تمام انتظاراتی که در رویداد سرفیس ۲۰۲۲ برآورده نشد؛ مایکروسافت به ما اهمیت نمی‌دهد

سرانجام رویداد سرفیس ۲۰۲۲ مایکروسافت برگزار شد؛ رویدادی که امسال با‌‌توجه‌‌‌‌به دهمین سالگرد تولد دستگاه‌های سرفیس این شرکت، هیجان و انتظارات بیشتری برایش داشتیم. بااین‌حال، اگر بخواهیم احساس واقعی‌مان را پس از اتمام این رویداد فقط در یک کلمه توصیف کنیم، آن کلمه «ناامیدکننده» خواهد بود. این رویداد کمتر از یک ساعت طول کشید و بخش عمده‌ی آن نیز به معرفی ویژگی‌های ویندوز ۱۱ سپری شد که بیشتر از یک سال از انتشار آن می‌گذرد و همچنان با مشکلات آزاردهنده‌ای دست‌وپنجه نرم می‌کند.

در رویداد یادشده، مایکروسافت سرفیس پرو ۹، سرفیس لپ تاپ ۵، سرفیس استودیو ۲ پلاس و داک صوتی Audio Dock را به‌عنوان محصولات سخت‌افزاری جدید خود رونمایی کرد و در بخش نرم‌افزار، از دردسترس قرا‌رگرفتن اپلیکیشن تبدیل متن به تصویر Microsoft Designer مبتنی‌بر مدل هوش مصنوعی DALL-E و برنامه‌های اختصاصی اپل‌ تی‌وی و اپل موزیک برای کامپیوترهای ویندوزی خبر داد.

درحالی‌که ما در تحریریه‌ی زومیت انتظار داشتیم به‌مناسبت دهمین سالگرد تولد دستگاه‌های سرفیس، شاهد تغییرات چشمگیر یا دست‌کم خبرهای خوشحال‌کننده‌ای ازطرف شرکتی باشیم که اتفاقاً علاقه‌ی خاصی به محصولاتش داریم و تک‌تک پیشرفت‌های کوچک و بزرگش را با نگاهی مشتاق و شکست‌هایش را با نگاهی دلسوزانه دنبال می‌کنیم،‌ با یکی از مأیوس‌کننده‌ترین رویدادهای مایکروسافت در چند سال اخیر رو‌به‌رو بودیم.

در رویداد سرفیس امسال، مایکروسافت می‌توانست سرانجام ثابت کند که به ما کاربران اهمیت می‌دهد؛ اما در رویدادی که اتفاقاً تمام بخش‌های معرفی محصولاتش با تأکید بر نیاز کاربر و تأثیر خواسته‌های او بر الهام‌بخشیدن به مایکروسافت سپری شد، بیش از هر وقت دیگر می‌شد احساس کرد که مدت‌ها است ما بخشی از اولویت‌های این شرکت نیستیم.

درواقع، موضوعی که به این ناامیدی احساس دلخوری را نیز اضافه می‌کرد، همین تأکید بیش‌ازحد مایکروسافت بر کلمه‌ی «شما» بود؛ درحالی‌که سال‌ها است به‌نظر می‌رسد «ما» جای بسیار کوچکی در برنامه‌های این شرکت داریم.

بارزترین نمونه‌ از این بی‌اعتنایی به خواسته‌های کاربر در همین رویداد اتفاق افتاد؛ زمانی‌که مایکروسافت از بازگشت محصولی خبر داد که بعید می‌دانم کسی بین ما چشم‌انتظارش بوده باشد؛ البته این به‌خودی‌خود اتفاق بدی نیست و شاید معرفی غافل‌گیرکننده‌ی «سرفیس استودیو ۲ پلاس» بسیاری از کاربران را به هیجان آورده باشد. مشکل این‌جا است که پس از گذشت چهار سال از عرضه‌ی نسل دوم این کامپیوتر ۲۸ اینچی‌، انتظار نداشتیم حالا با پرازنده‌ میان‌رده‌ی رو‌به‌پایین دو سال پیش و گرافیک لپ‌تاپی آن هم با برچسب قیمتی گزاف ۴,۳۰۰ دلاری رو‌به‌رو شویم.

حداقل انتظار ما از سرفیس استودیوِ جدید این بود که به پردازنده‌ی قدرتمند نسل‌دوازدهمی قابل‌رقابت با M1 Max و M1 Ultra مجهز شده باشد و از گرافیک توانمندتر و طراحی بهینه‌تر برای جای‌دادن سیستم خنک‌کننده‌ی قوی‌تر و نمایشگر Mini LED یا OLED بهره برده باشد. باوجوداین، در‌عمل آنچه مایکروسافت به ما نشان داد، یکی از ضعیف‌ترین پردازنده‌های سری لپ‌‌تاپی نسل یازدهم، گرافیک لپ‌تاپی RTX 3060، طراحی دست‌نخورده و همان نمایشگر IPS LCD قبلی بود.

سرفیس استودیو ۲ پلاس پس از چهار سال با پردازنده‌ی میان‌رده‌ی دو سال پیش معرفی شد!

مایکروسافت سرفیس پرو ۹ را نیز دقیقاً به همین شکل و با بی‌اعتنایی به نیازهای کاربر مدرن رونمایی کرد. درحالی‌که انتظار داشتیم نسل جدید سرفیس پرو که از کارآمدترین فرم‌فکتور لپ‌تاپ‌های هیبریدی بهره می‌برد، به نمایشگر Mini LED یا OLED با روشنایی بیشتر و گوشه‌های گِرد سازگار با طراحی سیستم‌عامل ویندوز ۱۱ مجهز شده باشد، همچنان با همان نمایشگر IPS LCD قبلی بدون افزایش چشمگیر روشنایی و گوشه‌های تیز رو‌به‌رو هستیم. این در حالی است که رقیب مایکروسافت سرفیس پرو ۹، یعنی آیپد پرو، از نمایشگر Mini LED با روشنایی چشمگیر بهره می‌برد و مایکروسافت به‌راحتی نبرد نمایشگرها را به اپل واگذار کرد.

علاوه‌براین، باتوجه‌‌به اینکه ویندوز ۱۱ و اکوسیستم نرم‌افزاری آن همچنان برای تعامل لمسی بهینه نشده است، مایکروسافت باید سرفیس پرو ۹ را همراه با کیبورد عرضه می‌کرد؛ اما به‌طرز دلسردکننده‌ای همان سیاست پیشین فروش جداگانه کیبورد را ادامه داده است. دراین‌میان، ناراحت‌کننده‌ترین قسمت ماجرا زمانی بود که فهمیدیم سرفیس پرو ۹ به‌جای پردازنده‌ی نسل‌دوازدهمی سری P، قرار است با پردازنده‌ی ضعیف‌تر سری U اینتل عرضه شود.

سرفیس پرو ۹ با همان نمایشگر IPS LCD و پردازنده‌ی ضعیف‌تر سری U اینتل و فروش جداگانه کیبورد

مایکروسافت در اقدامی غیرمنتظره، اما نه‌چندان بی‌سابقه، سرفیس پرو ایکس را با سرفیس پرو ۹ ادغام و بدین‌ترتیب پس از چند سال، تولید یکی از محصولات نسبتاً مهمش را متوقف کرد. حالا سرفیس پرو را می‌توان علاوه‌بر پردازنده‌ی اینتل، با پردازنده‌ی آرم SQ3 خرید که نسل گذشته‌ی آن در سرفیس پرو ایکس به‌کار رفته بود. تراشه‌ی SQ3 حاصل همکاری مایکروسافت با کوالکام است که درواقع برپایه‌ی Snapdragon 8cx Gen 3 تولید شده است و فقط یک موتور پردازش عصبی پیشرفته‌تری دارد.

انتظار داشتیم با‌‌توجه‌‌‌‌به وضعیت بازار و عملکرد چشمگیر اپل، مایکروسافت طراحی تراشه را جدی‌تر از این گرفته باشد و بتواند این بار برای مک‌بوک پرو ۱۴ و ۱۶ اینچی رقیب قَدَری با برند سرفیس عرضه کند؛ اما حالا از این نگرانیم که در آینده، مایکروسافت بخش زیادی از بازار سیستم‌عامل را به‌‌دلیل عملکرد ضعیف پردازنده‌ها به اپل واگذار کند. تصمیم مایکروسافت به عرضه‌ی سرفیس پرو ۹ با پردازنده‌ی آرم در حالی صورت می‌گیرد که هنوز بسیاری از نرم‌افزارهایش را برای معماری آرم بهینه نکرده است. اگر به‌خاطر بیاورید، مرورگر اج نصب‌شده روی سرفیس پرو ایکس هنگام عرضه بر‌پایه‌ی معماری x86 بود!

سرفیس لپ‌تاپ ۵ نیز که در دو نسخه‌ی ۱۳ و ۱۵ اینچی عرضه می‌شود، عملاً تفاوتی با یکدیگر و حتی نسل گذشته ندارند. مایکروسافت حتی در مدل ۱۵ اینچی نیز از کاربرد باتری بزرگ‌تر صرف‌نظر کرده است. در سرفیس لپ‌تاپ نیز دیگر از کانفیگی با پردازنده‌ی AMD خبری نیست و دلیل آن نیز نامعلوم است.

هر دو پردازنده‌ی Core i5 و Core i7 اینتل نیز متأسفانه به‌جای سری P، از سری U هستند و این موضوع بسیار ناامید‌کننده است. وب‌کم نیز همچنان با همان وضوح 720p عرضه می‌شود؛‌ درحالی‌که اکثر لپ‌تاپ‌های رقیب به استفاده از دوربین‌های 1080p روی آورده‌اند.

سرفیس لپ‌تاپ ۵ بدون هیچ تغییر مهم با پردازنده‌‌ی نسل‌دوازدهمی ضعیف‌تر سری U اینتل و حذف گزینه‌ی AMD

در رویدادی که بخش عمده‌ی آن به جادوی ویندوز ۱۱ گذشت و کارمن زلاتف، معاون بخش مدیریت محصول مایکروسافت، از آن به‌عنوان محبوب‌ترین نسخه از نظر کاربران یاد کرد، بیایید کمی هم از تصمیمات ناکارآمد مایکروسافت درباره‌ی این سیستم‌عامل گِله کنیم. بر کسی پوشیده نیست که قابلیت درگ و دراپ کردن به نوار ابزار همواره جزو ویژگی‌های مهم و سودمند ویندوز بوده است؛ اما احتمالاً خودِ مایکروسافت از این موضوع بی‌خبر بود که این قابلیت را در ویندوز ۱۱ حذف کرد و سپس آن را در قالب به‌روزرسانی و چندین‌و‌چند ماه پس از انتشار اولیه، به ویندوز بازگرداند.

با وجود گذشت بیش از یک سال از انتشار ویندوز ۱۱ و به‌روزرسانی‌های متعدد، طراحی آن هنوز یکدست نشده و تکه‌هایی از ویندوز قدیمی در آن به‌چشم می‌خورد؛ مثلاً پنجره‌ی کپی فایل در حالت تاریک همچنان سفید است و هسته‌ی ویندوز نیز هنوز مدرن و به‌روز نشده. چرا باید کاربر عادی کنترل‌پنل داشته باشد؛ درحالی‌که منو تنظیمات تمام ویژگی‌های کنترل پنل را در خود دارد؟ بگذریم که حتی در این منو تنظیمات نیز هنوز بخش‌هایی با ظاهر منو قدیمی دیده می‌شود.

نکته‌ی دیگر اینکه مایکروسافت توسعه‌دهندگان را وادار نمی‌کند تا نرم‌افزارهایشان را متناسب با طراحی جدید ویندوز ۱۱ به‌روز کنند. برای مثال، برنامه‌ی اینترنت دانلود منیجر از‌لحاظ ظاهری با طراحی ویندوز جدید همخوانی‌ ندارد. شرکت‌ها نیز هنوز وادار نشده‌اند تا نسخه‌ی آرم نرم‌افزارهای خود را برای ویندوز عرضه کنند؛ درحالی‌که اپل این کار را کرده است. ابزاری که مایکروسافت برای شبیه‌سازی و اجرای نرم‌افزارهای x86 در سرفیس پرو آرم عرضه کرده است،‌ اصلاً به‌اندازه‌ی رزتای اپل بهینه نیست و با افت عملکرد چشمگیری رو‌به‌رو است و تجربه کاربری ناخوشایندی دارد.

موضوع دیگری که همچنان ذهن ما را در تحریریه‌ی زومیت به خود درگیر کرده،‌ تصمیم عجیب مایکروسافت به عرضه‌ی نسخه‌ی شخصی پیام‌رسانی به ویندوز ۱۱ است که نامش «تیمز» است و همان‌طورکه از نامش برمی‌آید، با هدف مدیریت کار گروهی سازمان‌ها طراحی شده است. این پیام‌رسان شخصی همچنان قابلیت اضافه‌کردن حساب کاربری دوم را ندارد و این یعنی برای استفاده‌ی سازمانی باید تیمز دیگری روی سیستم‌عامل نصب کنید!

اعضای تحریریه‌ی زومیت پس از رویداد مایکروسافت متوجه ویژگی معجزه‌آسایی در نرم‌افزار تیمز شدند!

نسخه‌ی دسکتاپ نرم‌افزار تیمز همچون گذشته گزینه‌ی فوروارد ندارد و هنگام ارسال فایلی با نام مشابه، می‌خواهد آن را با نسخه‌ی قبلی جایگزین کند و در نسخه‌ی iOS با وجود به‌روزرسانی‌های متعدد، هنوز‌هم با ضربه‌زدن روی پیش‌نمایش پیام برای باز‌کردن اپلیکیشن، تیمز به‌طور‌خودکار به نسخه‌ی شخصی سوییچ می‌کند. انتظار می‌رفت مایکروسافت برای بهبود تجربه‌ی کاربری زمانی را به رفع این مشکلات اختصاص می‌داد و صرفاً به‌جای صحبت از ارزش و اهمیت کاربران، این موضوع را در‌عمل ثابت می‌کرد.

پانوس پانای، مدیر ارشد محصولات مایکروسافت، هنگامی‌که داشت با آن چهره‌ی غمگین و لحن اندوهناک درباره‌ی سیر تکامل دستگاه‌های سرفیس صحبت می‌کرد، نگاهش به گذشته خیره بود و از خاطرات نوستالژیکی مثال می‌زد که اتفاقاً شاید دلیل این وضعیت ناامیدکننده را روشن کند.

پانای جلسه‌ای را در سال‌های دور به‌یاد آورد که ایده‌ی سرفیس از آنجا متولد شد. در آن جلسه، مهندسان و ایده‌پردازان مایکروسافت ساعت‌ها ذهنشان مشغول توسعه‌ی دستگاهی برای جایگزینی ماوس بود. آن‌ها سرانجام به این نتیجه رسیدند که بر موضوع اشتباهی متمرکز شده‌اند و به‌جای بحث درباره‌ی جایگزین‌کردن محصول، باید دنبال روش‌های نوآورانه‌تری برای توسعه‌ی آنچه هست، بگردند. پانای تأکید کرد که این فرایند با اولویت‌دادن به نیازهای کاربر شروع می‌شود؛ اما این ادعا چقدر قابل‌اتکا است؟

مایکروسافت در این رویداد گفت آنچه نمی‌بینید، بیشترین تأثیر را می‌گذارد و ما انتظار داشتیم منظورش قدرت تراشه باشد. بااین‌حال، این غول دنیای فناوری داشت درباره‌ی عملکرد اسپیکرها در سرفیس لپ‌تاپ صحبت می‌کرد. مایکروسافت باید بلندپروازانه‌تر و جدی‌تر از آنچه در این رویداد نشان داد، عمل کند؛ وگرنه ممکن است در آینده‌ی نزدیک از بازار رقابت با اپل کنار گذاشته شود و این موضوع برای ما و بسیاری از علاقه‌مندانِ محصولات مایکروسافت بسیار ناراحت‌کننده و نابخشودنی خواهد بود.