نهنگ‌های قاتل گرازماهی‌ها را می‌کشند؛ اما چرا آن‌ها را نمی‌خورند؟

اورکاها (نهنگ‌های قاتل) در شمال غربی اقیانوس آرام به گرازماهی‌ها حمله می‌کنند و حتی آن‌ها را می‌کشند. اما موضوع گیج‌کننده آن است که این شکارچیان ماهر قربانیان خود را نمی‌خورند. پس علت این رفتار چیست؟

اورکاهای ساکن جنوب جمعیتی ازنظر ژنتیکی و فرهنگی متمایز از اورکاها است که در شمال غربی اقیانوس آرام زندگی می‌کند. به‌نوشته‌ی آی‌اف‌ال ساینس، این گروه از اورکاها در معرض خطر انقراض قرار دارند و تعداد آن‌ها تقریبا ۷۵ عدد است که در سه دسته پراکنده‌اند.

زندگی اورکاهای ساکن جنوب با زندگی ماهی سالمون چینوک گره خورده است که آن‌ها نیز در معرض خطر انقراض قرار دارند. بنابراین، اگر ماهی‌های سالمون ناپدید شوند، اورکاها نیز از بین خواهند رفت.

گرچه اورکاها ترجیح می‌دهند از ماهی‌های سالمون تغذیه کنند، به پستانداران دریایی کوچک‌تر نیز حمله می‌کنند و آن‌ها را می‌کشند، اما قربانیان خود را نمی‌خورند.

گروهی از پژوهشگران برای درک بهتر رفتار تهاجمی اورکاها نسبت‌به گرازماهی، سوابق بیش از ۶۰ سال تعامل ثبت‌شده بین اورکاهای ساکن جنوب و گرازماهی‌ها را در دریای سالیش بررسی کردند که در حاشیه استان بریتیش کلمبیا و ایالت واشنگتن قرار دارد.

حمله اورکاها به گزارماهی‌ها به مدت طولانی مشاهده شده بود، اما به‌نظر می‌رسید این رفتار به‌تدریج در میان جمعیت اورکاها بیشتر شده است. سارا تمن از دانشکده دامپزشکی دانشگاه کالیفرنیا، دیویس توضیح داد: «نهنگ‌های قاتل حیواناتی پیچیده و باهوش هستند. دریافتیم که رفتار تهاجمی دربرابر گرازماهی‌ها در طول نسل‌ها و بین گروه‌های اجتماعی گسترش پیدا کرده است. با‌این‌حال، انتظار نداریم نهنگ‌های قاتل ساکن جنوب شروع به خوردن گرازماهی‌ها کنند. فرهنگ خوردن ماهی سالمون ریشه عمیقی در جمعیت اورکاهای ساکن جنوب دارد. این نهنگ‌ها برای زنده ماندن به جمعیت‌های سالم ماهی سالمون نیاز دارند.»

دبورا گیلز از گروه حفاظت «وایلد اورکا» می‌گوید بارها از من سوال شده است که چرا اورکاها به جای ماهی سالمون، فک‌ها یا گرازماهی‌ها را نمی‌خورند؟ علت آن است که نهنگ‌های قاتل ماهی‌خوار نسبت‌به اورکاهایی که پستانداران دریایی را می‌خورند، اکولوژی و فرهنگ کاملا متفاوتی دارند. بنابراین، تعاملات آن‌ها با گرازماهی‌ها هدف دیگری دارد.»

طبق پژوهش‌های گیلز و همکارانش، اورکاها ممکن است در قالب نوعی بازی اجتماعی به گرازماهی‌ها حمله کنند. بازی نقش مهمی در ایجاد پیوند در جامعه دارد و ممکن است اورکاها با هدف تقویت همبستگی اجتماعی خود به پستانداران کوچک‌تر حمله کنند.

از سوی دیگر رفتار تهاجمی اورکاها می‌تواند نشانگر تمرین شکار باشد که به موجب آن اورکاها مهارت‌های گروهی خود برای شکار ماهی سالمون را تقویت می‌کنند.

درنهایت، رفتار حمله به گرازماهی‌ها می‌تواند تجلی رفتار «تیمارداری جابه‌جا شده» باشد که در آن اورکاهای ماده گرازماهی‌های کوچک‌تر را به شکل موجودی ضعیف یا بیمار می‌بینند که نیاز به مراقبت دارد. اورکاهای ماده جسد نوزادان مرده خود را به همین شکل حمل می‌کنند. گیلز توضیح داد: «رفتار تیمارداری جا‌به‌جاشده ممکن است به دلیل فرصت‌های محدود آن‌ها برای مراقبت از نوزادان باشند. پژوهش ما نشان داده است که به علت سوء تغذیه، حدود ۷۰ درصد از بارداری‌های نهنگ‌های قاتل ساکن جنوب به سقط جنین یا بچه نهنگ‌هایی منجر می‌شود که بلافاصله پس از تولد می‌میرند.»

پژوهش جدید بر نیاز حفاظت از جمعیت ماهی سالمون در محل زندگی اورکاها تاکید می‌کند. تهدیدی که ماهی‌های سالمون را به خطر بیندازد، فقط یک گونه را تحت‌تاثیر قرار نخواهد داد بلکه کل اکوسیستم را به ویرانی خواهد کشید.

مطالعه در مجله‌ی Marine Mammal Science منتشر شده است.