تابستان داغ‌تر از همیشه در راه است؛ گرما در پنج سال آینده به اوج خود خواهد رسید

در سال ۲۰۱۵، کشورهای جهان برای پیشگیری از گرم شدن جهان تا دمای بیش از ۱/۵ درجه‌ی سانتی‌گراد نسبت به وضعیت پیشاصنعتی متعهد شدند. این هدف حتی در آن زمان هم ابهاماتی داشت؛ اما در سال‌های اخیر به نظر غیرممکن می‌رسد.

به نظر می‌رسد دمای جهان بر اثر عواملی مثل گرمایش ناشی از فعالیت انسان و الگوی اقلیمی موسوم به ال‌نینو در سال‌های آینده افزایش پیدا کند. تا امروز رکورد داغ‌ترین سال زمین به سال ۲۰۱۶ تعلق دارد. به احتمال ۹۸ درصد در پنج سال آینده این رکورد شکسته خواهد شد و به‌طور میانگین از سال ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۷ داغ‌ترین دوره‌ی پنج ساله ثبت خواهد شد.

خوش‌بین‌ها معتقدند حتی اگر آستانه‌ی ۱/۵ درجه‌ی سانتی‌گرادی در نیم دهه‌ی آینده شکسته شود، دما حداقل برای مدتی مجدداً به وضعیت قبلی بازمی‌گردد. بااین‌حال در طی سال‌های آینده، گرمایش ناشی از فعالیت‌های انسان به واسطه‌ی تغییرات طبیعی گذرا تقویت خواهد شد.

یکی از تغییرات طبیعی، نوسان جنوبی ال نینو (ENSO)، چرخه‌‌ی گرمایش و سرمایش طبیعی است که در آب‌های اقیانوس آرام شرقی رخ می‌دهد و آثار گسترده‌ای بر اقلیم دارد. جهان تاکنون سه سال لانینای متوالی را به خود دیده است. لانینا به مرحله‌ی خنک‌تر این چرخه گفته می‌شود که به کاهش دماهای جهانی کمک می‌کند؛ اما حالا به نظر می‌رسد فاز گرم «ال نینو» آغاز شده که در سال‌های آینده شدیدتر خواهد شد.

اما انسو تنها عامل تأثیرگذار نیست. عامل مهم دیگر را می‌توان فوران آتشفشان هونگا تونگا در نزدیکی تونگا قلمداد کرد که یکی از بزرگ‌ترین فوران‌ها از زمان فوران آتشفشان پیناتوبو در فیلیپین در دهه‌ی ۱۹۹۰ بود و تقریباً ۱۴۶ میلیون تن بخار آب را وارد استراتوسفر کرد. بخار آب مانند کربن‌دی‌اکسید نوعی گازی گلخانه‌ای است اما برخلاف آن به تدریج و طی چند سال آینده از جو خارج می‌شود؛ اما به باور استوارت جنکینز، اقلیم‌شناس دانشگاه آکسفورد این ماندگاری می‌تواند احتمال عبور دما از ۱/۵ درجه‌ی سانتی‌گراد را چند درصد افزایش دهد.

اما چرا گرمایش جهانی یا گرم شدن هوا در سال‌های آینده اهمیت زیادی دارد؟ زیرا حتی کمترین افزایش گرمایش می‌تواند خطراتی مثل موج‌های گرمایی، آتش‌سوزی جنگل‌ها، خشکسالی و دیگر مشکلات را به بار آورد. افزایش دمای جهان در سال ۲۰۲۱ موج گرمایی را در شمال غرب اقیانوس آرام تقویت کرد که رکوردهای محلی را شکست و به مرگ صدها نفر انجامید.

شرایط ال‌نینو می‌توانند این آشفتگی‌ها را تشدید کنند. به گفته‌ی سازمان هواشناسی جهانی، انتظار می‌رود بارش باران تابستانی در طی پنج سال آینده در مناطقی مثل شمال اروپا و ساحل در آفریقای زیرصحرایی افزایش پیدا کند و کاهش بارش در مناطق آمازون و بخش‌هایی از استرالیا پیش‌بینی می‌شود.

همچنین به گزارش سازمان هواشناسی جهانی (WMO) به احتمال ۷۵ درصد، پنج سال آینده ۱/۵ درجه‌ی سانتی‌گراد گرم‌تر از میانگین قرن نوزدهم باشد. این مسئله یعنی جهان توافق اقلیمی پاریس برای حفظ دما تا ۱/۵ درجه‌ی سانتی‌گراد را نقض کرده است.

بسیاری از رهبران جهان برای حفظ ریسک تغییرات اقلیمی تا سطوح قابل تحمل روی حد نهایی ۱/۵ درجه پافشاری کرده‌اند؛ اما کشورها در تلاش برای تغییرات فوری مثل کاهش انتشار سوخت‌های فسیلی ناکام ماندند، به‌طوری که به باور بسیاری از دانشمندان احتمالاً جهان در اوایل دهه‌ی ۲۰۳۰ از این آستانه عبور خواهد کرد.