آیا گرمایش جهانی پس از دستیابی به کربن‌ خنثی ادامه خواهد داشت؟

بنابر برآوردهای محققان آب‌و‌هوا، هرچقدر که مدت زمان رسیدن به انتشار صفر خالص بیشتر بشود، خطر ادامه یافتن گرمایش جهانی نیز برای دهه‌ها یا هزاره‌ها پس‌از کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای بیشتر خواهد شد. یعنی اگر بخواهیم گرمایش جهانی را مثلاً به دو درجه سانتیگراد محدود کنیم، ممکن است مجبور باشیم انتشار دی‌اکسید‌کربن را به میزانی خیلی کمتر کاهش بدهیم و بودجه‌ی کربن را به مبلغی بسیار کمتر از برآوردهای فعلی برسانیم.

رولاند سفریان از مرکز ملی تحقیقات هواشناسی در فرانسه به‌گزارش نیوساینتیست می‌گوید: «زمان دستیابی به صفر خالص کلیدی است.»

زمانی مدل‌سازان اقلیمی گمان می‌کردند که پس‌از پایان یافتن انتشار گازهای گلخانه‌ای، سطح دی‌اکسیدکربن تقریباً ثابت باقی می‌ماند. در چنین سناریوهایی اقیانوس‌ها برای چندین دهه گرم‌تر و گرم‌تر می‌شوند و به دلیل ادامه‌ی گرمایش آب آقیانوس‌ها، دمای سطح نیز گرم‌تر خواهد شد.

بااین‌ وجود، برآوردهای مدل‌های اقلیمی یکسان نیست. مدل‌های استاندارد اقلیمی تمامی بازخوردها مانند میزان کربن جذب‌شده توسط گیاهان در خشکی را پوشش نمی‌دهند. مدل‌های جامع‌تر «سیستم زمین» نشان می‌دهد که اگر مثلاً در زمانی که جهان دو درجه سانتیگراد گرم‌تر از دوران پیشاصنعتی باشد، انتشار گازهای گلخانه‌ای نیز متوقف شود، ۳۳ درصد احتمال دارد که سیاره بیش‌از ۲٫۳ درجه سانتیگراد گرم‌تر بشود.

البته داستان همچنان ادامه دارد. حتی مدل‌های سیستم زمین نیز همه‌ی بازخوردها، مانند ذوب‌شدن یخسارها در گرینلند و جنوبگان را شامل نمی‌شود.

اکنون سفریان و گروهش ارزیابی جامعی از تمامی ابهامات در بازه‌های زمانی دهه‌ها، قرن‌ها و هزاره‌ها انجام داده‌اند. گروه محققان، ۲۶ عامل گرمایش و سرمایش بیشتر زمین را بررسی کردند، از ذوب‌شدن خاک‌های منجمد و از‌بین‌رفتن جنگل‌ها گرفته تا آب‌رفتن یخسارها و تغییر جریان‌های اقیانوسی. محققان می‌گویند که در مورد حدود یک سوم از این عوامل، مانند برخی واکنش‌های ابری و میزان از‌بین‌رفتن یخ‌ها در دریا، هیچ دانش قطعی نداریم و فقط می‌توانیم بر اساس حدس و گمان پیش برویم.

جوئری روگل از گروه محققان کالج سلطنتی لندن می‌گوید انتظار می‌رود برخی‌از این عوامل باعث خنک‌شدن بشود، اما همچنان احتمال گرمایش افزوده بیشتر است. او می‌افزاید: «اوج گرمایش با اثرات، آسیب‌ها و چالش‌های بیشتری همراه است. بدین معنی که رسیدن به انتشار صفر خالص به‌عنوان یک نقطه‌ی عطف حائز اهمیت است.»

اما مایکل مان از دانشگاه پنسیلوانیا در اظهارنظری همراه با مقاله اشاره می‌کند که حذف کربن در مقیاس و سرعت لازم برای توقف گرمایش جهانی ممکن نیست. او می‌نویسد: «توقف فوری فعالیت‌های انسانی ضروری است، زیرا آلودگی کربنی از این طریق ایجاد می‌شود.»

محققان تخمین می‌زنند که با توقف انتشار گازهای گلخانه‌ای، گرمایش نیز متوقف می‌شود. اما این امکان نیز وجود دارد که جهان پس‌از دستیابی به صفر خالص همچنان به گرم‌تر‌شدن یا سردتر‌شدن نسبی ادامه بدهد.

یافته‌های محققان در نشریه Frontiers منتشر شده است.