بازگشت از انقراض؛ نادرترین حشره جهان چگونه مرگ را شکست داد؟
خرچنگ درختی یا «چوبک جزیره لرد هاوو» حشره‌ای از راسته‌ی چوبک‌سانان است که در سال ۱۹۲۰ گمان می‌رفت منقرض شده است؛ اما در سال ۲۰۰۱ در اتفاقی شگفت‌انگیز دوباره کشف شد. این گونه که اکنون فقط ۲۰ تا ۳۰ عضو از آن در طبیعت باقی مانده است، در جزیره لرد هاوو، بین استرالیا و نیوزیلند زندگی می‌کند و وجود متزلزل خود را به رخنمونی آتشفشانی و تقریباً عمودی به نام «هرم بال» وابسته می‌بیند.
اکنون به‌گزارش ساینس‌آلرت، باغ‌وحش سن‌دیگو در کالیفرنیای آمریکا از بازدیدکنندگان دعوت می‌کند تا این جانداران استرالیایی بازگشته از انقراض را از نزدیک تماشا کنند.
هرم بال که مستعد رویدادهای آب‌وهوایی فاجعه‌بار و رانش زمین است، مکان امنی برای گونه‌های درمعرض خطر انقراض نیست. در این منطقه تنها یک گونه گیاه خوراکی معروف به درخت چای برای تغذیه‌ی خرچنگ درختی وجود دارد. تاک‌های مهاجم، درختچه‌های درخت چای را احاطه می‌کنند و از آنجایی که ریشه‌هایشان خاک را روی صخره‌ها نگه می‌دارد، نمی‌توان آن‌ها را به‌طور کامل از بین برد.
زیستگاه کنونی خرچنگ‌های درختی مکان امنی برای این گونه‌ی درمعرض خطر انقراض نیست
درنتیجه، چندین باغ‌وحش در سراسر جهان در تلاش هستند تا خرچنگ‌های درختی آسیب‌پذیر را به‌معنای واقعی کلمه از لبه‌ی صخره‌ی پایین بیاورند.
پیج هوورث، حشره‌شناس باغ‌وحش سن‌دیگو می‌گوید: «نزدیک‌کردن مهمانان به این گونه‌ی نادر و نمادین راهی عالی به‌منظور افزایش آگاهی در مورد حیوانات کمتر شناخته‌شده‌ای است که جهان را اداره می‌کنند. بی‌مهرگان از بسیاری جهات مانند گرده‌افشانی، تجزیه و تبدیل‌شدن به غذا برای دیگر حیوانات، زندگی را برای همه‌ی ما امکان‌پذیر می‌کنند.»
حشرات چوبک‌سان جزیره‌ی لرد هاوو، زمانی روی شاخه‌های انجیر خلیج مورتون (انجیر برگ‌درشت) و درختان چای پشمی (لپتسپرمم اسکپاریوم) گرد هم جمع می‌شدند؛ اما این حشره‌ی چاق‌وچله که به اندازه‌ی کف دست است، در زمان تهاجم موش‌ها در سال ۱۹۱۸، به وعده‌ی غذایی بسیار مناسبی برای آن‌ها تبدیل شد.
موش‌های نجات‌یافته از بقایای کشتی‌های غرق‌شده با خوردن خرچنگ‌های درختی دلی از عزا درآوردند و آنقدر تکثیر شدند که دیگر هیچ چوبک‌سانی به جا نماند. موش‌ها همچنین گونه‌های بومی بیشتر ازجمله ۵ نوع پرنده، دو نوع گیاه و ۱۲ بی‌مهره‌ی دیگر را از بین بردند.
پس از اینکه در سال ۱۹۲۰ دیگر هیچ خرچنگ درختی زنده‌ای در جزیره مشاهده نشد، این حشره در سال ۱۹۸۶ منقرض اعلام شد؛ اما شایعات مربوط به دیده شدن مدفوع این حشرات و پوست‌اندازی آن‌ها که توسط کوهنوردان در سال ۱۹۶۰ مطرح شد، سرانجام پناهگاه مخفی این حشرات را در یک صخره‌ی دریایی آتشفشانی در ۲۳ کیلومتری جزیره آشکار کرد.
انیمیشن کوتاه استیکی (Sticky) ساخته‌ی جیلی رز، سرگذشت باورنکردنی خرچنگ درختی، ازجمله روایت دست اول از کشف مجدد آن در هرم بال را به تصویر می‌کشد. با وجود تعداد بسیار کم خرچنگ‌های درختی در چنین مکان متروکه‌ای، بقای باورنکردنی آن‌ها احتمالاً ناشی از توانایی حشرات ماده در تولیدمثل از راه بکرزایی بوده است.
محققان مردد بودند که با جابه‌جا کردن خرچنگ‌های درختی، این حشرات را بیشتر در معرض خطر قرار دهند؛ اما یک تیم نجات در سال ۲۰۰۳ با موفقیت توانست چهار خرچنگ درختی را برای شروع برنامه‌ی تولیدمثل از این جزیره خارج کند.
موش‌های مهاجم در اوایل قرن بیستم خرچنگ‌های درختی و شماری از گونه‌های دیگر را به ورطه انقراض کشاندند
باغ‌وحش‌های ملبورن، بریستول (که اکنون بسته است) و سن‌دیگو، هر سه با هم جمعیتی نزدیک به هزار عدد از این حشرات را در محدوده‌ی خود نگه‌داری می‌کنند. از سال ۲۰۱۹ تاکنون تلاش گسترده‌ای برای ازبین‌بردن موش‌ها با کمک سگ‌های موش‌یاب در جزیره‌ی لرد هاوو درحال انجام است. تجدید حیات باورنکردنی حیات‌وحش منحصربه‌فرد جزیره، از حلزون‌های خاکی درمعرض انقراض تا یلوه لرد هاوو را دربر می‌گیرد.
هنک باور، ساکن جزیره‌ی لرد هاوو می‌گوید: «آنچه آشکار می‌شود، رنسانسی اکولوژیکی است. درخت انگوری وجود دارد که نمی‌دانستیم میوه‌ی آن چگونه است. مردم از حشرات عکس می‌گیرند و به موزه‌ی استرالیا می‌فرستند و می‌گویند که فقط سه مورد از آن‌ها را ثبت کرده‌ایم؛ ولی ما صدها مورد از آن‌ها را می‌بینیم. همه‌چیز گل می‌دهد، گیاهان گل می‌دهند و ما فرشی از نهال را می‌بینیم.»
- چگونه می‌توان حیوانات منقرض‌شده را به زندگی بازگرداند؟5 بهمن 01مطالعه '8
- شرکت بازیابی حیوانات منقرض‌شده درصدد بازگرداندن دودو به زندگی است16 بهمن 01مطالعه '6
باغ‌وحش‌ها امیدوارند که جمعیت درحال‌رشد خرچنگ‌های درختی برای بازگرداندن این حشرات به خانه‌های جزیره‌ای (البته پس از ایمن شدن و خالی شدن جزیره از موش‌ها) مورد استفاده قرار گیرد.
نیکولاس کارلیل، بوم‌شناس دولت از ایالت نیو ساوت ولز می‌گوید خرچنگ درختی «زمانی تبدیل‌کننده‌ی اصلی بقایای آلی بود و به‌عنوان مهندس اکوسیستم در اکولوژی جزیره، افزایش غنا و سرعت‌بخشی به بازیافت مواد مغذی نقش مهمی داشت. این حشرات درحال‌حاضر قطعه‌ی گم‌شده‌ای از پازل هستند و دیدن آن‌ها در آینده در جنگل فوق‌العاده خواهد بود.»