چرا شبه‌نهنگ تک‌شاخ را هرگز در آکواریوم نمی‌بینیم؟

احتمال بسیار کمی وجود دارد که تابه‌حال ناروال یا شبه‌نهنگ تک‌شاخ را در آکواریوم دیده باشید. این امر علت معقولی دارد. در آمریکای شمالی دو تلاش برای نگهداری ناروال‌ها در اسارات وجود داشته است که هر دو با تراژدی به پایان رسیدند.

ناروال‌ها که نیزه‌ماهی نیز نامیده می‌شوند، گونه‌ای غیرعادی از نهنگ‌های دندان‌دار هستند که در آب‌های سرد شمال اقیانوس اطلس زندگی می‌کنند. طول بدن آن‌ها بدون احتساب دندان مارپیچی که از سرشان بیرون می‌زند، ۳٫۹۵ تا ۵٫۵ متر است. ماهیت ترسو و خجالتی بودن این جانوران مطالعه آن‌ها را نسبتا دشوار می‌کند، بنابراین بسیاری از جنبه‌های رفتار این حیوانات ناشناخته مانده است.

در سال ۱۹۶۹، آکواریومی در نیویورک برای اولین بار میزبان یک ناروال جوان شد. ناروال جوان اومیاک‌ نامیده شده بود که برگرفته از نام قایقی بود که بومی‌ها برای شکار این گونه استفاده می‌کردند. اینوئیت‌ها که ناروال جوان را گرفته بودند، گفتند پس از اینکه مادر او را به خاطر گوشت کشته بودند، بچه‌اش به دنبال قایق آن‌ها آمده بود.

برای اینکه ناروال جوان تنها نباشد، او را در مخزنی در کنار نهنگ سفید ماده‌ای قرار دادند. کارکنان هر روز مقدار زیادی شیر و صدف خردشده به او می‌دادند که ظاهرا از آن راضی بود. اگرچه مدت حضور او در آکواریوم کوتاه بود. در تاریخ ۷ اکتبر سال ۱۹۶۹ کمتر از یک سال پس از ورود به آکواریوم، اومیاک به خاطر ذات‌الریه مرد.

دومین تلاش برای نگهداری ناروال‌ها در اسارت در سال ۱۹۷۰ توسط آکواریوم ونکوور در کانادا انجام شد. مورای نیومن، مدیر بلندپرواز آکواریوم فکر می‌کرد آوردن ناروال‌ها به این شهر می‌تواند موجب جلب توجه مردم به گونه‌های کمیاب و کمک به حفاظت از آن‌ها شود.

در سال ۱۹۶۸، نیومن و تیمی از ملوانان تحت هدایت مردمان بومی به آب‌های اطراف جزیره بافین رفتند، اما جستجوی دو هفته‌ای آن‌ها برای ناروال حاصلی نداشت. نیومن در سال ۱۹۷۰ دوباره به منطقه بازگشت و پس از سه هفته جستجو همچنان ناکام ماند. آن‌ها درنهایت یک ناروال نر جوان را از شکارچیان بومی خریدند و او را کیلا لوگوک نامیدند.

در عرض یک هفته پس از ورود ناروال به آکواریوم ونکوور در آگوست ۱۹۷۰ این مرکز موفق شد دو ناروال ماده و سه ناروال جوان دیگر بگیرد و آن‌ها را در کنار کیلا لوگوگ قرار داد.

درحالی‌که موفقیت در آوردن ناروال‌ها به آکواریوم در ابتدا توسط مردم و رسانه‌ها تحسین شد، همه چیز به سرعت تغییر کرد. در عرض کمتر از یک ماه در سپتامبر ۱۹۷۰ سه ناروال جوان مردند. در نوامبر نیز دو ماده مردند. خشم عمومی برانگیخته شد و شهردار ونکوور خواستار بازگرداندن کیلا لوگوک به طبیعت شد، اما نیومن مخالفت کرد. سرانجام در ۲۶ دسامبر کیلا لوگوک نیز جان باخت.

مشخص نیست چرا ناروال‌ها در اسارت دوام نمی‌آورند. خویشاوندان نزدیک آن‌ها یعنی نهنگ‌های بلوگا بدون مشکل در آکواریوم‌ها زندگی می‌کنند.

ناروال‌ها حیوانات بسیار حساسی هستند. عاج آن‌ها با ۱۰ میلیون پایانه عصبی پر شده است که به تشخیص تغییرات ظریف دما، فشار، غلظت ذرات و موارد دیگر کمک می‌کند. این گونه همچنین نسبت‌به سر‌وصدای انسان بسیار حساس است و حتی عبور یک کشتی آن‌ها را آشفته می‌کند.

بعید است که جهان بار دیگر شاهد تلاش برای نگهداری ناروال‌ها در آکواریوم باشد. در سال‌های اخیر افشاگری‌های فراوانی در زمینه‌ی مشکلات زندگی پستانداران دریایی در اسارت صورت گرفته و با افزایش آگاهی مردم در این زمینه، میل به تماشای نهنگ‌ها در اسارت کم شده است.