد ۸۶ درصد از جمعیت شهری جهان (حدود ۲٫۵ میلیارد نفر) درمعرض سطوحی از آلودگی هوا قرار دارند که تقریباً هفت برابر بیشتر از حد تعیینشده ازسوی سازمان جهانی بهداشت است.
براساس دادههای ۱۳ هزار شهر در طول دو دهه، پژوهشگران بهطور محافظهکارانه ۱٫۸ میلیون مورد مرگ در سال ۲۰۱۹ را به آلودگی هوای شهری نسبت دادند که تقریباً معادل تعداد مرگومیرهای اضافی است که طبق برآوردها در سال ۲۰۲۰ براثر کووید ۱۹ رخ داد.
مایکل گریناستون، مدیر EPIC که شاخص AQLI را محاسبه کرده است که میزان کاهش امید به زندگی ناشی از آلودگی هوا را نشان میدهد، میگوید:
بیشتر آنچه درمورد تأثیر آلودگی هوا بر سلامتی میدانیم، حاصل مطالعاتی است که مواجهه کوتاهمدت را بررسی کردهاند. اینها مطالعاتی هستند که از تفاوتهای روزانه یا هفتگی یا گاهی سهماهه در غلظت آلودگی هوا استفاده میکنند. بااینحال، دلیلی که ما آلودگی هوا را تحت نظارت داریم و حدودی برای آن تعیین میکنیم، تغییر مواجههی طولانیمدت مردم با آن است.
تخمینهای AQLI براساس مقالهای حاصل شده است که در سال ۲۰۱۳ منتشر شد. این مطالعه، از برنامه گرمایش خانگی در چین برای تخمین سالهای ازدسترفته براثر آلودگی هوا استفاده کرد.
از دههی ۱۹۵۰ تا ۱۹۸۰، دولت چین برای گرمایش زمستانی خانوارهای شمال رود هوای زغالسنگ مجانی فراهم میکرد، اما برای جنوب آن این کار را انجام نمیداد. این سیاست آزمایشی طبیعی ایجاد کرد: روستاهای شمال و جنوب رودخانه عمدتا یکسان بودند، بهجز اینکه در شمال بهعلت اینکه ساکنان میتوانستند زغالسنگ بیشتری بسوزانند، آلودگی هوای داخلی بیشتر بود. امید به زندگی در خانوارهای شمال رودخانه رود هوای حدود ۵٫۵ سال کاهش پیدا کرد. پژوهشگران از این دادهها برای جداسازی اثر آلودگی هوا از دیگر علل احتمالی کاهش امید به زندگی استفاده کردند و شاخص AQLI را برای تعیین تأثیر سطوح متفاوت غلظت ذرات آلاینده بر طول عمر ایجاد کردند.
سیاستگذاران و عموم مردم میتوانند از AQLI برای پیگیری تأثیر کیفیت هوا بر امید به زندگی در کشورها و مناطق مختلف در طول ۲۰ سال گذشته استفاده کنند. پژوهشگران متوجه شدهاند که درحالیکه آلودگی هوا موجب کاهش طول عمر در سراسر جهان میشود، اثرات اصلی آن در جنوب آسیا، جنوب شرقی آسیا و آفریقای سیاه متمرکز است.
درحالیکه آلودگی هوا در دهلی برای چندین دهه بد بوده است، در طول ۲۰ سال گذشته آلودگی هوا در مناطق دیگر هند و جنوب و جنوب شرقی آسیا بدتر شده است، زیرا درنتیجهی رشد اقتصادی وسایل نقلیه و استفاده از سوختهای فسیلی افزایش پیدا کرده است. براساس گزارش سال ۲۰۲۱ EPIC، در ایالتهای مهاراشترا و مادیا پرادش در مرکز هند، یک فرد متوسط اکنون براثر آلودگی هوا، ۲٫۵ تا ۲٫۹ سال دیگر از امید به زندگی خود را نسبتبه اوایل دههی ۲۰۰۰، از دست میدهد.
سانتوش هریش، مأمور برنامه کیفیت هوای جنوب آسیا در سازمان Open Philanthropy میگوید: «طبق یک برآورد، ۸۳ درصد از کشور هند هوایی را تنفس میکنند که از استانداردهای ملی بدتر است که خود استانداردهای مذکور نیز نسبتبه توصیههای سازمان جهانی بهداشت ملایمتر هستند.»
در کشور همسایه یعنی بنگلادش، هر فرد بهطور متوسط ۵٫۴ سال از امید به زندگی خود را به دلیل آلودگی هوا از دست میدهد که بسیار بیشتر از ۲۰ سال پیش است. مناطق شهری اندونزی، مانند جاکارتا، به دلیل آلودگی ناشی از وسایل نقلیه و نیروگاههای زغالسنگ با بار مشابهی بر امید به زندگی مواجه هستند. آتشسوزی جنگلها و پودهزارها برای ایجاد زمین کشاورزی مرتبط با تولید روغن پالم در کالیمانتان و سوماترا بر کیفیت هوا در سراسر اندونزی و آسیای جنوب شرقی اثر میگذارد.
آلودگی هوا تهدیدی جدی برای سلامتی در نیجریه، غنا و جمهوری دموکراتیک کنگو است. در نیجریه که بیش از ۲۰۰ میلیون نفر جمعیت دارد، آلودگی هوا امید به زندگی را درمقایسهبا اوایل دهه ۲۰۰۰ حدود ۱٫۵ سال دیگر کاهش داده است که ناشی از وسایل نقلیه، انتشارات صنعتی، سوزاندن ضایعات، آلودگی بنادر و فعالیت ژنراتورهای دیزلی است که بهعلت منبع برق نامطمئن کشور استفاده میشوند. طبق AQLI، با افزایش مصرف انرژی در آفریقای سیاه، کیفیت هوا در سراسر منطقه کاهش پیدا کرده است.
تغییر AQLI در آفریقا، ۲۰۱۹-۱۹۹۹
ازآنجاکه منابع سوختی که آلودگی هوا را تولید میکنند، همچنین موارد ضروری مانند برق، وسایل نقلیه، کالاهای کارخانهای و گرمایش را فراهم میکنند، سیاستگذاران با تصمیمگیریهای سختی درمورد نحوه برخورد با نگرانیهای سلامتی مرتبط با آلودگی هوا و درعینحال برهم نزدن رفاه مردم از راههای دیگر روبهرو هستند.
خبر خوب این است که بسیاری از کشورهایی که در گذشته همین گذار اقتصادی را تجربه کردهاند، درنهایت در مهار آلودگی هوای خود موفق شدهاند. بنابراین، کشورهایی که درحالحاضر درگیر این وضعیت هستند، میتوانند به کمک مجموعهای از سیاستهای مناسب این مشکل را حل کنند.
پاکسازی هوا
بهگفتهی وی پنگ، پژوهشگر آلودگی هوا در دانشکده امور بینالملل دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا، بهترین راه برای فکر کردن درمورد اینکه کدامیک از سیاستهای کیفیت هوا کارآمد خواهند بود، ازنظر مشوقها است. منظور او درک این مسئله است که افراد و سازمانهای مختلف چه میخواهند (اینکه آیا این میل یک شرکت برای کاهش هزینهها، نیاز کشاورزان به پاکسازی مزارع یا تمایل مردم برای مزیتهای سلامتی هوای پاک است) و چگونه میتوان آنها را به نحوی برآورده کرد که برای همه سودمند باشد.
بنابراین، درحالیکه یک کشور ممکن است تصمیم بگیرد که سیاستهای سختگیرانهای اعمال کند، اگر افراد یا شرکتها دلایل قوی برای عدم پیروی از آن داشته باشند، اجرای آن میتواند دشوار باشد. برای مثال، اجرای سیاست جریمه کردن سوزاندن کُلش محصولات کشاورزی (که نقش زیادی در آلودگی هوای آزاد در دهلی و ایالتهای اطراف دارد) تقریباً غیرممکن است، مگر اینکه کشاورزان روشهای بهتری برای پاکسازی مزارع خود داشته باشند.
اقداماتی که بر کاهش آلودگی در منبع تولید نیرو متمرکز هستند (مانند گوگردزدایی از گاز دودکش که ماده آلاینده دی اکسید گوگرد را از اگزوز نیروگاهها حذف میکند) میتوانند با مقاومت شرکتهای صاحب نیروگاههای زغال سنگی مواجه شود که نگران سود خالص خود هستند.
انتقال به انرژیهای تجدیدپذیر میتواند به کاهش آلودگی هوا و مبارزه با تغییرات اقلیمی کمک کند، اما اگر مردم مجبور باشند هزینه بسیار بیشتری برای برق پاکتر بدهند، این اتفاق رخ نخواهد داد. بنابراین، شناسایی اینکه کدام سیاستها در لحظهای معین در مکانی خاص نهتنها مؤثر است، بلکه ازنظر سیاسی نیز امکانپذیر است و در همان حال موجب تقویت تقاضای عمومی برای هوای پاک میشود، اهمیت دارد.
پنگ متوجه شده است که در هند سریعترین و موثرترین سیاست هوای پاک میتواند بر «آلودگی هوای فضاهای بسته» متمرکز باشد.
بزرگترین منابع آلودگی هوای داخل و هوای آزاد در هند از خانوارهایی میآید که هیزم و مدفوع گاو را برای پختوپز، گرمایش و گرم کردن آب میسوزانند که بهویژه در مناطق روستایی چشمگیر است. یکی از راههای اثباتشده برای کاهش آن، ارائه منابع جایگزین سوخت برای اجاقهای آشپزی است. دولت هند برنامهای را برای افزایش دسترسی به سیلندرهای گاز نفتی مایعشده (LPG) اجرا کرده است که آلودگی هوای داخلی را که ناشی از پختوپز است، کاهش میدهد، زیرا خانوارها دیگر به استفاده از زیستتوده مدفوع گاو یا چوب برای پختوپز نیازی نخواهند داشت.
دولت مقادیر کمی یارانه LPG ارائه کرده است، اما حفظ آن میتواند دشوار باشد. تخصیص یارانهها در برآورد بودجه ۲۰۲۲-۲۰۲۱ حدود ۵۰ درصد کاهش پیدا کرد و قیمت سیلندرهای LPG بین ماه می ۲۰۲۰ تا مارس ۲۰۲۱ بهشدت افزایش پیدا کرد.
هاریش خاطرنشان کرد که درحالیکه ارائه یارانهها برای منابع سوخت جایگزین مهم است، با گذشت زمان، برنامههای جایگزین کردن سوخت میتواند به هزینه مداومی برای دولت تبدیل شود، زیرا مردم به دریافت آنها عادت میکنند. رویکرد مکمل ممکن است سیاستهای مبتنیبر بازار باشد. گرین استون گفت:
یک راه عالی برای کاهش این بدهبستانها، استفاده از مقررات مبتنیبر بازار است که هزینههای نظارتی را کاهش میدهد و تأثیرات آن را بر رشد اقتصای به حداقل میرساند و درعینحال امکان پیشرفت در کیفیت محیط و در نهایت سلامتی مردم را ممکن میسازد.
بهعنوان مثال، ایالت گجرات در هند، برنامه خرید و فروشی را برای آلودگی هوا در سال ۲۰۱۹ آغاز کرد که در آن دولت محدودیتهایی از نظر انتشار گازهای گلخانهای تعیین کرده است و شرکتها میتوانند برای انتشار آلایندهها مجوزها را بخرند و بفروشند و بدینترتیب، مشوقی برای کاهش آلایندهها ایجاد کرده است. این رویکرد آلودگی هوا را حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد کاهش داده است. با این موفقیت، دولت درحال گسترش این طرح در سراسر گجرات است و برنامه مشابهی در ایالت پنجاب هند نیز در حال اجرا است.
اقدامات کنترل در انتهای خط (که کاهش آلودگی را در منبع الزامی میکند) با چالشهای مشابهی در زمینهی مشوقها روبهرو است. این اصلاحات که آلایندههای معمولی مانند دی اکسید گوگرد را کاهش میدهند، بدون نیاز به انتقال فوری از زغالسنگ، در پاکسازی هوا مؤثر هستند (اگرچه آلودگی کربنی را کاهش نمیدهند). این رویکرد برای کشورهایی مانند هند که تأمین انرژی آن هنوز تحت سلطهی زغال سنگ است و احتمالاً برای سالهای پیش رو نیز چنین خواهد بود، مهم است.
چنین سیاستهایی در پاکسازی هوا در چین و اروپا و نیز ایالات متحده بسیار مؤثر بوده است، اما سازمانهایی که برای هوای پاکتر فشار میآورند، باید با منافع سازمانیافتهی شرکتهای تولید برق که نمیخواهند کارهای اضافی انجام دهند تا هزینههای آنها بیشتر شود، دستوپنجه نرم کنند. این بدان معنا است که دولتها باید پول و زمان را صرف فرایندهای مذاکره، نظارت و اجرا کنند.
ایجاد تقاضای عمومی برای هوای پاک با هشدار به مردم درمورد خطرها سلامتی آن نیز میتواند محرک اقدامات دولتها و افراد در تمام کشورها باشد. گریناستون اشاره کرد که چگونه تغییرات سیاسی بزرگ در کشورهای دیگر مانند مبارزه چین با آلودگی تحت تأثیر تقاضای عمومی قرار داشت.
در بهترین حالت، این رویکرد میتواند چرخهی مطلوبی از سیاستگذاران، پژوهشگران و عوامل دیگر ایجاد کند؛ مانند آنچه کجریوال در تلاش بود تا با توییتهای روزانه خود درمورد سطح آلودگی هوا در زمستان امسال به آن دست پیدا کند.
چنین هشدارهایی میتواند نتیجهبخش باشد. پژوهش اخیری از کره جنوبی نشان میدهد هشدارهای آلودگی که مردم را ترغیب میکرد تا در خانه بمانند، ماسک بزنند و از فعالیتهای سنگین پرهیز کنند، هزینههای بهداشتی را در سال ۲۰۱۷-۲۰۱۶ حدود ۲۸٫۶ میلیون دلار کاهش داد، زیرا کرهایها اقداماتی برای کاهش مواجههی خود با هوای بد انجام دادند.
تلاش آتشنشانان برای خاموش کردن آتشسوزی جنگلهای پودهزار در جنوب سوماترا
آن سوی مرز
آلودگی هوا مرزها را نمیشناسد. بحران آلودگی هوای سالانه دهلی بهشدت تحتتأثیر ایالتهای همسایه قرار دارد و بالعکس. تقریباً نیمی از آلودگی هوا در هند از مرزهای ۲۸ ایالت این کشور عبور میکند. ایالات متحده، مکزیک و کانادا همه آلودگی هوای مشترک را تجربه میکنند. در فرانسه، سوزاندن زغالسنگ در کشورهای مجاور موجب ۱۲۰۰ مرگ زودرس در سال میشود، درحالیکه در شرق آسیا، افزایش سطح آلودگی هوا در پکن موجب افزایش مرگومیر دوران جنینی در کره جنوبی میشود.
حل مشکل آلودگی هوای بینالمللی به همکاری، معاهدات و اجرای بینالملی نیاز دارد. اما همانطور که مورد اندونزی نشان میدهد، هیچیک آسان نیست.
اقتصاد اندونزی بهشدت متکی بر تولید روغن پالم است. برای گسترش سطح زیر کشت درختان پالم، هر تابستان، جنگلهای پودهزار پر از کربن سوزانده میشوند. این امر موجب مشکلات شدید کیفیت هوا در اندونزی و کشورهای همسایه مانند مالزی و سنگاپور میشود. درحالیکه در سال ۲۰۰۳ توافقنامهای توسط اتحادیه کشورهای جنوب شرق آسیا (ASEAN) تصویب شد و اندونزی نیز آن را در سال ۲۰۱۴ تصویب کرد، بعید است که اجرا شود.
آلودگی و تنشهای برونمرزی همچنان ادامه داشته است. اندونزی باید تولید روغن پالم را برای معیشت مردم گسترش دهد، درحالیکه کشورهای همسایه فقط اثرات منفی آن را تجربه میکنند.
آسیت بیسواس و سیسیلیا تورتاهادا، پژوهشگران دانشگاه ملی سنگاپور خاطرنشان میکنند که راههایی برای اندونزی وجود دارد تا تولید روغن پالم را افزایش دهد و درعینحال تولید دود را کاهش دهد. یکی از این راهها آن است که میزان گسترش مزارع به مناطق جنگلی و پودهزارها را محدود کند؛ اما برای اینکه اندونزی بخواهد این سیاستها را اجرا کند که نسبتبه روشهای کنونی سوزاندن پودهزارها پرهزینهتر است، ضروری است که عموم مردم و سیاستگذاران اندونزی متقاعد شوند که آلودگی برای آنها بد است و اثرات اقتصادی و سلامتی قابلتوجهی دارد.
هوای پاک نباید امیدی واهی باشد. کشورهایی مانند هند، اندونزی و دیگران میتوانند مسیر مشابه با چین را در پیش بگیرند و با انجام این کار جان میلیونها نفر را نجات دهند و از خسارتهای اقتصادی چشمگیر آن پیشگیری کنند.
نظرات