کشف گسترده مواد شیمیایی ماندگار در ۹۹ درصد از بطری‌های آب جهان

مواد سمی‌ در بسیاری از نقاط جهان، چه در آب لوله‌کشی و چه در بطری‌های آب آشامیدنی، به وفور یافت می‌شوند. دانشمندان به تازگی در تحلیلی علمی که آب آشامیدنی ۱۵ کشور را مورد بررسی قرار داده است، کشف کرده‌اند که بیش از ۹۹ درصد از آب‌های بطری‌شده در نمونه‌برداری‌های آسیا، اروپا، آمریکای شمالی و اقیانوسیه، به «پرفلوئورواکتانوئیک اسید» و «پرفلوئورواکتان‌سولفونیک اسید» آلوده هستند.

پرفلوئورواکتانوئیک اسید (PFOA) و پرفلوئورواکتان‌سولفونیک اسید (PFOS)، دو ماده شیمیایی هستند که به گروهی از مواد شیمیایی به نام PFAS تعلق دارند. این مواد به دلیل خاصیت‌های منحصربه‌فردشان، در صنایع مختلفی به کار می‌روند و می‌توانند پارچه یا ظروف را ضدلک، نچسب و ضدآتش کنند. اما مشکل اینجاست که چنین موادی، در طبیعت تجزیه نمی‌شوند و به همین خاطر، به «مواد شیمیایی ماندگار» معروف شده‌اند. وقتی این مواد در محیط زیست رها می‌شوند، به‌ویژه در منابع آبی، جمع می‌شوند و سپس، سلامتی موجودات و محیط‌زیست را دچار مشکل می‌کنند.

پروفسور استوارت هراد، پژوهشگر از دانشگاه بیرمنگام و از نویسندگان مطالعه، در بیانیه‌ای گفت: «یافته‌های ما نشان می‌دهد که PFAS به‌طور گسترده در آب آشامیدنی وجود دارد، اما خوشبختانه با روش‌های ساده‌ی تصفیه آب، می‌توان میزان آن را کاهش داد. استفاده از پارچ فیلتردار آب یا حتی جوشاندن آن، مقدار زیادی از مواد مضر را از بین می‌برد.»

هراد همچنین افزود در حالی که سطوح فعلی مواد شیمیایی ماندگار در بیشتر نمونه‌های آب آشامیدنی، تهدید‌کننده‌ای جدی برای سلامتی عموم به حساب نمی‌آید، پایش مستمر و تنظیم مقررات دقیق، برای محافظت از سلامت افراد ضروری است. او می‌گوید: «ما داده‌های ارزشمندی از وجود PFAS در آب آشامیدنی ارائه و راه‌حل‌های عملی برای کاهش مواجهه مصرف‌کنندگان پیشنهاد داده‌ایم. این قدمی بزرگ در مسیر تأمین آب آشامیدنی سالم‌تر برای جوامع جهانی است.»

همچنین، مطالعه نشان می‌دهد غلظت PFAS در آب‌های معدنی طبیعی، بالاتر از آب‌های تصفیه‌شده است. اگرچه این میزان غلظت پایین‌تر از حد هشدارهای سلامتی است، به‌خوبی نشان می‌دهد که مواد شیمیایی ماندگار به‌طور گسترده در محیط پراکنده شده‌اند.

پروفسور یی ژنگ از دانشگاه علوم و فناوری جنوبی در شنژن و نویسنده‌ی همکار مطالعه، می‌گوید: «افزایش آگاهی از وجود PFAS در آب‌های لوله‌کشی و بطری‌شده، می‌تواند به مصرف‌کنندگان کمک کند تا انتخاب‌های بهتری داشته باشند و علاوه‌بر این، به استفاده از روش‌های تصفیه آب تشویق شوند. یافته‌های ما همچنین نشان می‌دهد که خطرات بالقوه PFAS در آب آشامیدنی، ممکن است تحت تأثیر سبک زندگی و شرایط اقتصادی قرار گیرد. این موضوع نیازمند پژوهش‌های بیشتر از نظر اجتماعی و اقتصادی است.»

به نقل از نویسندگان مطالعه، روش‌هایی برای حذف مواد شیمیایی ماندگار از آب آشامیدنی وجود دارد که بسیار مقرون‌به‌صرفه هستند؛ البته به‌شرطی که دولت‌ها قصد انجام راهکارهای لازم را انجام داشته باشند. اما بهترین راه‌حل این است که از همان اول از آلوده‌شدن محیط به چنین موادی جلوگیری شود.

مطالعه در مجله ACS ES&T Water منتشر شده است.