ال‌نینو درحال خشک‌کردن نیم‌کره جنوبی زمین است

بر اساس حقیقتی بدیهی، آب کلید حیات روی زمین به‌حساب می‌آید؛ اما کمتر کسی می‌داند که تنها یک درصد از کل آب روی زمین، آب شیرین قابل استفاده برای انسان‌ها، گیاهان و موجودات خشکی است. بقیه‌ی آب‌های روی زمین در اقیانوس‌ها یا صفحات یخی قطبی و سنگ‌ها حبس شده‌اند. در دنیایی با تغییرات اقلیمی، توزیع جهانی یک درصد آب شیرین، معنای زیادی برایمان خواهد داشت.

به گزارش وب‌سایت کانورسیشن، پژوهشی جدید نشان می‌دهد نیم‌کره‌ی جنوبی در طی دو دهه‌ی اخیر (۲۰۰۱ تا ۲۰۲۰)، بیشتر از نیم‌کره‌ی شمالی خشک شده است. به گفته‌ی مؤلفان علت اصلی این مشکل، پدیده آب و هوایی موسوم به ال‌نینو است که هر چند سال یک بار زمانی رخ می‌دهد که آب اقیانوس آرام شرقی گرم‌تر از حد معمول باشد.

یافته‌ها بر اساس داده‌های ماهواره‌ها و اندازه‌گیری‌های جریان رودخانه‌ها به دست آمدند. مؤلفان با این داده‌ها به مدل‌سازی و محاسبه‌ی تغییرات دسترسی به آب پرداختند. دسترسی به آب به تفاوت بین مقدار آب تأمین‌شده برای یک منطقه به شکل بارش باران روی خشکی و آب حذف‌شده از جو از طریق تبخیر یا از طریق برگ گیاهان گفته می‌شود.

گرچه نیم‌کره‌ی جنوبی به غیر از جنوبگان، تنها یک چهارم از کل مناطق خشکی جهان را تشکیل می‌دهد به نظر می‌رسد خشک شدن آن تأثیر عمیق‌تری بر دسترسی به آب سراسری خواهد داشت. تحلیل جدید، کاهش شدید دسترسی به آب در آمریکای جنوبی، بخش زیادی از آفریقا و شمال غرب و مرکز استرالیا را نشان می‌دهد. با این حال برخی مناطق مثل بخش جنوبی آمریکای جنوبی به آب بیشتری دسترسی دارند.

در مقابل، با وجود تغییرات چشمگیر بین مناطق، پژوهش جدید نشان می‌دهد دسترسی به آب در نیم‌کره‌ی شمالی کمابیش دارای تعادل است. دلیل این مسئله هم تا حدی تأثیر گسترده‌ی انسان بر آبیاری، سدها و تولید غذا است. این معیارها در نیم‌کره‌ی شمالی ملموس‌تر هستند؛ زیرا تقریباً ۹۰ درصد جمعیت جهان در این نیم‌کره زندگی می‌کنند؛ اما خشک شدن نیم‌کره‌ی جنوبی چه معنایی برای نیم‌کره‌ شمالی خواهد داشت؟

بخشی از پاسخ را می‌توان در مناطقی یافت که احتمالاً خشکی فزاینده‌ای را تجربه می‌کنند. آمریکای جنوبی دربردارنده‌ی جنگل‌های بارانی آمازون است که یکی از تنظیم‌کننده‌های کلیدی اقلیم زمین، زیستگاه بسیاری از گونه‌ها و خانه‌ی بسیاری از جوامع محلی به شمار می‌رود.

خشک‌ شدن جنگل‌های بارانی می‌تواند پوشش گیاهی را کاهش و خطر آتش‌سوزی را افزایش دهد و این می‌تواند خبر بدی برای انسان‌ها و جانورانی باشد که در این جنگل‌ها زندگی می‌کنند و احتمال انتشار میلیاردها تن کربن محبوس در خاک‌ها و پوشش‌های جنگلی وجود دارد.

خشک‌شدن بخش زیادی از آفریقا هم چالش مهمی است. این قاره‌ی عظیم دارای تعداد زیادی مناطق اقلیمی و تضادهای اجتماعی اقتصادی است که اغلب با مشکل کمبود منابع دست و پنجه نرم می‌کند. فشار بر سیستم‌های غذایی و زیستگاه‌ها باعث افزایش فشار بر کل قاره‌ی آفریقا می‌شود که در حال حاضر از افزایش قیمت‌های جهانی غذا به دلیل تورم و جنگ اوکراین رنج می‌برد.

شمال غرب استرالیا یکی از صحراهای بزرگ این کشور به شمار می‌رود؛ اما بی‌اهمیت پنداشتن این منطقه ازلحاظ خشک‌شدن، اشتباه بزرگی است. خشک شدن باعث تغییر الگوهای گیاهی و همچنین افزایش دما می‌شود و در صورت ادامه‌ی نشر کربنی تا سال ۲۱۰۰، دما در بیشترین ماه‌های سال به بالای ۳۵ درجه‌ی سانتی‌گراد می‌رسد. این افزایش دما آثار شدیدی را بر سلامت انسان‌ و زیستگاه‌ها خواهد گذاشت.

به‌طور مشابهی، خشکی در استرالیای مرکزی آثار چشمگیری بر آب و هوا و اقلیم مناطق ساحلی دارد که بسیاری از شهرهای اصلی و جمعیت استرالیا در آن قرار دارند. روندهای خشکی در جنوب غرب و جنوب شرق این کشور هم دیده می‌شوند که پیامدهایی مثل تغییر زیستگاه، آتش‌سوزی، تخلیه‌ی رودخانه‌ها و تأثیر بر سلامت انسان به‌ویژه در مناطق شهری را به دنبال دارند.

مانند بسیاری از ابعاد اقلیم، ماهیت دقیق و مقیاس تغییرها و همچنین آثار را به سختی می‌توان در مقیاس‌های منطقه‌ای یا محلی پیش‌بینی یا مدلسازی کرد، اما پژوهش جدید به گذارهای شفافی در الگوها و فرایندهای اقلیمی پیچیده در نیم‌کره‌ی جنوبی اشاره دارد که به کاهش دسترسی به آب در طول رویدادهای ال‌نینو می‌انجامد.

خشکی فشارهای زیادی را بر زیستگاه‌ها و گونه‌ها در مناطق کلیدی وارد می‌کند. همچنین با تغییر ظرفیت تطبیق و همچنین سیستم‌های غذایی بر جمعیت انسان‌ها هم تأثیر خواهد گذاشت. اگرچه نیم‌کره‌ی جنوبی بیشتر از آب تشکیل شده است، اتفاق‌هایی که آنجا رخ می‌دهند، برای کل سیاره اهمیت دارند.