این سفرهماهی غولپیکر احتمالاً بزرگترین ماهی آب شیرین جهان است
بهمدت ۱۷ سال، زب هوگان، زیستشناس آمریکایی، در جستوجوی بزرگترین ماهی آب شیرین جهان بوده است و سرانجام در ۱۳ ژوئن، تیم وی این ماهی را در جنوبشرق آسیا پیدا کرد: سفرهماهی غولپیکر آب شیرین با نام علمی Urogymnus polylepis.
سفرهماهی یافتشده برای تعیین اندازه و وزن از آبهای گلآلود رود مکونگ در کامبوج بیرون کشیده و سپس به رودخانه بازگردانده شد. این ماهی با طول تقریباً ۴ متر و وزن ۳۰۰ کیلوگرم، سنگینتر از گربهماهی غولپیکر مکونگ بود که در سال ۲۰۰۵ در تایلند صید شد. دکتر هوگان پیشتر آن ماهی آب شیرین را بهعنوان بزرگترین ماهی صیدشده تاکنون تعیین کرده بود.
هرچند این گونه سفرهماهی غولپیکر دم سمی بسیار خطرناکی دارد که طول آن به ۳۰ سانتیمتر میرسد، معمولاً تهدیدی برای انسان محسوب نمیشود و درعوض، اغلب اوقات بهعنوان منبع پروتئین ارزان در بازار فروخته میشود.
رود مکونگ در مرز تایلند و لائوس
ماهیگیران در کامبوج ابتدا به دکتر هوگان و تیمش در پروژهی عجایب مکونگ که بهمنظور حفاظت از تنوع آبزیان در این رودخانهی واقع در جنوبشرق آسیا تلاش میکنند، اطلاع دادند که بزرگترین سفرهماهی دیدهشده تاکنون را صید کردهاند. اعضای تیم بهسرعت به جزیرهی رودخانهای کوچکی به نام پریاکو عزیمت و سه ترازو صنعتی را مستقر کردند. آنها با استفاده از برزنت، سفرهماهی را از آب گرفتند و بهمنظور بررسی وزن روی ترازو قرار دادند.
کشف اخیر کمتر از یک ماه پسازآن اتفاق میافتد که سفرهماهی غولپیکر دیگری با وزن ۱۸۱ کیلوگرم در همان نزدیکی شکار و بعداً رها شد. امسال دو سفرهماهی بسیار بزرگ دیگر نیز پیدا شدند. دکتر هوگان بهنقل از نیویورکتایمز میگوید: «این حقیقت که بزرگترین ماهی آب شیرین جهان در مکونگ صید شده، شگفتانگیز است. اینجا منطقهای بسیار پرجمعیت محسوب میشود و رودخانه با مشکلات فراوان ازجمله ماهیگیری بیشازحد مواجه است.»
تیم دکتر هوگان در دستاوردی دیگر توانست برچسبی صوتی به سفرهماهی متصل کند تا با مجموعهای از ۳۶ گیرندهی زیرآبی که بهتازگی در قسمتی از رودخانه نصب شده است، حیوان را بهمدت حداکثر یک سال ردیابی کند. دکتر هوگان گفت: «از زمان استقرار گیرندهها، این نخستین ماهیای است که برچسبگذاری میکنیم.» در ماههای آتی، پژوهشگران قصد دارند صدها ماهی بیشتر را برچسبگذاری کنند.
دکتر هوگان بر این باور است که باتوجهبه تعداد بسیار زیاد سفرهماهیهای غولپیکر صیدشده در ماههای اخیر و مادهبودن تمامشان، این امتداد از رودخانه و حوضچههای عمیق موجود در آن مکانی حیاتی برای تولیدمثل این گونه هستند.
همچنین، این منطقه محل زندگی دلفینهای آب شیرین، لاکپشت لاکنرم غولپیکر، گربهماهی غولپیکر و کپور بزرگ سیامی است؛ درنتیجه بهگفتهی دکتر هوگان، اینجا مکانی واقعاً منحصربهفرد محسوب میشود و بسیار کم دربارهش مطالعه شده است؛ درحالیکه سامانههای رودخانهای آمریکا و اروپا توجهات علمی بسیار بیشتری را به خود جلب میکنند.
هرچند شکستن رکورد جهانی بزرگترین ماهی ازنظر علمی اهمیتی ندارد، دکتر هوگان وجود چنین سفرهماهی بزرگی را نشانگر سلامت اکوسیستم آن میداند. او امیدوار است که این کشف به جامعهی محلی یادآوری کند که این رودخانه چقدر خاص است و چقدر به محافظت نیاز دارد.
گربهماهی غولپیکری که در رودخانهی تونله ساپ در کامبوج صید شده است.
بهدلیل عواملی نظیر ساخت سد و صید بیرویه و تغییرات اقلیمی، جمعیت بزرگ ماهیان آب شیرین بهطورکلی در حال کاهش است و بسیاری از گونههای ماهی بزرگ در خطر نابودی دائمی قرار دارند. دکتر هوگان گفت: «در سال ۲۰۲۰، یکی از مدعیان تصاحب عنوان بزرگترین ماهی آب شیرین جهان معروف به پوزهپارویی چینی منقرض اعلام شد. این خبر بسیار غمانگیزی بود و به من این احساس داد که بهجای شکستن رکوردها، شاهد انقراض بیشتر این ماهیهای بزرگ خواهیم بود.»
خوشبختانه سفرهماهیهای غولپیکر، تنها گونه از ماهیهای بزرگ کشفشده در چند وقت اخیر نیستند؛ چراکه در سال ۲۰۲۱، تاسماهی نارنجی با وزن رکوردشکن تقریباً ۱۰۹ کیلوگرم در رودخانهی دیترویت صید و بعداً رها شد. در ماه می نیز، سرسوسماری الیگاتوری تقریباً ۱۳۶ کیلوگرمی احتمالاً رکورد بزرگترین ماهی آب شیرین در تگزاس را شکست؛ هرچند ماهیگیر ترجیح داد بهجای کشتن حیوان و وزنکردن، آن را رها کند.