بزرگ‌ترین و بدبوترین گل جهان در معرض خطر انقراض است

رافلزیا یا زنبق بدبو نوعی گیاه انگلی و مرموز است که بوی بسیار بدی شبیه‌ به گوشت گندیده پخش می‌کند. این گل عجیب که به‌خاطر بوی بدش اغلب گل جسد نامیده می‌شود، از قرن‌ها پیش توجه گیاه‌شناسان را به خود جلب کرده است. اکنون دانشمندان هشدار می‌دهند که رافلزیا در خطر انقراض قرار دارد و خواهان اقدام جدی برای نجاتش هستند.

گیاه انگلی رافلزیا برگ، ساقه و ریشه ندارد و فتوسنتز نمی‌کند. در عوض، از رشته‌های بلندی که شبیه سلول‌های قارچی به نظر می‌رسند، برای استخراج غذا و آب از گیاهان بالارونده‌ی استوایی استفاده می‌کند. این گیاه در سراسر برونئی، اندونزی، مالزی، فیلیپین و تایلند یافت می‌شود و بیشتر عمر خود را در گیاهان بالارونده پنهان می‌ماند، اما در نهایت جوانه‌ای شبیه کلم تولید می‌کند و به گل لاستیکی غول‌پیکری تبدیل می‌شود. گل رافلزیا از طریق مایع غلیظ و چسبناکی گرده‌افشانی می‌کند که توسط مگس‌ها خشک می‌شود.

بر اساس تدابیر حفاظتی فعلی بیش‌از دو سوم این گونه‌ها اصلاً محافظت نمی‌شوند. مطالعه‌ای که به‌تازگی در نشریه Plants, People, Planet منتشر شده است، اولین ارزیابی جهانی از تهدیدات پیش روی این گیاه است.

کریس توروگود از باغ گیاه‌شناسی دانشگاه آکسفورد و نویسنده‌ی مطالعه، به‌ گاردین گفت: «این مطالعه نشان می‌دهد که چگونه اقدامات جهانی با هدف حفاظت از گیاهان (هر چند نمادین) از حیوانات عقب افتاده است. ما هرچه سریع‌تر به رویکردی پیوسته و فرامنطقه‌ای برای نجات زندگی برخی‌از قابل‌توجه‌ترین گل‌ها نیاز داریم؛ گونه‌هایی که اکنون بیشترشان در حال از دست رفتن هستند.»

گل‌ها در طول چرخه‌ی زندگی خود به دلیل پنهان‌بودن به خوبی درک نمی‌شوند و گونه‌های جدید همچنان در حال کشف شدن هستند. اعتقاد بر این است که از بیشتر این گونه‌ها فقط چند صد گل وجود دارد. محققان می‌گویند شواهد اخیر حاکی از آن است که این قبیل گونه‌ها قبل از این‌که توسط علم شناخته شوند در معرض نابودی قرار می‌گیرند.

کاشفان اروپایی برای اولین بار گیاه رافلزیا را در اواخر قرن هجدهم کشف کردند، سپس بازدید (یا جمع‌آوری) این گل به هدف بسیاری از گروه‌های اکتشافی تبدیل شد و محققان مجذوب نحوه‌ی اتصال آن به گیاهان بالارونده شدند.

اکنون فقط یک گونه از رافلزیا (Rafflesia magnifica) توسط اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت (آی‌یو‌سی‌ان) در فهرست گونه‌های در خطر انقراض قرار گرفته است، اما محققان می‌خواهند همه‌ی گونه‌ها‌ی رافلزیا به فهرست سرخ گونه‌های در معرض خطر آی‌یو‌سی‌ان اضافه بشوند.

محققان خواستار حفاظت بیشتر از زیستگاه‌های این گیاه، درک بهتر گونه‌های موجود و توسعه‌ی روش‌های جدید برای تکثیر گیاه هستند. در حال حاضر، تلاش برای تحقق این اهداف در باغ‌های گیاه‌شناسی موفقیت محدودی داشته است.