فردی که الهام‌بخش کاشت یک تریلیون درخت بود، می‌گوید درختکاری را متوقف کنید

توماس کروتر، بوم‌شناس و مشاور ارشد علمی سابق کمپین «یک تریلیون درخت» سازمان ملل، در سالن کنفرانس تغییر اقلیم سازمان ملل متحد ۲۰۲۳ در دبی مشغول انجام غیرمنتظره‌ترین کار ممکن بود؛ او به وزرای محیط‌زیست التماس می‌کرد تا درختکاری را متوقف کنند.

اما داستان چیست؟ در نهم دسامبر، کروتر در سخنرانی «روز طبیعت» استدلال کرد که درختکاری و جنگل‌سازی انبوه، راه‌حل زیست‌محیطی بی‌پشتوانه‌ای است. پتانسیل جنگل‌های مصنوعی برای جذب کربن اغراق‌آمیز است. این جنگل‌ها به‌عنوان بهانه‌ای برای جلوگیری از کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، ممکن است برای تنوع زیستی مضر باشند.

مقصر محبوبیت ناگهانی درختکاری بی‌رویه خود کروتر است. در سال ۲۰۱۹، آزمایشگاه او با انتشار مطالعه‌ای اعلام کرد که زمین از فضای کافی برای کاشت ۱٫۲ تریلیون درخت برخوردار است و درختکاری تا دو‌‌ سوم از کربنی را که انسان در طول تاریخ روانه‌ی جو کرده، جذب می‌کند.

راه‌حل اقلیمی آسان کروتر موجی از شور‌و‌شوق را برانگیخت؛ رهبران به‌دنبال کاهش‌ندادن انتشار گازهای گلخانه‌ای، به‌سرعت جذب ایده‌ی درختکاری شدند. همچنین، مطالعه‌ی کروتر باعث برانگیختن انتقادات دانشمندان شد. آن‌ها استدلال کردند که مطالعه‌ی کروتر پتانسیل زمین را برای جنگل‌سازی و میزان کاهش انتشار کربن بیش‌از‌حد برآورد کرده است.

سؤال اینجاست که آیا کشورهای حاضر در کنفرانس تغییر اقلیم نکته‌ی سخنرانی کروتر را دریافت کرده‌اند؟ مثلاً شرکت نفت امارات متحده عربی در‌حال پیشبرد یکی‌از بزرگ‌ترین پروژه‌های نفتی در جهان است. اهداف شرکت‌های نفتی با تحقق توافق پاریس که به‌دنبال کاهش گرمایش زمین به ۱٫۵ درجه سانتی‌گراد بود، سازگار نیست. به‌گفته‌ی محققان، این تناقض معادل سبزشویی است. ذخیره‌سازی کربن در طبیعت موقتی است و انتشار سوخت‌های فسیلی را کاهش نمی‌دهد.

کروتر و همکارانش سال‌ها پیش‌از کمپین یک تریلیون درخت، با استفاده از هوش مصنوعی و تصاویر ماهواره‌ای برای تخمین تعداد درختان زمین، یافته‌های خود را به مناطق بزرگ‌تر تعمیم دادند و با جمع‌آوری و تجزیه‌و‌تحلیل داده‌ها، در سال ۲۰۱۵ نقشه‌ی تراکم جنگل‌ها را منتشر کردند. بر‌اساس نقشه، سه تریلیون درخت روی زمین وجود داشت. اینگونه کمپین درختکاری سازمان ملل از یک میلیارد به یک تریلیون ارتقا یافت؛ درحالی که برای تحقق ایده به حداقل ۵۰۰ میلیون هکتار زمین نیاز بود.

کروتر اکنون می‌گوید کشورها باید سرمایه‌گذاری‌ها را در راستای کربن‌زدایی افزایش بدهند. مطالعه‌ی جدید او بر حفظ جنگل‌های دست‌نخورده تأکید می‌کند. احیای جنگل‌های تخریب‌شده ۸۷ گیگا‌تن و جنگل‌های موجود رو‌به‌رشد، ۱۳۹ گیگا‌تن از کربن اضافی را جذب می‌کند. کروتر می‌گوید احیای طبیعت بخش اصلی مبارزه با تغییرات آب‌و‌هوایی است.

مطالعه‌ی جدید انتقادهای کمتری را از‌سوی دانشمندان برانگیخته است. دانشمندان می‌گویند ممکن است پتانسیل کربن‌زدایی جنگل‌های موجود، با گنجاندن مناطقی مانند زمین‌های خشک و جنگل‌های پایدار بیش‌از‌حد برآورد شود. تخمین‌های گران‌قیمت و دست‌بالا‌گرفتن پتانسیل جنگل‌ها می‌تواند دوباره به تفاسیر نادرست دامن بزند. حتی اگر جنگل‌ها به روش صحیح احیا و حفظ شوند، باز هم چنین پروژه‌هایی ممکن است به سبزشویی ختم شوند.

توافقات کنفرانس برای اولین‌بار به هدف کنفرانس گلاسکو ۲۰۲۱ برای معکوس‌کردن روند تخریب جنگل‌ها تا سال ۲۰۳۰ و «نیاز به حمایت و افزایش سرمایه‌گذاری» اشاره کرد؛ اما مبارزه با سبزشویی در سطح جهانی بسیار دشوار است. جهان باید سالانه ۷۰۰ میلیارد دلار برای جلوگیری از تخریب طبیعت و تنوع زیستی هزینه کند.

کروتر می‌گوید: «اگر کسی نمی‌گفت باید یک تریلیون درخت بکاریم، بهتر پیش می‌رفتیم. اما شاید آن همه سر‌و‌صدا و توجه به طبیعت نیز به وجود نمی‌آمد تا همه‌ی دانشمندان مسئولی که اکنون در صحنه حضور دارند، ایده‌ی اشتباه را اصلاح و به ایده‌ی درست و خوبی تبدیل کنند.»