همه‌چیز درباره سایبرکب‌ و روبو ون؛ تاکسی‌های رباتیک ایلان ماسک

پس از سال‌ها وعده‌های پرشور اما محقق نشده، سرانجام ۱۱ اکتبر ۲۰۲۴ (۲۰ مهر ۱۴۰۳) در مراسم WE, Robots ایلان ماسک از تاکسی‌های رباتیک تسلا رونمایی کرد.

ماسک که با یک ساعت تأخیر روی صحنه‌ی این رویداد ظاهر شد، تاکسی خودران «سایبرکب» را به نمایش گذاشت: اتومبیل دو سرنشینه‌ی نقره‌ای رنگی که بدون فرمان و پدال حرکت می‌کند.

مدیرعامل تسلا در ادامه از حضور ۲۱ دستگاه سایبرکب و مجموعاً ۵۰ خودروی خودران در استودیو برادران وارنر (کالیفرنیا) خبر داد، یعنی جایی که تسلا رویداد حاضر را فقط با مدعوین خاص میزبانی می‌کرد.

ماسک گفت: «آینده‌ی بسیار باشکوهی در پیش خواهیم داشت»، اما هیچ اشاره‌ای به این موضوع نکرد که خودروهای جدید کجا تولید می‌شوند. به گفته‌ی او تسلا امیدوار است قبل از سال ۲۰۲۷ سایبرکب‌ها را با قیمتی کمتر از ۳۰ هزار دلار به مصرف‌کنندگان عرضه کند.

ظاهراً این شرکت تا سال آینده تست «FSD بدون نظارت» را با خودروهای الکتریکی مدل ۳ و مدل Y در ایالت‌های تگزاس و کالیفرنیا آغاز می‌کند.

در حال حاضر اتومبیل‌های خودران این شرکت با FSD نظارت شده حرکت می‌کنند، یعنی به پشتیبانی انسانی نیاز دارند که در هر زمان بتواند کنترل فرمان یا ترمز را در دست بگیرد. تسلا برای عرضه‌ی اتومبیل‌های بدون فرمان و پدال باید مجوزهای متعددی را از رگولاتوری‌های ایالت‌های مختلف آمریکا (یا سایر کشورها) دریافت کند.

اما سایبرکب تنها محصولی نبود که در این مراسم رونمایی شد. در کنار صف ربات‌های اپتیموس که احتمالاً در ماه‌های آینده به‌عنوان دستیارهای کاری مصرف‌کنندگان عرضه می‌شوند، رونمایی از ون رباتیک خودکاری که می‌تواند تا ۲۰ سرنشین را جابه‌جا کند یا برای حمل کالا استفاده شود نیز هیجان بیشتری بین مخاطبان ایجاد کرد.

به گفته‌ی ماسک روبو ون‌ها و سایبرکب‌ها از شارژ القایی استفاده می‌کنند و برای شارژ مجدد نیازی به اتصال فیزیکی برق ندارند. او همچنین اظهار داشت که «روبو ون»ها مشکل تراکم بالا را حل می‌کنند و برای مثال به حمل‌ونقل تیم‌های ورزشی اشاره کرد.

مدیرعامل تسلا سال‌ها است که چشم‌انداز رؤیایی ناوگان حمل‌ونقل مردمی خودران این شرکت را برای سهام‌داران ترسیم می‌کند و آینده‌ی این شرکت را در دستگاه‌های خودفرمان می‌داند.

بد نیست یادآوری کنیم که رویداد WE, Robots اولین رویداد معرفی محصول پس از معرفی سایبرتراک در سال ۲۰۱۹ بود؛ محصولی که اواخر سال ۲۰۲۳ وارد بازار شد و از آن زمان تاکنون ۵ بار به‌خاطر مشکلات مختلف، در ایالات متحده فراخوان شده است.

این رویداد با جمله‌ی «بیایید جشن بگیریم» ایلان ماسک و پخش ویدیوی رقص ربات‌های اپتیموس به پایان رسید، درحالی‌که مدیرعامل تسلا از مدعوین دعوت کرد در محیط بسته استودیوهای فیلمسازی، سواری آزمایشی با خودروهای خودران حاضر در محل را تجربه کنند.

بااین‌حال کارشناسان و تحلیل‌گران صنعت ماشین‌های خودران معتقدند عرضه‌ی سایبرکب‌ها بیش از برنامه‌ی زمانی اعلام‌شده طول می‌کشد، زیرا حصول اطمینان از ایمنی این خودروها در سناریوهایی مانند آب‌وهوای نامناسب، تقاطع پیچیده‌ی جاده‌ها و رفتارهای غیرقابل‌پیش‌بینی عابران پیاده مستلزم مجوزها و آزمایش‌های فراوانی خواهد بود.

سهام‌داران تسلا هنوز به برنامه‌ی زمانی مبهم ماسک در زمینه‌ی تولید و عرضه‌ی خودروهای جدید معترض‌اند، زیرا او در خصوص وعده‌های عرضه‌ی تاکسی‌های رباتیک چندان خوش سابقه نیست. اما نمی‌توانیم منکر شویم که این رونمایی، روح تازه‌ای به دنیای فناوری‌های خودران دمید.

اما ایده‌ی تاکسی‌های رباتیکی که به ادعای مدیرعامل تسلا ۱۰ تا ۲۰ برابر ایمن‌تر از اتومبیل‌هایی هستند که توسط انسان هدایت می‌شوند و هزینه‌ی حمل‌ونقل عمومی را کاهش می‌دهند، از کجا آغاز شد؟

سال ۲۰۱۹ در طول جلسه‌ای که با موضوع پیشرفت اتومبیل‌های خودران شرکت تسلا برگزار شده بود، ایلان ماسک ناگهان پیش‌بینی عجیبی کرد: «تا پایان سال آینده ما بیش از یک میلیون روبوتاکسی در جاده‌ها خواهیم داشت.»

سرمایه‌گذاران تسلا با مفهوم خودروهای سواری بدون راننده‌ی تمام‌خودکار ناآشنا نبودند و چیزی که آن‌ها را متعجب کرد، زمان‌بندی و فرصت کوتاه برنامه‌هایی بود که ماسک اعلام می‌کرد. پیش‌بینی او نه تا پایان سال ۲۰۲۰، بلکه تا به امروز هم همچنان محقق نشده و بارها به تعویق افتاده؛ اما در ماه‌های اخیر با کاهش نرخ سود تسلا، ایلان ماسک به شیوه‌های مختلف تلاش کرده است توجه وال‌استریت را از فعالیت اصلی شرکت منحرف و به نکته‌ی جدیدی جلب کند. او در هر فرصتی توضیح می‌دهد که آینده‌ی این شرکت نه با تولید خودروهای الکتریکی، بلکه در دنیای بسیار هیجان‌انگیز هوش مصنوعی و ربات‌های انسان‌نما رقم می‌خورد.

به گفته‌ی او یکی از کسب‌وکارهای بسیار سودآور حوزه‌ی AI، تاکسی‌های بدون راننده یا روبوتاکسی‌ها خواهد بود که تقریباً در هر مکان و هر شرایطی کار می‌کنند. ماسک معتقد است ارزش بازار تسلا پس از عرضه‌ی این خودروها به چند تریلیون دلار خواهد رسید، هرچند با این کار تسلا به بازاری فوق رقابتی وارد می‌شود.

فناوری تسلا با رقابت شدید «Waymo» یکی از شرکت‌های تابعه‌ی آلفابت، «Zoox» بخش خودران آمازون و «Cruise» جنرال موتورز مواجه خواهد بود. همچنین شرکت‌های خدمات سواری اشتراکی مانند اوبر و لیفت و شرکت‌های چینی مانند بایدو و BYD دیگر رقبای جدی تسلا محسوب می‌شوند.

آیا روبوتاکسی‌ها واقعاً می‌توانند تسلا را از سیر نزولی سودآوری نجات دهند؟ این شرکت واقعاً تا چه حد به تولید فناوری خودروهای بدون راننده و کاملاً مستقل نزدیک شده است و چه تضمینی برای موفقیت برنامه‌های ایلان ماسک در زمینه‌ی تشکیل شبکه‌ی وسیع تاکسی‌های رباتیک وجود دارد؟

اگرچه ایلان ماسک از سال ۲۰۱۶ ایده‌ی روبوتاکسی‌ها را به‌طور ضمنی مطرح کرده بود؛ ولی عملیات طراحی و توسعه‌ی این خودروها از سال ۲۰۲۲ رنگ جدی‌تری به خود گرفت. در این زمان ماسک در جریان فراخوان درآمد سه‌ماهه‌ی اول تسلا، بار دیگر اعلام کرد این شرکت درحال ساخت تاکسی‌های رباتیکی است که هیچ‌گونه فرمان، پدال یا هر کنترلر دیگری برای رانندگی فیزیکی انسانی ندارند.

او همچنین گفت که این خودروها به‌طور کامل خودفرمان خواهند بود و تا سال ۲۰۲۴، یعنی زمانی که تسلا پروژه‌ی اتومبیل‌های خودران خود را تکمیل کند، در دسترس عموم قرار می‌گیرند. مدتی بعد نیز در مراسم افتتاحیه‌ی گیگافکتوری شهر آستین به این موضوع اشاره کرد که روبوتاکسی‌ها طراحی آینده‌نگرانه‌ای خواهد داشت و احتمالاً بیشتر به سایبرتراک شبیهند تا مدل S تسلا.

مدتی قبل از اظهارات ماسک، تسلا اعلام کرده بود در حال تولید وسایل نقلیه کاملاً مستقل و خودران با هزینه‌ی ۲۵ هزار دلار است که می‌تواند فرمان داشته باشد یا نداشته باشد. به همین دلیل هنوز کسی نمی‌دانست آیا پروژه‌ی روبوتاکسی‌های ماسک به همین اتومبیل‌ها اشاره دارد یا خیر.

طبق جدول زمانی اعلام‌شده، تسلا ۳۲ ماه فرصت داشت تا مراحل ساخت، اخذ مجوزهای قانونی و نرم‌افزارهای مورد نیاز روبوتاکسی‌ها را تکمیل کند و با استانداردهای قابل‌ قبول برای «سطح ۵ خودمختاری» همسو شود.

اوایل سال ۲۰۲۴ بار دیگر سوژه‌ی تاکسی‌های رباتیک خبرساز شد. ایلان ماسک که به نظر می‌رسید از تجارت خودروهای معمول تسلا خسته شده است، تأکید کرد که آینده‌ی تسلا نه به فروش بیشتر خودروهای برقی، بلکه عمدتاً به هوش مصنوعی و روباتیک بستگی دارد.

برخلاف اوبر که رقیب اصلی تسلا در این پروژه محسوب می‌شود، ماسک نمی‌خواهد برای پیشرفت ربوتاکسی‌ها به سدان‌های مدل ۳ و اتومبیل‌های شاسی‌بلندی مانند مدل Y تکیه کند. طبق بیانیه‌ی تسلا، این شرکت به‌طور کلی روی تولید خودروهای اختصاصی جدیدی کار می‌کند که احتمالاً سایبرکب (Cybercab) نام‌گذاری می‌شوند.

عرضه‌ی روبوتاکسی‌ها به تکمیل فناوری‌های اتوپایلت تسلا و سیستم‌های به‌اصطلاح خودران کامل (Full Self-Driving) بستگی داشت و آمار دقیقی از اینکه مصرف‌کنندگان تا چه حد از این محصول نوآورانه استقبال می‌کنند و چه قوانین جدیدی در این زمینه وضع می‌شود، اعلام نشد.

از نظر طراحی انتظار می‌رفت بخش داخلی خودرو تفاوت‌هایی با سایر اتومبیل‌های برقی تسلا داشته باشد تا خواسته‌های مسافرین را برآورده کند؛ برای مثال دو ردیف صندلی که روبه‌روی هم قرار می‌گیرند، یا درهایی که به‌صورت کشویی باز می‌شوند و سوارشدن مسافران را تسهیل می‌کنند. همچنین اتومبیلی که به‌عنوان تاکسی مورد استفاده قرار می‌گیرد، باید تمهیداتی برای ساده و سریع‌سازی تمیزکردن فضای داخلی و حتی ضدعفونی کردن را هم داشته باشد.

ایده‌ی روبوتاکسی‌ها پیشنهادهای طراحی جالبی هم از طرف علاقه‌مندان دریافت کرد: برخی می‌گفتند بهتر است تسلا اتومبیل‌های خودران عمومی خود را بسته به مصارف مختلف بهینه‌سازی کند؛ مثلاً برخی از آن‌ها برای مسافت‌های طولانی، جای استراحت داشته باشند، یا برخی دیگر با مانیتور و لوازم جانبی متعددی که برای کار در طول مسیر مناسب‌اند، عرضه شوند.

هواداران می‌گفتند این امکانات کیفیت زندگی مردم را بهتر می‌کند و حتی اگر یک مسافر زمان تردد خود را به کاری مفید اختصاص دهد، به همان میزان در زمان خود صرفه‌جویی کرده است.

در ادامه‌ی گمانه‌زنی‌ها در خصوص طراحی سایبرکب، گروهی از متخصصان حوزه‌ی بررسی خودروها نیز گفتند تسلا در سال‌های آینده می‌تواند وسایل نقلیه‌ی دیگری تولید کند که برای تفریحات خاص مانند تماشای فیلم مناسب‌اند، یا امکانات رفاهی دیگری برای کاربرانی که می‌خواهند در طول مسیر با دوستان و هم‌سفران خود معاشرت کنند، داشته باشد: درست مانند اینکه در یک لیموزین نشسته باشید.

فوربز هم در آخرین گزارش خود با مقایسه‌ی خودروهای خودران شرکت‌های مختلف نوشت احتمالاً روبوتاکسی تسلا، خودرویی دونفره با صندلی‌های کنار هم و فرمان جمع‌شونده خواهد بود، زیرا در نهایت کاربران برای رانندگی خارج از مناطقی که از خدمات پشتیبانی شرکت برخوردار هستند، به فرمان نیاز خواهند داشت.

اما طراحی نهایی تسلا سایبرکب به خودروهای خودران استارتاپ Zoox یا شرکت Zeekr شباهتی نداشت.

این خودرو با درهایی که مثل بال پروانه به سمت بالا باز می‌شوند و فضای داخلی کوچک، صرفاً از دو مسافر میزبانی می‌کند. همان‌طورکه حدس می‌زدیم، سایبرکب شباهت زیادی به سایبرتراک دارد، اما ظریف‌تر و چشم‌نوازتر از این وانت جنجالی تسلا است.  

تسلا تاکنون هیچ اطلاعاتی درمورد مجموعه سنسورهایی که در روبوتاکسی‌ها به‌کار گرفته می‌شوند، فاش نکرده است. این شرکت در وبسایت خود از فناوری‌های Autopilot صحبت می‌کند، اما آنچه ایلان ماسک تا به امروز به‌عنوان خودروی کاملاً خودران و بدون راننده توصیف کرده، به سنسورها، نرم‌افزارها و تجهیزات پیشرفته‌تری نسبت به اتوپایلت نیاز دارد.

اتومبیل‌های اتوپایلت تسلا، به چندین لایه دوربین و پردازش قدرتمند «بینایی ماشین» مجهزند و به‌جای رادار از فناوری خاص «تسلا ویژن» استفاده می‌کنند که دید جامعی از محیط اطراف فراهم می‌کنند.

در مرحله‌ی بعد تسلا اتوپایلت داده‌های این دوربین‌ها را با استفاده از شبکه‌های عصبی و الگوریتم‌های پیشرفته پردازش می‌کند، سپس اجسام و موانع را تشخیص می‌دهد و گروه‌بندی می‌کند و فاصله و موقعیت نسبی آن‌ها را تعیین می‌کند.

این خودروها می‌توانند به‌صورت خودکار پارک کنند، علایم ایست و سایر تابلوهای رانندگی جاده‌ها و همچنین چراغ‌راهنما را تشخیص دهند و در صورت لزوم سرعت حرکت را کم کنند. مانیتورینگ نقطه‌ی کور، جابه‌جایی خودکار بین خطوط جاده‌ای و احضار هوشمند خودرو توسط اپلیکیشن موبایل نیز برخی دیگر از مشخصات این خودروها محسوب می‌شود.

با وجود تمام تدابیر امنیتی، باز هم تمامی اتومبیل‌های اتوپایلت تسلا طبق قوانین ملی و همچنین اعلامیه‌ی خود شرکت به نظارت راننده نیاز دارند. به همین دلیل تا زمانی که این شرکت مشخصات و اطلاعات جدیدی از سنسورها، دوربین‌ها و سیستم‌های ربوتاکسی‌ها ارائه ندهد، هیچ کارشناسی نمی‌تواند کارایی یا ریسک آن‌ها را بررسی کند.

آوریل سال ۲۰۲۴ تسلا گزارشی اجمالی از اپلیکیشن موبایل روبوتاکسی‌ها منتشر کرد و ایلان ماسک نیز گفت که اولین سر این خودروها، ماه آگوست رونمایی می‌شوند (این تاریخ بعداً به تعویق افتاد).

در تصاویر اولیه از اپلیکیشن تاکسی‌های رباتیک، یک دکمه‌ی فراخوانی یا احضار تاکسی و کمی پایین‌تر، پیغام زمان انتظار رسیدن خودرو دیده می‌شد. تصویر دوم نقشه‌ی سه‌بعدی و یک وسیله‌ی نقلیه مجازی کوچک را نشان می‌داد که مسیری را به سمت مسافر منتظر دنبال می‌کرد. این تصاویر شباهت زیادی به اپلیکیشن اوبر داشتند، با این تفاوت که انگار یک خودرو تسلا مدل Y در آن حرکت می‌کرد.

به گزارش تسلا مسافران می‌توانند هنگامی‌ که در انتظار رسیدن تاکسی هستند، دمای خودرو را مطابق میل خود تنظیم کنند. البته جزئیات دیگری مانند زمان انتظار و حداکثر ظرفیت مسافر خودرو نیز در تصاویر اپلیکیشن دیده می‌شد.

این اپلیکیشن کاملاً یک برنامه‌ی سواری آنلاین استاندارد به نظر می‌رسد، اما در آن هیچ اشاره‌ای به ماهیت رباتیک اتومبیلی که تمام امور رانندگی را به‌طور خودکار و مستقل انجام می‌دهد، نشده است. ایلان ماسک در همان جلسه گفته بود:

شما می‌توانید روبوتاکسی‌های تسلا را ترکیبی از اوبر و Airbnb در نظر بگیرید.

به گفته‌ی ماسک بخشی از ناوگان خودروهای رباتیک متعلق به تسلا و بخش دیگر به مصرف‌کنندگان تعلق خواهد داشت. مالکان این گروه از خودروهای رباتیک می‌توانند هر زمان که بخواهند، ماشین خود را در اختیار ناوگان تاکسی‌رانی بگذارند و از این طریق کسب درآمد کنند.

با وجود همه‌ی وعده‌های قبلی، مدیرعامل تسلا در مصاحبه‌های گذشته‌ی خود از پاسخ به این سؤال که آیا ربوتاکسی‌ها دارای کنترل‌های سنتی مانند پدال و فرمان هستند یا خیر، طفره می‌رفت. برنامه‌های روبوتاکسی تسلا به‌خاطر به‌تعویق‌افتادن توسعه‌ی پروتوتایپ اولیه، شدیداً زیر سؤال‌ رفتند و همین امر باعث شد پاسخ سؤال فوق مهم‌تر از همیشه باشد.

واقعیت این است در اواسط سال ۲۰۲۴ از نظر تئوری، تأیید یک وسیله‌ی نقلیه‌ی بدون پدال و فرمان برای جاده‌های عمومی ممکن است ماه‌ها و شاید سال‌ها طول بکشد، درحالی‌که یک وسیله‌ی نقلیه با ظاهری سنتی‌تر، می‌تواند خیلی زودتر عرضه شود.

تسلا در نامه‌ای که سهام‌دارانش را مخاطب قرار می‌داد، تأکید کرد که برای استقرار و راه‌اندازی روبوتاکسی‌هایی با طراحی رادیکال‌تر و پیشرو، به مجوز دولت فدرال نیاز دارد. در این بیانیه همچنین آمده بود:

زمان‌بندی روبوتاکسی‌ها به پیشرفت‌های تکنولوژی و تصویب رگولاتوری‌ها نیاز دارد، اما باتوجه‌به ارزش بالقوه‌ی بسیار بالای آن‌ها قصد داریم از این فرصت نهایت استفاده را ببریم و به‌شدت روی پروژه کار می‌کنیم.

ایلان ماسک به سؤال که تسلا دقیقاً به دنبال چه نوع تأییدیه‌ی قانونی‌ای است نیز پاسخی نداد.

سپس خبرنگاران از او پرسیدند آیا تسلا به دنبال معافیت از استانداردهای ایمنی وسایل نقلیه‌ی موتوری فدرال (FMVSS) برای توسعه و عرضه‌ی عمومی خودرویی بدون کنترل‌های سنتی است؟ ماسک در پاسخ محصول جدید تسلا را با خودروهای خودران محلی Waymo مقایسه کرد و گفت محصولاتی که برای تردد محلی توسعه می‌یابند، بسیار آسیب‌پذیر و ضعیف‌اند. او افزود:

خودرویی که ما تولید می‌کنیم، یک محصول عمومی است که هر جایی جواب می‌دهد. روبوتاکسی‌های ما روی هر زمینی به‌خوبی کار می‌کنند.

در حال حاضر شرکت‌های تولیدکننده‌ی خودرو باید استانداردهای ایمنی وسایل نقلیه‌ی موتوری فدرال را رعایت کنند که وجود کنترلگرهای انسانی مانند فرمان، پدال، آینه‌های جانبی و نظیر آن را ضروری می‌داند. این استانداردها نحوه‌ی طراحی وسایل نقلیه را قبل از فروش در ایالات متحده مشخص می‌کنند و اگر محصول جدید تولیدکننده‌ای با این الزامات مطابقت نداشته باشد، سازندگان می‌توانند برای معافیت درخواست دهند؛ اما دولت آمریکا محدودیت ۲۵۰۰ خودرو را برای هر شرکت در هر سال تعیین کرده است.

سقف معافیت‌های قانونی از نظر تئوری مانع از استقرار انبوه وسایل نقلیه‌ی خودران هدفمند از هر شرکت AV از جمله تسلا می‌شود. تا به امروز حامیان اتومبیل‌های خودران تلاش زیادی کرده‌اند که قانونی را برای حذف سقف مجاز اتومبیل‌های بدون راننده در جاده‌های عمومی تصویب کنند؛ اما ظاهراً این لایحه در کنگره به دلیل سؤالاتی در مورد «سطح قابل‌ اعتماد بودن» و آمادگی این فناوری متوقف شده است.

برای مثال واحد کروز شرکت جنرال موتورز، برای شاتل بدون فرمان و پدال Origin درخواست معافیت کرد، اما هرگز مورد تأیید قرار نگرفت و برنامه‌ی اوریجین برای مدت نامعلومی متوقف شد.

استارتاپ زوکس (زیرمجموعه‌ی آمازون) هم اعلام کرد که شاتل‌های خودران این شرکت «self-certified» هستند که باعث شد اداره‌ی ملی ایمنی ترافیک بزرگراه‌های آمریکا، تحقیقات جدیدی را برای درک این مفهوم تازه‌ابداع‌شده، آغاز کند. مسائلی مانند پروسه‌های سخت قانونی و تأیید مجوز باعث شد سایر شرکت‌های این حوزه کلاً از مسئله‌ی حذف فرمان و پدال کوتاه بیایند. مثلاً خودروهای خودران Waymo اگرچه در جاده‌های عمومی بدون راننده ایمنی کار می‌کنند، دارای کنترل‌های سنتی هستند. مدتی پیش این شرکت نیز اعلام کرد که سرانجام خودرو جدید بدون فرمانی را معرفی خواهد کرد، اما نه تاریخ دقیقی برای آن را مشخص کرد و نه صحبتی از معافیت‌های FMVSS به میان آورد.

بدین ترتیب حالا که مشخص شده خودروی نهایی سایبرکب بدون کنترل‌های سنتی تولید می‌شود، تسلا نیز باید موانع نظارتی مشابهی را پشت سر بگذراند.

صرف‌نظر از متقاعدکردن رگولاتوری‌ها و دریافت مجوز تردد شهری، چالش‌های متعدد دیگری نیز بر سر راه موفقیت پروژه‌ی روبوتاکسی‌ها قرار داشته‌اند که تسلا تا به امروز برخی از آن‌ها عبور کرده و برای برخی دیگر پاسخی نیافته است.

برای مثال تسلا مدعی است که در زمینه‌ی فناوری‌ها و زیرساخت‌های سخت‌افزاری به نقطه‌‌ی عطف قابل اطمینانی رسیده است، ولی حوادثی مانند تصادف خودرو خودران اوبر در سال ۲۰۱۸ که به کشته‌شدن یک عابر پیاده منجر شد یا دو تصادف شدید خودروهای کروز در سال ۲۰۲۳ نگاه منفی عموم مردم را به اتومبیل‌های بدون راننده به دنبال داشت.

از طرف دیگر زیرساخت‌های فعلی اغلب شهرهای آمریکا برای اتومبیل‌های معمولی طراحی شده است و باید برای پشتیبانی از انبوه تاکسی‌های رباتیک، مجدداً به‌روزرسانی و توسعه داده شود. برای مثال نصب چراغ‌های راهنمایی‌ورانندگی هوشمند که می‌توانند با خودروهای خودران ارتباط برقرار کنند و اطلاعات لحظه‌ای را به آن‌ها ارائه دهند، یکی از نیازهای اساسی تردد روبوتاکسی‌ها محسوب می‌شود. همچنین وجود خطوط مشخص جاده‌ای و علائم راهنمایی خوانا برای سنسورهای خودروهای خودران اهمیت زیادی دارد.

در مرحله‌ی دوم، خودروهای خودران تسلا به تکنولوژی‌های پیشرفته‌ای مانند انواع دوربین‌ها و سنسورها و سیستم‌های پردازش داده مجهزند که فارغ از هزینه‌ی تولید، هزینه‌ی نگهداری تجهیزات و آپدیت نگه‌داشتن نرم‌افزارها را نیز افزایش می‌دهند.

فقط در طول سال گذشته بعضی از مشتریان تسلا مجبور شده‌اند ۱۲ هزار دلار اضافی برای ارتقای قابلیت‌های خودران اتومبیل‌های خود پرداخت کنند، درحالی‌که هنوز هم خبری از امکانات جدید نیست.

اگر متوسط قیمت ربوتاکسی‌ها را بین ۱۵۰ تا ۱۷۵ هزار دلار در نظر بگیریم، مشخص نیست وعده‌ی ایلان ماسک به خریداران بالقوه در مورد پتانسیل درآمدزایی این خودروها، به چه مدت زمانی نیاز داشته باشد. متأسفانه پیش‌بینی ماسک درخصوص سود ناخالص سالیانه‌ی ۳۰ هزاردلاری مالکانی که خودرو خود را در اختیار دیگر مسافران می‌گذارند، از پشتوانه‌ی آماری و محاسباتی برخوردار نیست.

در کنار توجه به مسائل فناوری و حقوقی، تسلا باید اعتماد مردم را به سری جدید اتومبیل‌های کاملاً خودکار و بدون راننده‌ی خود جلب کند و بدین منظور برگزاری کمپین‌های تبلیغاتی و برنامه‌های آموزشی گسترده برای آشناکردن مصرف‌کنندگان با فناوری‌های این شرکت و کاهش نگرانی کاربران نهایی ضروری خواهد بود.

ایلان ماسک در سال ۲۰۲۴ تاریخ رونمایی روبوتاکسی‌ها را به ۸ آگوست و سپس به ۱۰ اکتبر موکول کرد. او در ماه آوریل به سرمایه‌گذاران تسلا که از جریان مبهم پیشرفت تولید این خودروها ناامید شده بودند، گفت:

تمامی خودروهایی که تسلا تولید می‌کند، تمام سخت‌افزارهای لازم و محاسباتی را برای رانندگی کاملاً خودکار دارند. دوباره می‌گویم: همه‌ی خودروهای تسلا که در حال حاضر تولید می‌شوند، همه‌ی پیش‌نیازهای رانندگی مستقل و خودمختار را دارند. تنها کاری که باید انجام بدهید این است که نرم‌افزارها را بهبود دهید.

او همچنین گفت که مهم نیست که این اتومبیل‌ها ایمنی کمتری نسبت به خودروهای جدید داشته باشند، زیرا تسلا متوسط سطح ایمنی جاده‌ها را بهبود می‌دهد. چند هفته بعد او ویدیوی دیگری را منتشر کرد که در آن برآورده‌شدن اهداف تسلا را در سه مرحله خلاصه می‌کرد:

• تکمیل ویژگی‌ها و قابلیت‌های فناوری خودروهای کاملاً خودران
• ارتقای فناوری خودروها تا جایی که افراد بدون هیچ نگرانی‌ای سوار اتومبیل‌های بدون راننده شوند
• قانع‌کردن رگولاتوری‌ها به اینکه گزینه‌ی قبل واقعیت دارد!

درحالی‌که سایر شرکت‌های تولیدکننده‌ی خودروهای خودران برای اخذ مجوزهای لازم شهر به شهر پیش می‌روند و سعی می‌کنند با اثبات امنیت محصولات خود محدوده‌ی فعالیت خودروها را گسترش دهند، NBC اخیراً در گزارش خود افشا کرده که تسلا حتی ایالت‌های کالیفرنیا و نوادا که بیشترین کارمند را در استخدام خود دارد، مجوزی برای آزمایش این خودروها دریافت نکرده است.

این پرونده علاوه بر تصریح هزینه‌ی ماهیانه و پیش‌پرداخت خودروهای کاملاً خودران، به این مسئله می‌پردازد که هر دو نوع سیستم به رانندگانی نیاز دارند که پشت فرمان قرار بگیرند و کنترل هدایت خودرو و ترمز را در اختیار داشته باشند.

به‌نظر می‌رسید رونمایی از سایبرکب‌ها در اکتبر ۲۰۲۴، خیال سهام‌داران تسلا را تا حدودی آسوده‌تر کند، اما طی شب رویداد بزرگ شرکت برخی از آن‌ها نگرانی خود را از زمان‌بندی‌های نامشخص ماسک به رسانه‌ها اعلام کردند.

برخی از منتقدان می‌گویند امکان ندارد روبوتاکسی ایلان ماسک طبق جدول زمانی او تولید و عرضه شود. این گروه با اشاره به خودروهای وایمو که در هر هفته ۵۰ هزار سفر جاده‌ای انجام می‌دهند، سکوت تسلا دربرابر درخواست اطلاعات فنی خودروها را غیرقابل‌ قبول می‌دانند. از دیدگاه آن‌ها ماسک صرفاً به وعده‌های مبهم درمورد این اتومبیل ادامه می‌دهد.

ایلان ماسک در پاسخ منتقدان روی یک جمله تأکید می‌کند: اینکه تسلا از اساس یک شرکت هوش مصنوعی و رباتیک است نه شرکت خودروسازی سنتی. پس چرا او برای شفاف‌سازی موانعی که در مسیر اقدامات تسلا برای محقق کردن ایده‌ی قدیمی وجود دارد، تلاشی نمی‌کند؟

از طرف دیگر آکادمی‌های فناوری یادآوری می‌کنند که سیستم‌های تسلا به سطح ۵ خودمختاری، یعنی شرایطی که به هیچ‌گونه کنترل انسانی نیاز نداشته باشند، نرسیده‌اند. نشریه‌ی بررسی‌های فناوری MIT می‌نویسد:

پس از سال‌ها تحقیق و آزمایش تاکسی‌های رباتیک شرکت‌های مختلف در جاده‌ها، هنوز هم تولید انبوه این خودروها ریسک‌های سنگینی دارد. تا به امروز این خودروها فقط در محدوده‌های جغرافیایی دقیق و ازپیش‌تعیین‌شده حرکت می‌کنند و هرچند برخی از آن‌ها یک اپراتور انسانی روی صندلی جلوی خود ندارند، ولی همچنان به اپراتورهای راه دور نیاز دارند تا در مواقع اضطراری کنترل را به دست بگیرند.

رامانارایان واسودوان، دانشیار رباتیک و مهندسی مکانیک دانشگاه میشیگان نیز می‌گوید:

این سیستم‌ها هنوز برای عملکرد ایمن به نظارت انسانی از راه دور متکی هستند و برای همین آن‌ها را خودکار می‌نامیم نه خودمختار؛ اما همین نسخه از رانندگی خودکار هم بسیار گران‌تر و پرهزینه‌تر از تاکسی‌های سنتی است.

تسلا برای تولید ربوتاکسی‌ها پول مستقیم سرمایه‌گذاران را می‌سوزاند و طبیعی است که فشار بیشتری برای دریافت نتایج مطمئن‌تر به شرکت وارد شود. تعادل بین هزینه‌ها درآمدهای بالقوه زمانی حاصل می‌شود که روبوتاکسی‌های زیادی وارد جاده‌ها شوند و بتوانند با خدمات سوارهای اشتراکی مانند اوبر رقابتی واقعی داشته باشند.

باوجود چالش‌های قانونی، زیرساختی و اجتماعی متعدد، مراسم رونمایی سایبرکب و روبوون، نه‌تنها سطوح فناوری اتومبیل‌های خودران بلکه کل صنعت حمل‌ونقل را در آستانه‌ی تحولی عظیم قرار می‌دهد. ورود تاکسی‌های رباتیک تسلا به بازار حتی می‌تواند مدل خدمات تاکسی‌های سنتی را نیز تحت‌تأثیر قرار دهد، اما گذار از این رونمایی تا عرضه‌ی واقعی چقدر زمان خواهد برد؟