ابرقاره بعدی به سلطه پستانداران روی زمین پایان خواهد داد

از زمانی که حیوانات خزنده‌مانند به پستانداران تکامل یافتند، تقریبا ۲۵۰ میلیون سال می‌گذرد. اکنون گروهی از دانشمندان پیش‌بینی کرده‌اند که احتمالا فقط ۲۵۰ میلیون سال دیگر از عمر پستانداران باقی مانده است.

پژوهشگران در مطالعه‌ای که دوشنبه‌ی گذشته در نشریه نیچر ژئوساینس منتشر شد، مشابه با مدل‌هایی که گرمایش جهانی ناشی از فعالیت‌های انسان را در قرن آینده پیش‌بینی کرده‌اند، یک شبیه‌سازی مجازی از دنیای آینده‌ی ما ساختند. مطالعه‌ی اخیر با استفاده از داده‌های مربوط به حرکت قاره‌ها در سرتاسر سیاره و همچنین نوسانات در ترکیب شیمیایی جو، آینده‌ای بسیار دورتر را پیش‌بینی کرد.

الکساندر فارنسورث، دیرینه‌اقلیم‌شناس در دانشگاه بریستول که هدایت مطالعه را برعهده داشت، به نیویورک‌تایمز گفت سیاره‌ی زمین ممکن است آن‌قدر داغ شود که زنده‌ماندن تمام پستانداران خشکی‌زی ازجمله خودمان دیگر امکان‌پذیر نباشد. پژوهشگران دریافتند که آب‌وهوا دراثر سه عامل، کشنده خواهد شد: خورشید درخشان‌تر، تغییر در جغرافیای قاره‌ها و افزایش دی‌اکسید کربن.

دانشمندان از دهه‌ها پیش درتلاش بوده‌اند تا سرنوشت حیات روی زمین را پیش‌بینی کنند. اخترشناسان انتظار دارند که خورشید ما به‌طور پیوسته درخشان‌تر شود و درحدود ۷٫۶ میلیارد سال دیگر، احتمالا زمین را ببلعد.

اما حیات به احتمال زیاد آن‌قدرها طولانی نخواهد بود. همان‌طور که خورشید انرژی بیشتری به سمت زمین می‌فرستد، جو سیاره گرم می‌شود و تبخیر آب بیشتر از اقیانوس‌ها و قاره‌ها را به‌دنبال دارد. بخار آب گاز گلخانه‌ای قدرتمندی است و درنتیجه گرمای بیشتری را به دام می‌اندازد. ممکن است ظرف مدت دو میلیارد سال هوا آن‌قدر گرم شود که آب اقیانوس‌ها را با جوشاندن تبخیر کند.

درطول تاریخ زمین، توده‌های خشکی با یکدیگر برخورد کردند و ابرقاره‌هایی را شکل دادند که بعدا بخشی از آن‌ها شکسته و به قاره‌های کوچک‌تر تفسیم شدند. پانگه‌آ، آخرین ابرقاره‌ی زمین بود که از ۳۳۰ میلیون تا ۱۷۰ میلیون سال پیش وجود داشت. مطالعه‌ی جدید پیش‌بینی کرده است که در ۲۵۰ میلیون سال آینده، ابرقاره‌ای جدید به نام پانگه‌آ اولتیما در امتداد استوا شکل خواهد گرفت.

دکتر فارنسورث در پژوهش اولیه‌ی خود، مدل‌هایی از زمین باستانی را برای بازسازی آب‌وهوای گذشته ساخت. اما وی درعین‌حال فکر کرد که استفاده از مدل‌هایش برای فهمیدن وضعیت حیات در پانگه‌آ اولتیما جالب خواهد بود.

پژوهشگران دریافتند که پانگه‌آ اولتیما دراثر طیف وسیعی از شرایط زمین‌شناسی و جوی احتمالی، بسیار داغ‌تر از قاره‌های امروزی خواهد بود. یکی از دلایل این امر، تغییر شدید خورشید است. هر ۱۱۰ میلیون سال، انرژی آزادشده از خورشید یک درصد افزایش می‌یابد. اما ابرقاره، اوضاع را بدتر خواهد کرد. اول آنکه خشکی سریع‌تر از اقیانوس گرم می‌شود. با تبدیل قاره‌ها به یک خشکی غول‌پیکر، فضای درونی وسیعی وجود خواهد داشت که دما در آن بالا می‌رود.

پانگه‌آ اولتیما همچنین به‌لطف توپوگرافی خود که شامل بخش‌های وسیعی از زمین‌های مسطح دور از اقیانوس‌ها است، بر اقلیم تاثیر خواهد گذاشت. در زمین امروزی، آب باران و دی‌اکسید کربن با مواد معدنی در کناره‌های کوه‌ها و تپه‌ها واکنش می‌دهند و سپس با انتقال به دریا روی بستر آن سقوط می‌کنند. نتیجه این است که دی‌اکسید کربن به‌طور پیوسته از جو بیرون کشیده می‌شود؛ اما وقتی زمین به خانه‌ی پانگه‌آ اولتیما تبدیل شود، نوار نقاله اقیانوسی یا جریان گردش آب در اقیانوس‌ها کند خواهد شد.

درحال‌حاضر، انسان‌ها سالانه با انتشار بیش از ۴۰ میلیارد تن کربن از سوخت‌های فسیلی، سیاره زمین را گرم می‌کنند. زیست‌شناسان بیم آن را دارند که اگر گرمایش جهانی بی‌وقفه تداوم یابد، انقراض شماری از گونه‌ها اجتناب‌ناپذیر خواهد شد و انسان‌ها در بخش‌های بزرگی از سیاره از شدت گرما و رطوبت جان سالم به‌در نخواهند برد.

پژوهشگران پی بردند که در پانگه‌آ اولتیما، اوضاع برای پستاندارانی مانند ما بسیار بدتر خواهد شد. تقریبا تمام بخش‌های این ابرقاره آن‌قدر گرم خواهد شد که از آستانه‌ی تحمل تمام پستانداران خارج خواهد بود. درنتیجه احتمالا در یک رویداد انقراض دسته‌جمعی از روی زمین ناپدید خواهیم شد. بااین‌حال، چند پستاندار ممکن است در پناهگاه‌هایی در حاشیه‌ی شمالی و جنوبی پانگه‌آ اولتیما زنده بمانند.

اما درنهایت دکتر فارنسورث اطمینان دارد که پستانداران سلطه‌ی خود در ۶۵ میلیون سال گذشته را از دست خواهند داد. آن‌ها ممکن است با خزندگان خونسرد که تحمل گرما را دارند، جایگزین شوند.