رنگارنگ‌ترین موجودات روی زمین؛ از آفتاب‌پرست پلنگی تا اختاپوس رنگین‌کمانی

قلمروی حیوانات، کارناوالی از رنگ‌ها است؛ از پرندگانی با پرهای نئونی تا قورباغه‌هایی با پوست‌های درخشان متالیک و جانوران دریایی رنگین‌کمانی، حیوانات رنگی متعددی روی زمین وجود دارند. انواع رنگ‌ها را می‌توانید در پوست، پر یا فلس حیوانات روی زمین ببینید، اما در این رقابت رنگی، کدام حیوان لقب رنگارنگ‌ترین جانور روی زمین را از آن خود می‌کند؟ و این بررسی بر چه اساسی انجام می‌شود؟ آیا این حیوانات باید بر اساس تعداد و تنوع رنگ‌ها انتخاب شوند یا میزان درخشش و شگفتی؟

تنوع گسترده‌ی رنگ‌ها در قلمروی حیوانات، انتخاب را غیرممکن می‌کند. در واقع، هر کدام از گروه‌های اصلی جانوران دارای مدعیانی برای برنده‌شدن در این رقابت هستند. در ادامه با زومیت همراه باشید تا با منتخبی از رنگارنگ‌ترین موجودات روی زمین آشنا شویم.

مندریل (با نام علمی Mandrillus sphinx)، میمونی از آفریقای استوایی، یکی از معدود پستانداران رنگارنگ در سراسر جهان است. صورت آبی درخشان او حاصل فیبرهای کولاژنی هستند که طول موج‌های مشخصی را برای بازتاب رنگی درخشان، منعکس می‌کنند. این جانور که دارای کاکل زرد و پوزه‌ی سرخ‌رنگ است، یکی از مدعیان رنگارنگ‌ترین پستانداران جهان به شمار می‌رود. رتبه‌ی دوم به سنجاب غول‌پیکر مالابار (Ratufa indica) تعلق دارد، که جونده‌ای هندی با رنگ‌های نارنجی، بنفش، سفید، قهوه‌ای و خرمایی مایل به قرمز است که به او در ادغام شدن با رنگ‌های درخشان جنگل‌ها کمک می‌کند.

در رقابت رنگی، پستانداران به راحتی توسط انواع دیگر حیوانات مثل دوزیست‌ها کنار می‌روند. به ویژه قورباغه‌های تیری زهرآگین از رنگارنگ‌ترین انواع دوزیست‌ها به شمار می‌روند. یک نمونه‌ی بارز، قورباغه‌ی سمی آمازونی (Ranitomeya ventrimaculata) است که پوست آن در طیف‌های قرمز، نارنجی و آبی می‌درخشد. به عنوان نمونه‌ی دیگر می‌توان به قورباغه‌ی درختی چشم قرمز (Agalychnis callidryas) اشاره کرد که پشت آن به رنگ سبز لیمویی، کناره‌های آن آبی و انگشت‌هایش نارنجی است.

خزنده‌ها، مدعیان زیادی در رقابت رنگارنگ‌ترین موجودات دارند که از این میان می‌توان به مار بندجورابی سان‌فرانسیسکو (Thamnophis sirtalis tetrataenia) اشاره کرد که ترکیبی از رنگ‌های فیروزه‌ای درخشان، قرمز و سیاه است؛ رقیب دیگر، مار مرجانی تگزاس (Micrurus tener) با حلقه‌هایی درخشان است. همچنین می‌توان به مار پرتوی خورشیدی (Xenopeltis unicolor) و پایتون لب سفید (Leiopython albertisii) اشاره کرد. این دو گونه به لطف ساختارهای نانو به نام ایریدوفر که نور را منعکس می‌کنند، زیر نور خورشید در رنگ‌های رنگین‌کمانی دیده می‌شوند.

مارمولک‌ پشت‌تخت برادلی (Platysaurus broadly)، مملو از رنگ‌های رنگین‌کمانی روی بدن کوچک خود است. این مارمولک دارای سری به رنگ آبی سیر و پاهای زرد و نارجی است که در مقابل سنگ‌های کرم‌رنگ در آفریقای جنوبی می‌درخشد. مارمولک‌های خاردار (Sceloporus) با رنگ‌های آبی درخشان و فلس‌های قرمز از گونه‌های متفاوت شمال مکزیک به شمار می‌روند. اما از میان این خزنده‌ها، آفتاب‌پرست پلنگی (Furcifer paradalis) را می‌توان رنگارنگ‌ترین خزنده درنظر گرفت.

در گروه پرندگان می‌توان مرغ‌های مگس را رنگارنگ‌ترین پرنده‌ها دانست. با نگاه کردن به رنگ‌های چشمگیر مرغ مگس گردن‌یاقوتی (Panterpe insignis) و ستاره‌ سرخ رنگین‌کمان (Coeligena iris) می‌توانید به این مسئله پی ببرید.

برخی از رنگارنگ‌ترین موجودات روی زمین زیر امواج دریا به ویژه در صخره‌های مرجانی چندرنگ زندگی می‌کنند. در این بخش‌ها رنگ جانوران منطبق با زیستگاهشان است. یکی از درخشان‌ترین مدعیان، ماهی راس فرشته (Cirrhilabrus) و راس‌های فلشر (Paracheilinus) هستند که فلس‌هایشان آغشته به رنگ‌های صورتی، قرمز، زرد و آبی است، به گونه‌ای که واقعی به نظر نمی‌رسند. طوطی‌ماهی رنگین‌کمانی (Scarus guacarmaia) هم به رنگ‌های ارغوانی، سبز و آبی دیده می‌شود و ترکیبی از رنگ‌های متغیر را در طول عمر خود تولید می‌کند.

یکی از شگفت‌انگیزترین ساکنان صخره‌های مرجانی، میگوی مانتیس طاووسی (Odontodactylus scyllarus) است؛ به گفته‌ی پژوهشگرها، پوشش بدن او چشم‌اندازی منحصر‌به فرد و پیچیده را منعکس می‌کند که در آن می‌توان نورهای فرابنفش و قطبی‌شده را پیدا کرد. بر اساس این ویژگی منحصر‌به‌فرد میگوهای مانتیس به یکدیگر علامت می‌دهند.

گونه‌های دیگری موسوم به شانه‌تباران (Ctenophora)، جرقه‌های کمیابی را از خود منتشر می‌کنند. این موجودات از حرکت سریع ساختارهای مومانند خود به نام مژک برای پیش رفتن در آب استفاده می‌کنند و با شکست نور، اثری رنگین‌کمانی روی بدنشان تولید می‌شود.

اما شاید چشمگیرترین نمایش رنگی از موجودات دریا را بتوان به گروهی عظیمی از جادوگران رنگی موسوم به سرپایان نسبت داد. گروه‌ متغیری از رنگ‌ها روی پوست نازک اختاپوس رنگین‌کمانی می‌درخشند. این موجود کمیاب را می‌توانید در دریاهای گرمسیری و زیرگرمسیری پیدا کنید. حالا با توجه به رنگ‌های متغیر این جانور آیا می‌توان آن را برنده‌ی رقابت اعلام کرد؟