این شهرها سریعتر از همه درحال فرونشست هستند
اوایل سال جاری مطالعهای منتشر شد که با استفاده از دادههای ماهوارهای نشان داد شهر نیویورک با سرعت نسبتاً بالای یک تا دو میلیمتر در سال، درحال فرونشست است و برخی از مناطق شهری بسیار سریعتر از دیگر نواحی درحال پایینرفتن هستند. هرچند فرونشست نیویورک نگرانکننده است، این شهر همچنان با غرقشدن فاصلهی خیلی زیادی دارد و رتبهی اول در دنیا نیست.
فرونشست شهرها به دلایل متعددی اتفاق میافتد؛ از وزن بالای ساختمانها گرفته تا فرونشست ناشی از استخراج بیشازحد آبهای زیرزمینی. در سال ۲۰۲۲ گروهی از محققان با استفاده از دادههای ماهوارهای گردآوریشده بین سالهای ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۰، میزان فرونشست ۹۹ شهر ساحلی در معرض خطر سیل در اثر فرونشست را سنجیدند.
شهرها بهدلیل استخراج بیشازحد آبهای زیرزمینی دچار فرونشست میشوند
محققان دریافتند که در بیشتر شهرها بخشی از زمین سریعتر از میزان افزایش سطح آب دریاها در حال فرونشست است، یعنی احتمال دارد این شهرها زودتر از زمان پیشبینیشده توسط مدلهای پیشبینی قبلی در معرض خطر سیل قرار بگیرند.
گروه محققان در مقالهی منتشرشده نوشتند: «سریعترین فرونشست در جنوب، جنوب شرق و شرق آسیا اتفاق میافتد. بااینحال، فرونشست در آمریکای شمالی، اروپا، آفریقا و استرالیا نیز با سرعت در حال وقوع است. احتمالاً فعالیتهای انسانی (عمدتاً استخراج آبهای زیرزمینی) دلیل اصلی این فرونشست باشد.»
بر اساس یافتههای مطالعه، بیشترین میزان فرونشست متعلق به تیانجین در چین با میزان فرونشست ۵٫۲۲ سانتیمتر در سال است و پس از آن سمارانگ در اندونزی با ۳٫۹۶ سانتیمتر در سال، در رتبهی دوم و جاکارتا، پایتخت اندونزی با ۳٫۴۴ سانتیمتر در سال در رتبهی سوم قرار دارد. هیوستون تگزاس نیز با سرعت ۱٫۹۵ سانتیمتر در سال درحال غرقشدن است. گوانگژو و شانگهای چین، هوشیمین و هانوی در ویتنام، چیتاگونگ بنگلادش، کوبه در استان هیوگوی ژاپن و کرالا در جنوب هند نیز به ترتیب در لیست شهرهای در معرض خطر هستند.
شهری که با اختلاف زیاد از سایر مناطق در رتبهی بعدی فهرست قرار دارد، تهران، پرجمعیتترین شهر جنوب غرب آسیا است. دادههای ماهوارهای گردآوریشده بین سالهای ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۷ با آشکارسازی فرونشست چشمگیر در حدود ۱۰ درصد از مرکز شهر و بسیاری از روستاهای شمال غرب تهران، نشان داد که این کلانشهر خاورمیانه، سالانه تقریباً ۲۵ سانتیمتر درحال فرونشست است. محققان از بینرفتن آبهای زیرزمینی دراثر خشکسالی و برداشت بیرویه، سدسازی و جمعیت رو به رشد را ازجمله عوامل نرخ بالای فرونشست در تهران میدانند.
تهران سالانه تقریباً ۲۵ سانتیمتر درحال فرونشست است
بااینحال، شهری که بدون شک بالاترین سرعت فرونشست را دارد، مکزیکوسیتی پایتخت مکزیک است. مطالعهای در سال ۲۰۲۱ نشان داد که این شهر از سال ۱۹۵۰ با سرعتی نسبتاً ثابت، به میزان ۵۰ سانتیمتر در سال، درحال پایینرفتن بوده است
فرونشست مکزیکوسیتی بهدلیل استخراج آبهای زیرزمینی نیست، بلکه بهدلیل تراکم و فشردگی ذرات خاک بستر دریاچهای غنی از خاک رس است که مکزیکوسیتی روی آن ساخته شده است.
محققان نوشتهاند: «از سال ۲۰۲۰، لایهی آکیتارد فوقانی (لایهای نفوذناپذیر یا کمنفوذ که از حرکت آبهای زیرزمینی جلوگیری میکند) بهطور میانگین ۱۷ درصد متراکم شده و تخمین میزنیم که در شرایط فعلی، ممکن است حدود ۱۵۰ سال طول بکشد تا به تراکم کامل برسد. تراکم کامل به افزایش فرونشست اضافی تا ۳۰ متر منجر خواهد شد. حتی اگر سطح آب افزایش یابد، امیدی برای بازیابی بخش اعظم بلندیها و ظرفیت ذخیرهسازی ازدسترفتهی آکیتارد وجود ندارد.»