چه تعداد مورچه روی زمین وجود دارد؟
آیا تابهحال به این موضوع فکر کردهاید که دقیقاً چه تعداد مورچه روی زمین زندگی میکنند؟
پژوهش جدیدی پاسخ تقریبی این سؤال را ارائه میدهد. پژوهشگران بهطور محافظهکارانه تخمین زدند که سیاره ما حدود ۲۰ کوادریلیون مورچه را در خود جای داده است، یعنی ۲۰ هزار میلیون میلیون (عدد ۲۰ با ۱۵ صفر جلوی آن).
پژوهشگران همچنین تخمین میزنند که مورچههای جهان مجموعاً حدود ۱۲ میلیون تن کربن خشک را شامل میشوند که از جرم کل پرندگان و پستانداران وحشی بیشتر است. این مقدار همچنین معادل حدود یک پنجم کل وزن انسانها است.
ادوارد او ویلسون، زیستشناس برجسته زمانی گفته بود حشرات و بیمهرگان دیگر ارگانیسمهای کوچکی هستند که جهان را اداره میکنند. او درست میگفت. مورچهها بخش بسیار مهمی از طبیعت هستند. ازجمله نقشهای دیگر مورچهها این است که آنها به خاک هوارسانی میکنند، دانهها را پراکنده میکنند، مواد آلی را تجزیه میکنند، زیستگاهی برای جانوران دیگر فراهم میکنند و بخش مهمی از زنجیره غذایی را تشکیل میدهند.
تخمین تعداد و جرم مورچهها پایه مهمی را برای نظارت بر جمعیت مورچهها در میان تغییرات محیطی نگرانکننده فراهم میکند.
پژوهشگری درحال نصب تله گودالی برای جمعآوری مورچههایی که در سطح زمین حرکت میکنند.
شمارش مورچههای جهان
بیش از ۱۵۷۰۰ گونه و زیرگونه مورچه نامگذاریشده وجود دارد و بسیاری هنوز توسط علم نامگذاری نشدهاند. درجه بالای تشکیلات اجتماعی به آنها این امکان را داده است تا بتوانند تقریباً در تمام اکوسیستمها و مناطق سراسر جهان زندگی کنند.
حضور گسترده مورچهها موجب شده است بسیاری از طبیعتشناسان به تعداد دقیق آنها در روی زمین فکر کنند، اما برآوردهای آنها درحد حدس بوده است و تخمینهای سیستماتیک و مبتنی بر شواهدی از تعداد مورچههای زمین وجود نداشته است.
پژوهش جدید شامل تجزیهوتحلیلی از ۴۸۹ مطالعه از جمعیتها مورچهها بود که توسط دانشمندانی از سراسر جهان انجام شده بود. این مقالهها شامل آثار غیرانگلیسی و به زبانهایی مانند اسپانیایی، فرانسوی، آلمانی، روسی، ماندارین و پرتغالی میشد.
این پژوهش تمام قارهها و زیستگاههای اصلی ازقبیل جنگلها، بیابانها، مراتع و شهرها را در برمیگرفت. پژوهشگران از روشهای استانداردشدهای مانند تله گودالی و نمونهگیری از بستر برای جمعآوری و شمارش مورچهها استفاده کرده بودند. پژوهشگران با استفاده از این موارد، تخمین زدند که تقریباً ۲۰ کوادریلیون مورچه روی زمین وجود دارد. این رقم اگرچه محافظهکارانه است، ۲ تا ۲۰ برابر تخمینهای قبلی است.
در برآوردهای قبلی از رویکرد بالا به پایین با این فرض که مورچهها حدود یک درصد از جمعیت تخمینی حشرات را تشکیل میدهند، استفاده میشد. درمقابل، بهگفتهی پژوهشگران مطالعه جدید، تخمین پایین به بالای مطالعه جدید قابل اعتمادتر است، زیرا از دادههایی استفاده میکند که مستقیماً در طبیعت مشاهده شده است و مبتنیبر فرضیات کمتری است.
قدم بعدی پژوهشگران این بود که وزن کل این مورچهها را تخمین بزنند. جرم موجودات بهطور معمول برحسب ساختار کربنی آنها مشخص میشود. پژوهشگران تخمین زدند که ۲۰ کوادریلیون مورچه با اندازه متوسط معادل وزن خشک یا زیستتوده تقریباً ۱۲ میلیون تن کربن است. این بیشتر از کل زیستتوده پرندگان و پستانداران وحشی است و حدود ۲۰ درصد کل زیستتوده انسانها است.
کربن حدود نیمی از وزن خشک مورچه را تشکیل میدهد. اگر وزن سایر عناصر بدن را نیز درنظر بگیریم، مجموع جرم مورچههای جهان بیشتر از این خواهد بود.
بسیاری از گونههای مورچهها نقش مهمی در پراکنده کردن بذر گیاهان دارند. در این تصویر دو مورچه جنس مرانوپلوس بذری را به لانه خود میبرند.
پژوهشگران همچنین دریافتند که مورچهها بهطور غیریکنواخت در سطح زمین پراکنده شدهاند و جمعیت آنها معمولاً در مناطق گرمسیری بسیار بیشتر است. این امر بر اهمیت مناطق گرمسیری در حفظ جمعیت سالم مورچه تأکید میکند. مورچهها همچنین در جنگلها و حتی در مناطق خشک فراوان بودند. اما فراوانی آنها در زیستگاههای ساخت بشر کمتر است.
پژوهشگران مطالعه جدید به چند هشدار درمورد مطالعه خود اشاره میکنند. برای مثال، مکانهای نمونهگیری در مجموعه داده مورد استفاده توزیع یکنواختی در مناطق جغرافیایی مختلف ندارد. علاوهبراین، بیشتر نمونهها از لایه سطح زمین جمعآوری شده بودند، به این معنا که پژوهشگران اطلاعات بسیار کمی درمورد تعداد مورچهها در درختان یا زیرزمین داریم. این بدان معنا است که این یافتهها تاحدودی ناقص است.
ما به مورچهها نیاز داریم
مورچهها همچنین خدمات اکوسیستم حیاتی را برای انسانها ارائه میکنند. برای مثال، مطالعه اخیری نشان داد که مورچهها در کمک به کشاورزان در تولید غذا مؤثرتر از آفتکشها هستند.
مورچهها همچنین تعاملات تگاتنگی با موجودات دیگر ایجاد کردهاند و برخی از گونهها بدون مورچهها زنده نمیمانند. برای مثال، برخی از پرندگان برای پیدا کردن طعمه به آنها متکی هستند. هزاران گونه گیاهی در ازای محافظت یا پراکندگی بذرهایشان مورچهها را تغذیه یا به آنها جای میدهند. همچنین، بسیاری از مورچهها شکارچی هستند و به کنترل جمعیت حشرات دیگر کمک میکنند.
تعداد حشرات جهان به دلیل تهدیدهایی مانند تخریب و قطعه قطعه شدن زیستگاهها، استفاده از مواد شیمیایی، گونههای مهاجم و تغییرات اقلیمی درحال کاهش است. اما دادههای مربوط به تنوع زیستی حشرات کمیاب است. پژوهشگران امیدوار هستند مطالعه آنها مبنایی برای پژوهشهای بیشتر به منظور پرکردن این شکاف فراهم کند.
نظارت بر جمعیت مورچهها به نفع بشریت است. شمارش مورچهها کار دشواری نیست و شهروندان دانشور از سراسر جهان میتوانند به بررسی وضعیت این جانوران در زمان تغییرات بزرگ محیطی کمک کنند.