اورکاها، تنها حیوانات دردسرساز نیستند؛ زیرا دلفین‌ها نیز رفتارهای نگران‌کننده‌ای دارند

خبر حمله‌ی اورکاها یا نهنگ‌های قاتل به کشتی‌ها و غرق‌کردن آن‌ها در سواحل ایبری در اروپا، مردم جهان را مجذوب عملکرد عجیب این موجودات کرده است؛ اما این شناگران صیقلی، تنها ساکنان اقیانوس نیستند که یاد گرفته‌اند چگونه به حضور انسان در قلمروِ خود پاسخ دهند.

به‌گزارش ساینس آلرت، محققان دانشگاه کوئینزلند (UQ) در استرالیا گمان می‌کنند که دلفین‌های بینی‌بطری ساکن خلیج مورتون در نزدیکی بریزبن استرالیا به یکدیگر آموزش می‌دهند که از قایق‌ها گدایی یا درخواست ماهی کنند. بین سال‌های ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۰، محققان علوم دریایی متوجه شدند که دلفین‌ها به قایق‌های ماهی‌گیری تفریحی نزدیک می‌شوند و از ته‌مانده‌ی غذایی تغذیه می‌کنند که انسان‌ها برای آن‌ها پرتاب می‌کنند.

لئونی هویسر، محقق در دانشگاه کوئینزلند، توضیح می‌دهد که هنگام انجام پایان‌نامه‌ای درباره‌ی ساختارهای اجتماعی دلفین‌ها، متوجه این پدیده‌ی عجیب‌و‌غریب شد. او می‌گوید هنگام انجام مطالعه‌ی خود در خلیج مورتون شبکه‌ای از دلفین‌ها را مشاهده کرده است که به‌طور مداوم در اطراف قایق‌های پهلوگرفته گشت‌زنی می‌کردند و منتظر ماهی‌گیران تفریحی بودند تا طعمه‌ها یا صیدهای دورریختنی و پسماندها را به‌طور غیرقانونی به آب پرتاب کنند.

ماهی‌گیری در خلیج مورتون بسیار رایج است و به‌نظر می‌رسد که برخی‌ از دلفین‌ها یاد گرفته‌اند که چگونه از آن بهره ببرند. درحال‌حاضر، غذا‌دادن به دلفین‌ها در خلیج غیرقانونی است؛ اما پایبندی به این قانون در زمانی‌که قایق‌های ماهی‌گیری دور از ساحل هستند، سخت است. اخیراً در خلیج دیگری در نزدیکی بریزبن مقام‌های ذی‌ربط مردی را به‌دلیل غذا‌دادن به دلفین‌ها به پرداخت چند‌صد دلار جریمه‌ی نقدی محکوم کردند.

ممکن است این قانون به‌عنوان مجازاتی نامتناسب برای انجام کار خیر به‌نظر برسد؛ اما غذا‌دادن به دلفین‌ها می‌تواند برای تک‌تک این حیوانات و گله‌هایشان بسیار زیان‌آور باشد. محققان هشدار می‌دهند که پرتاب ماهی و پسماند برای دلفین‌ها آن‌ها را درمعرض خطرهای جدی تغییرات رفتاری و برخورد با قایق‌های گذری قرار می‌دهد.

شواهدی از برخورد برخی از دلفین‌هایی وجود دارد که جسورانه به قایق‌ها و پروانه‌ی کشتی‌ها نزدیک و در خط ماهی‌گیری گرفتار می‌شوند. هویسر می‌گوید:

در یکی از روزهای آغازین تحقیقات میدانی در نزدیکی جزیره‌ی استرادبروک شمالی، دلفینی در اطراف قایق ما ظاهر شد؛ اما زمانی‌که متوجه شد قرار نیست به او غذا بدهیم، ناپدید شد. باله‌ی آن دلفین به‌شدت دچار آسیب شده بود که نشان می‌دهد ممکن است قبلاً در خط ماهی‌گیری قایق دیگری گیر افتاده باشد.

هویسر نگران گسترش رفتار «درخواست غذا» در میان دلفین‌ها است. دلفین‌ها مانند اورکاها فرهنگ‌ اجتماعی پیچیده‌ای دارند و می‌توانند در طول زمان ازطریق آموزش و یادگیری در اجتماع تکامل یابند و با محیط سازگار شوند. اگر دلفینی ناآشنا شاهد باشد که هم‌نوعش در حال خواست غذا است، این رفتار را به‌سادگی می‌تواند تقلید کند؛ به‌خصوص اگر ببیند که دلفین دیگر در دریافت ماهی از انسان‌های درون قایق موفق عمل می‌کند.

در‌حال‌حاضر، حداقل پنج دلفین از یک گله‌ی ساکن جزیره‌ای در خلیج مورتون علائمی از رفتار مربوط به درخواست غذا از خود نشان می‌دهند. معمولاً این دلفین‌ها یک بچه دلفین را نیز با خود همراه دارند که این یعنی نسل‌های آینده‌ی دلفین‌ها نیز ممکن است این حقه را یاد بگیرند.

مایکل نود، زیست‌شناس دریایی و ناظر پایان‌نامه‌ی هویسر، توضیح می‌دهد که همه‌ی سازگاری‌های محیطی مثبت نیستند و «درخواست غذا» نمونه‌ای از استراتژی انطباقی است که امکان دارد سود کوتاه‌مدت، اما خطرهای بلندمدت به‌همراه داشته باشد. دلفین‌ها درمعرض خطر وابستگی به ماهی‌های اهدایی هستند؛ غذایی که برای آن‌ها سریع و آسان، اما ناسالم است. این ماهی‌ها ممکن است به مسمومیت غذایی یا عدم تعادل در تغذیه‌ی دلفین‌ها منجر شود.

اکنون هویسر و تیم محققان دانشگاه کوئینزلند در تلاش‌اند کانون‌های اصلی درخواست غذای دلفین‌ها در خلیج مورتون را پیدا کنند تا نظارت رسمی در آن مناطق اعمال شود. پایان‌نامه‌ی هویسر در وب‌سایت کتابخانه‌ی دانشگاه کوئینزلند منتشر شده است.