کربن‌زدایی با بازگشت به گذشته؛ داستان شرکتی که کشتی‌های بادبانی را جایگزین کشتی‌های کانتینربر کرد
مفهوم حملونقل پایدار تصاویری از فناوری‌های آینده‌گرایانه و خودرو‌های الکتریکی و پیشرفت‌هایی علمی را در ذهن تداعی می‌کند که هنوز تکمیل نشده‌اند؛ اما صنعت نوپایی متشکل از ملوانان و برشته‌کاران قهوه و تولیدکنندگان روغن زیتون به شیوه‌های سنتی کشتیرانی روی آورده است تا به‌سوی آینده‌ای با انتشار کربن صفر حرکت کند. به‌جای جابه‌جایی محصولات با استفاده از کشتی‌های کانتینربر تشنه گاز، بعضی از خرده‌فروشی‌ها حمل محصولات با کشتی‌های بادبانی را انتخاب کرده‌اند.
جنبش ترابری بادبانی راه‌حلی برای کاهش نقش صنعت ترابری به‌عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده گازهای گلخانه‌ای در جهان است. تحلیل‌های مؤسسه S&P برآورد می‌کند که ترابری دریایی به‌تنهایی مسئول ۲ تا ۳ درصد از انتشار جهانی دی‌اکسیدکربن است؛ عددی که خوش‌بینانه برابر با میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای بخش هوانوردی است.
هر‌چند ممکن است آرمانی یا به زبان خبرگزاری بلومبرگ خیال‌بافی به‌نظر برسد، کشتی‌های باری بادبانی درحالحاضر ارزان‌تر و کارآ‌مدتر از کانتینربر‌ها هستند. کافه ویلیام، شرکت تجارت منصفانه قهوه، قصد دارد در سال ۲۰۲۳، از کشتی‌های باری بادبانی برای انتقال دانه‌های قهوه از آمریکای‌جنوبی به نیوجرسی استفاده کند. حمله روسیه به اوکراین قیمت نفت را بسیار افزایش داده و زنجیره تأمین جهانی هنوز در حال بازیابی خود از دنیاگیری کووید-۱۹ است. در‌این‌میان، کشتی‌های باری بادبانی توانسته‌اند از عواقب افت فعالیت بنادر بگریزند.
سِرج پیکارد، مالک کافه ویلیام می‌گوید:
«برای حمل یک پوند (۴۵۰ گرم) قهوه با کانتینربر مازوت سوز، بین ۷ تا ۱۰ سنت پرداخت می‌کردیم. ناگهان دنیا به‌کلی دیوانه شد و هزینه باربری با کانتینربر‌ها برای مدت زیادی به پنج برابر افزایش یافت. قیمت‌ها به‌کندی در حال بازگشت به وضعیت سابق هستند؛ ولی در‌نهایت حمل بار با استفاده از کانتینربر پرهزینه‌تر و زمان‌برتر است.»
در سوی دیگر زنجیره تأمین، مصرف‌کنندگان خواهان محصولات پایدارتری (ازنظر زیست‌محیطی) هستند و حاضرند برای آن هزینه بیشتری نیز بپردازند. به‌گفته ریچارد بلِیک، بنیان‌گذار «یالاه کافی»، برشته‌کار بریتانیایی، آن‌ها کیسه یک‌کیلوگرمی دانه‌های قهوه را که از کلمبیا با کشتی بادبانی حمل شده، به قیمت ۶۰ دلار می‌فروشند.
کشتی بادبانی وگا
پیکارد قصد دارد برخلاف میل مدیر مالی شرکتش قیمت قهوه حمل‌شده با کشتی بادبانی کافه ویلیام را برابر با قیمت قهوه حمل‌شده با کشتی‌های کانتینربر نگه دارد. او می‌گوید:
می‌دانم این تصمیم درحالحاضر برای شرکت سودمند نیست. ما در یک بازی مالی دو‌سویه می‌جنگیم؛ درحالی‌که در‌صورت استفاده از کانتینربر‌های مازوت‌سوز، به پرداخت هزینه‌ای برای آلایندگی به‌ازای هر پوند قهوه مجبور نیستیم.
دنیِله دوژِت، بنیان‌گذار سِیل‌کارگو، شریک ترابری کافه ویلیام، هدف اصلی خود را توجیه‌پذیری اقتصادی ترابری بادبانی عنوان می‌کند. دوژت کشتیرانی را از ۱۳ سالگی آغاز کرد و زمانی‌که روی کشتی Tres Hombres کار می‌کرد، با مفهوم ترابری بادبانی آشنا شد. این کشتی مسیر بازرگانی پایداری بین اروپا و کارائیب را می‌پیمود؛ ولی با اینکه مأموریت آن‌ها بسیار الهام‌بخش بود، شرکت با اثبات ارزش اقتصادی آن دست‌وپنجه نرم می‌کرد و در مقیاس‌پذیر‌کردن تجارتش محدود شده بود. دوژت می‌گوید:
من بر برنامه‌ریزی مالی تمرکز و کار روی طرح کسب‌و‌کار را آغاز کردم. نتیجه این تلاش‌ها، سیل‌کارگو است که نه‌تنها بازخورد‌های مثبت اجتماعی و محیط‌زیستی دارد؛ بلکه بازگشت مالی نیز به‌همراه خواهد داشت.
نمای داخلی کشتی وگا
سیل‌کارگو دو کشتی بادبانی دارد. کشتی «وِگا» کشتی باری سه‌دکله‌ای است که سال ۱۹۰۹ در سوئد ساخته و پس از ۶۰ سال فعالیت بازنشسته شد. خانواده سوئدی بِرگستروم که متخصص کشتی‌سازی هستند، کشتی را در سال‌های ۱۹۹۳ تا ۲۰۰۸ بازسازی و از آن در مسابقات کشتیرانی استفاده کردند. پس از فروش به سیل‌کارگو، این کشتی به مأموریت اصلی خود بازگشته و طبق برنامه، قرار است امسال محموله قهوه را از کلمبیا به نیوجرسی منتقل کند.
کشتی دوم این ناوگان، «سِیبا»، کشتی‌ای هیبریدی است که برای جابه‌جایی ۲۵۰ تن بار طراحی شده است. سیبا علاوه‌بر سه بادبان خود، از موتور الکتریکی برای ناوبری بهتر در بنادر و شرایط کم‌باد استفاده می‌کند. این موتور می‌تواند با استفاده از پنل‌های خورشیدی یا انرژی تولید‌شده از گردش پروانه‌های کشتی در زمان استفاده از بادبان‌ها به‌حرکت در‌آید.
دنیله دوژت، بنیان‌گذار سیل‌کارگو، درکنار اسکلت کشتی سیبا
به‌گفته دوژت، سیبا که آغاز به کار آن برای سال ۲۰۲۳ برنامه‌ریزی شده، بزرگ‌ترین کشتی باری پاک اقیانوس‌پیما خواهد بود. زمانی‌که سوخت کوره به قیمت عادی بازگردد، هزینه ترابری با سیبا احتمالاً کمی گران‌تر از ارزان‌ترین شیوه‌های مرسوم ترابری دریایی خواهد بود. براساس برآورد شرکت سیل‌کارگو، ترابری قهوه از کاستاریکا به بریتیش‌کلمبیا تقریباً ۰٫۷ دلار در هر کیلوگرم گران‌تر از شیوه مرسوم جابجایی با کانتینربر‌ها خواهد بود.
از دید سرعت، سیبا می‌تواند به حداکثر سرعت ۱۴ گِرِه دست یابد (هر گره برابر با ۱٫۸۵ کیلومتر‌‌‌‌بر‌‌‌ساعت است) که ۶ گره کُندتر از کانتینربر‌ها خواهد بود. باوجوداین به‌دلیل قیمت رو‌به‌رشد سوخت، بسیاری از کانتینربر‌ها با نصف این سرعت حرکت می‌کنند. همچنین، ترافیک کانتینربر‌ها در بنادر بزرگ باعث افزایش زمان تحویل بار می‌شود.
کارگاه کشتی‌سازی آستیلرو ورده
سیبا در کارگاه کشتی‌سازی «آستیلِرو وِردِه» در مقر سیل‌کارگو در کاستاریکا ساخته می‌شود. نام این کارگاه که در زبان اسپانیایی به‌معنی «کارگاه کشتی‌سازی سبز» است، علاوه‌بر ساخت کشتی، به‌عنوان مؤسسه‌ای غیرانتفاعی برنامه‌های آموزشی برای شهروندان برگزار می‌کند و در برنامه‌ای سالانه، با کاشت درخت برای خنثی‌سازی انتشار کربنی شرکت تلاش می‌کند. جولیان ساوتکوت، نجار و کشتی‌ساز در آستیلرو ورده می‌گوید: «کارگران سیل‌کارگو هم‌زمان که در حال قطع درختان هستیم، به کاشت درختان جدید مشغول هستند.»
ساوتکوت درباره فعالیت سیل‌کارگو می‌گوید:
کشتی‌های بادبانی از طراحی فوق‌العاده‌ای بهره می‌برند که صد‌ها سال قدمت دارد و ما شاهد بازگشت این فناوری‌های قدیمی به زندگی مدرنمان هستیم. به‌نظرم این خیلی جالب است که هنوز می‌توانیم چیزی را بر‌پایه تکنولوژی‌ای باستانی با انتشار صفر به آن‌سوی جهان منتقل کنیم.
به‌نظر می‌رسد بسیاری از مردم زمین گرمایش جهانی و پیامد‌های آن را جدی گرفته‌اند و هر‌یک سعی می‌کنند نقش خود را در کاهش انتشار آلاینده‌ها ایفا کنند. آیا شما هم راهی برای زندگی سبزتر پیدا کرده‌اید؟ مثلاً پوشیدن لباس گرم در خانه در زمستان به‌جای افزایش دمای وسایل گرمایشی یا استفاده از ناوگان حملونقل عمومی به‌جای خودرو تک‌سرنشین. در بخش نظرات می‌توانید در‌این‌باره صحبت کنید.