آیا می‌توانیم یک روز استفاده از پلاستیک را متوقف کنیم؟
ما انسان‌ها برای جلوگیری از گرمایش بی‌رویه‌ی کره‌ی زمین تلاش می‌کنیم و سعی داریم استفاده از سوخت‌های فسیلی را به تدریج متوقف کنیم؛ اما صنعتی وجود دارد که استفاده از نفت در آن در حال افزایش است: تولید پلاستیک.
به پالایشگاه‌هایی که برای تولید انبوه سوخت برای خودروها طراحی شده بودند، بخش‌های جدید به‌منظور تولید مواد شیمیایی بیشتر، شامل پیش‌سازهای پلاستیک اضافه شده است. علاوه‌بر‌این پالایشگاه‌های جدیدی در خاورمیانه، آسیااقیانوسیه و چین، کاملا با امکانات تولید مواد شیمیایی ساخته می‌شوند.
پلاستیک بر خلاف سایر مواد، زیست‌تخریب‌پذیر نیست و تجزیه‌ی آن ممکن است حداکثر ۱۰۰۰ سال طول بکشد. وقتی پلاستیک‌ها دور ریخته می‌شوند، در محیط جمع می‌شوند تا پس از مدتی به نقطه‌ی بحرانی برسند. این آلودگی باعث خفه‌شدن حیات‌وحش دریایی، آسیب به خاک و مسمومیت آب‌های زیرزمینی می‌شود و می‌تواند اثرات جدی بر سلامتی داشته باشد.
هر ساله میلیون‌ها حیوان از پرندگان گرفته تا ماهی‌ها و دیگر موجودات دریایی توسط پلاستیک‌ها کشته می‌شوند. تقریباً ۷۰۰ گونه، از جمله گونه‌های در معرض انقراض، تحت‌تأثیر پلاستیک قرار گرفته اند. تقریباً تمامی گونه‌های پرندگان دریایی پلاستیک می‌خورند.
زندگی تقریباً ۷۰۰ گونه از حیوانات، از جمله گونه‌های در معرض انقراض، تحت‌تأثیر پلاستیک‌ها است.
آلودگی پلاستیک یکی از مسائل مهم زیست‌محیطی است، زیرا با افزایش سریع تولید محصولات پلاستیکی یکبارمصرف، جهان توانایی مقابله با آن‌ها را ندارد. انسان‌ها اگر نمی‌توانند پلاستیک‌های تولیدشده را کنترل کنند باید سعی کنند به حجم آن‌ها اضافه نکنند.
تولید پلاستیک یکی از عوامل آلودگی هوا است. در حالی که فشار برای کاهش انتشار دی‌اکسید کربن در بسیاری از صنایع باعث ترغیب استفاده از گزینه‌های جایگزین مواد نفتی شده، توقف استفاده از پلاستیک به‌خاطر مزایایی که دارد، برای کاربردهای پزشکی، بسیار سخت خواهد بود.
طبق گزارش آژانس بین المللی انرژی در سال ۲۰۱۸، مواد پتروشیمی، مواد شیمیایی به‌دست‌آمده از نفت در هنگام پالایش، که برای تولید هزاران محصول از جمله پلاستیک استفاده می‌شود، تا سال ۲۰۵۰ به بزرگترین عامل تقاضای جهانی نفت تبدیل می‌شوند و تقریباً نیمی از رشد تقاضا را به خود اختصاص خواهد دارد. فاتح بیرول، مدیر اجرایی آژانس بین المللی انرژی در سال ۲۰۱۸ گفت: «مواد پتروشیمی نقاط کور در بحث جهانی انرژی هستند.»
صنعت پزشکی به سمت استفاده از تجهیزات یکبارمصرف می‌رود.
یکی از دلایلی که توقف استفاده از پلاستیک‌ها را سخت می‌کند، این است که تولید آن‌ها فوق‌العاده ارزان است. اما این تنها مزیت آن‌ها نیست. پلاستیک دارای خواصی شیمیایی است که آن‌ها را در محیط‌های پزشکی ضروری می‌کند. آن‌ها به اندازه‌ی کافی استریل، انعطاف‌پذیر و ارزان هستند که پس از یک‌بار استفاده دور انداخته شوند، این یک مزیت برای کنترل عفونت است.
دکتر جودی شرمن، مدیر موسس برنامه‌ی ییل در مورد مراقبت‌های بهداشتی پایداری محیط زیست، در تحقیقات خود دریافت که صنعت پزشکی از استفاده از تجهیزات چندبارمصرف دور می‌شود و به سمت مصرف وسایل یکبارمصرف می‌رود.
شرمن به لایو ساینس گفت براساس مقاله‌ای که در سال ۲۰۲۲ توسط AMA Journal Ethics منتشر شد، پلاستیک بین ۲۰ تا ۲۵ درصد زباله‌های تولیدشده توسط مراکز بهداشتی ایالات متحده را تشکیل می‌دهد. او گفت: «هیچ راه آسانی برای اندازه‌گیری آن وجود ندارد و ما شاهد چنین جایگزینی سریع [به سمت پلاستیک‌های یکبارمصرف] هستیم و نکته اصلی این است که از مقیاس آن هیچ ایده‌ای نداریم.»
محققان به‌منظور گذار از نفت، باید راهی برای تهیه‌ی پلاستیک از منابعی غیر از مواد پتروشیمی در مقیاس وسیع ایجاد کنند. زراعت سویا در ایالات متحده به طرز چشمگیری افزایش یافته است و یکی از دلایل رشد آن استفاده به عنوان زیست‌سوخت است.
استفاده از بیوپلاستیک‌ها (زیست‌پلاستیک‌ها) نیز می‌تواند مانند استفاده از زیست‌سوخت‌ها موردتوجه قرار گیرد. پلاستیک‌های ساخته‌شده از بیومس یا زیست‌توده تجدیدپذیر نیز می‌توانند مانند بیوپلاستیک‌ها جایگزین خوبی برای پلاستیک باشند. ازجمله‌ی این مواد به نشاسته‌ی ذرت یا پلی‌هیدروکسی‌آلکانوآت (PHA) اشاره کرد که پلی‌استرهای طبیعی و تجزیه‌پذیر تولیدشده توسط میکروارگانیسم‌ها هستند.
درمورد بیوپلاستیک‌ها نیز مشکلاتی وجود دارد. همه‌ی بیوپلاستیک‌ها زیست‌تخریب‌پذیر نیستند و بیشتر آن‌هایی که هستند نیز برای برگشت به طبیعت به پردازش‌های صنعتی نیاز دارند. تولید بیوپلاستیک نسبت به تولید پلاستیک سنتی، انتشار گازهای گلخانه‌ای کمتری دارد؛ اما مانند پلاستیک سنتی، در هنگام تجزیه میکروپلاستیک تولید می‌کند. روند تولید آن بسیار گران‌تر است و همیشه برای هر برنامه و استفاده‌ی خاص ایده‌آل نیست.
- داستان تراژیک آلودگی پلاستیک؛ بازیافت راه نجات نیست11 آبان 00مطالعه '8
- دانشمندان بدون استفاده از نفت خام، پلاستیک قابل بازیافت جدیدی ساخته‌اند19 فروردین 02مطالعه '4
- پادشاهی ۱۶۵ ساله نفت رو به پایان است؛ آیا بدون طلای سیاه می‌توانیم زندگی کنیم؟14 خرداد 03مطالعه '8
برای ایده‌آل نبودن بیوپلاستیک برای هر مصرفی می‌توان محیط‌های بیمارستانی را مثال زد. تجهیزات پزشکی با‌دوام باید ماندگار و قابل‌استفاده مجدد باشند؛ در اینجا بیوپلاستیک‌ها که راحت‌تر تخریب می‌شوند، یک مشکل و نه مزیت محسوب می‌شوند.
رابرت لانگر، استاد مؤسسه دیوید اچ. كوچ در گروه اِم‌آی‌تی مهندسی زیست‌شناختی گفت: «بیوپلاستیک در برخی از بخش‌های پزشکی استفاده می‌شود، اما میزان آن فوق‌العاده کم است.»
لانگر گفت: «پایداری مسئله‌ی قابل‌حلی است، اما چالش بزرگ‌تر این است که هر چیزی که در محیط‌های پزشکی استفاده می‌شود، باید قبل از استفاده برای ایمنی آزمایش شود و این بسیار گران است.»
جان جورج روزنبوم، مهندس شیمی در ام‌آی‌تی، گفت که مقررات بهداشتی و ایمنی این الزام را ایجاد می‌کند تا مواد مورد استفاده در محیط‌های پزشکی در شرایط بسیار سخت نگه داشته شود. به عنوان مثال، پلاستیک‌ها باید به‌طور مکرر گرمای زیاد و فشار مورد نیاز برای فرآیند استریلیزه را تحمل کنند. او گفت: «پلاستیک‌های زیست‌تخریب‌پذیر ممکن است این شرایط را تحمل نکنند و احتمالا پایداری طولانی مورد نیاز را نداشته باشند.»
به خاطر مشکلات پلاستیک‌های غیر‌سنتی و مزایای پلاستیک‌های سنتی، مراکز ارائه‌دهنده‌ی خدمات درمانی تا مدت نامشخص از پلاستیک سنتی استفاده خواهند کرد. فردریک بائر، دانشیار دانشگاه لوند در سوئد گفت: «اگر بازار تغییر کند و تقاضا برای پلاستیک‌های بر پایه‌ی نفت در بخش‌های دیگر به‌شکل قابل‌‌توجهی کم شود، صنعت پزشکی احتمالاً از این رویه پیروی خواهد کرد.»
نظرات