بررسی iOS 18: آپدیتی هوشمندانه حتی بدون هوش اپل

امسال، سال عجیبی برای سیستم‌عامل گوشی‌های آیفون بود. سه ماه بعد از این که اپل در رویداد WWDC نسخه‌ی جدید iOS را معرفی کرد و کنجکاوی و تحسین هوادارانش را برانگیخت، از ۱۶ سپتامبر (۲۶ شهریور ۱۴۰۳) این به‌روزرسانی به‌طور کامل منتشر شد: آپدیتی پخته و سنجیده که نه فقط برای کاربران آیفون بلکه برای اغلب دوستداران دنیای تکنولوژی، تکاملی خوشایند به‌نظر می‌رسد.

معمولاً نسخه‌های جدید سیستم‌عامل‌های موبایل، در تاریخی معین به‌طور کامل منتشر می‌شوند، اما حداقل این‌بار در iOS 18 شاهد این روال سنتی نیستیم؛ یعنی برخی از جالب‌ترین ویژگی‌های مهم‌ترین پیشرفت اپل در یک سال اخیر، یعنی اپل اینتلیجنس، تا سال ۲۰۲۵ به گوشی‌های آیفون نمی‌آیند.

اما می‌توان گفت که سیستم‌عامل جدید گوشی‌های آیفون با انواع تغییرات و قابلیت‌های کاربرپسند، شما را به شگفتی وامی‌دارد. به‌جرئت می‌توانیم بگوییم که iOS 18 یک به‌روزرسانی جاه‌طلبانه است، حتی اگر هوش اپل را موقتاً از این صحنه خارج کنیم.

گزینه‌های شخصی‌سازی به متنوع‌ترین سطح ممکن رسیده‌اند و با کمی وقت، کاربران می‌توانند گوشی خود را به‌شکلی تنظیم کنند که هیچ شباهتی به ظاهر قبلی‌اش نداشته باشد؛ چیزی که قبلاً در محصولات اپل نظیرش را ندیده‌ایم.

از قابلیت‌های شخصی‌سازی هوم‌اسکرین گرفته تا چهره‌ی کاملاً جدید کنترل سنتر، یا ویژگی‌های کاربردی آی‌مسیج و قابلیت‌های جدید و ارتقایافته‌ی انواع برنامه‌های کاربردی، اپل پس از سال‌ها به‌طرز مشهودی رویکرد انعطاف‌پذیرتری را در به‌روزرسانی جدیدش به‌نمایش می‌گذارد. درواقع آی‌اواس ۱۸ بیش از ۲۰۰ تغییر را شامل می‌شود و در این مطلب، ما با بررسی برجسته‌ترین گزینه‌ها در کنار شما خواهیم بود.

آیفون‌هایی که به‌روزرسانی iOS 18 را دریافت می‌کنند شامل آیفون XR، آیفون XS، آیفون XS Max، آیفون SE 2020، آیفون SE 2022، سری آیفون ۱۱، سری آیفون ۱۲، سری آیفون ۱۳، سری آیفون ۱۴ و سری آیفون ۱۵ می‌شوند.

توجه داشته باشید که فقط گوشی‌های آیفون ۱۵ پرو، آیفون ۱۵ پرو مکس و جدیدتر با اپل اینتلیجنس سازگار هستند، چرا که به‌گفته‌ی اپل، قابلیت‌های هوش مصنوعی جدید برای اجرا شدن نیاز به پردازنده‌ی A17 Pro و بالاتر دارند.

اپل در به‌روزرسانی‌های اخیر خود قدرت انتخاب بیشتری به کاربران در کنترل ظاهر نرم‌افزارهای خود می‌دهد و این روند بیش از هر چیزی در آی‌اواس ۱۸ نمایان می‌شود. یکی از مهم‌ترین و البته ملموس‌ترین تغییراتی که در iOS 18 شاهدش هستیم، اختیاراتی است که اپل برای سفارشی‌سازی هوم اسکرین به کاربران می‌دهد.

والپیپرهای iOS 18؛ حالت داینامیک رنگ وال‌پیپر را براساس ساعت شبانه‌روز عوض می‌کند

آیفون‌دارها از سال‌ها پیش در انتظار آپدیتی بودند که بتوانند مانند کاربران اندرویدی، آیکون اپلیکیشن‌ها را در هر جای صفحه قرار دهند. این انتظار حالا به پایان رسیده است.

می‌توانید آیکون‌ها را به شکلی بچینید که حس بهتری به شما می‌دهد، یا برنامه‌هایی را که عملکردها و ویژگی‌هایی مکملی دارند، در یک بخش خاص از صفحه‌ گروه‌بندی کنید. در واقع، حالا ظاهر و نحوه‌ی چیدمان اپلیکیشن‌ها و ویجت‌ها در هوم‌اسکرین، کاملاً به شما و اولویت‌های شخصی‌تان بستگی دارد.

اما اختیارات شما به همین گزینه‌ها محدود نمی‌شود. در هوم‌اسکرین، اگر فضای خالی بین آیکون‌ها را مدتی فشار دهید، گزینه‌ی «Edit» در بالا سمت چپ صفحه نمایان می‌شود. با ضربه‌زدن روی این گزینه که جایگزین «+» در iOS 17 شده، می‌توانید به سه گزینه‌ی «Add Widget» (افزودن ویجت)، «Customize» (شخصی‌سازی) و «Edit Pages» (ویرایش صفحات) دسترسی داشته باشید. گزینه‌ی افزودن ویجت همان کاری را انجام می‌دهد که دکمه‌ی «+» پیش‌تر انجام می‌داد.

بعد از انتخاب حالت تاریک دیگر دلتان نمی‌خواهد به حالت قبل برگردید!

گزینه‌ی ویرایش صفحات، نمایی از تمام صفحات اصلی گوشی را نشان می‌دهد و می‌توانید از همین طریق صفحاتی را که نمی‌خواهید، حذف کنید یا ترتیبشان را عوض کنید. با انتخاب گزینه‌ی شخصی‌سازی، پنلی در پایین صفحه‌نمایش داده می‌شود که به شما اجازه می‌دهد حالت‌ تیره یا روشن را برای آیکون‌ها انتخاب کنید و سایز آیکون‌ها را تغییر دهید. با انتخاب گزینه‌ی «Tinted» می‌توانید رنگ تمام آیکون‌ها را به رنگ مدنظر خود درآورید؛ فقط حیف که انتخاب رنگ‌های متفاوت برای آیکون‌های مختلف وجود ندارد. این روال به آیکون‌ها انسجام و یکپارچگی می‌بخشد، ولی شاید به ذائقه‌ی همه خوش نیاید.

به تغییر سایز آیکون‌ها می‌رسیم. البته نمی‌توانید هر یک از آیکون‌ها را به‌طور جداگانه، به سایزی دقیق و دلخواه درآورید! در iOS 18 آیکون‌های هوم‌اسکرین در دو حالت تنظیم می‌شوند: با تنظیمات جدید آیکون‌ها بزرگ‌تر نشان داده می‌شوند و نام آن‌ها از زیر آیکون‌ها حذف می‌شود. اندازه‌ی پیش‌فرض نیز دقیقاً همانی است که در iOS 17 داشتیم.

به همین ترتیب می‌توانید سایز ویجت‌ها را مستقیماً از هوم‌اسکرین تغییر دهید، بدون اینکه پنل سفارشی‌سازی را باز کنید.

مهم‌ترین تغییری که iOS 18 برای لاک اسکرین به همراه آورده، امکان تغییر تاگل‌های سمت چپ و راست این صفحه است. قبلاً نماد چراغ‌قوه در سمت چپ و دوربین در سمت راست قرار داشت و نمی‌توانستیم این دو را با اپ‌های دیگر جایگزین کنیم.

'گزینه‌های متعدد برای انتخاب! اما من هنوز از همان تاگل دوربین و چراغ‌قوه استفاده می‌کنم!

برای تغییر تاگل‌ها باید با فشار انگشت روی لاک‌اسکرین، وارد بخش سفارشی‌سازی شوید. حالا کنار هر یک از این دو دکمه، علامت «-» را مشاهده می‌کنید. با ضربه‌زدن روی این علامت، گزینه‌ی قبلی حذف می‌شود و در عوض علامت «+» را می‌بینید که با فشردن آن فهرست بلند‌بالایی از گزینه‌های قابل‌ جایگزینی را مشاهده خواهید کرد.

پس از هوم‌اسکرین که قلب آپدیت سیستم‌عامل اپل محسوب می‌شود، نوبت به کنترل سنتر می‌رسد که با قالب‌بندی جدید، گزینه‌های متنوع‌تر و البته ویژگی‌های سفارشی‌سازی، حال‌وهوای تازه‌ای به آیفون می‌دهد.

برخلاف گذشته، دیگر مجبور نیستید برای تغییر گزینه‌های کنترل سنتر به Settings بروید؛ بلکه می‌توانید یا روی «+» بالای صفحه ضربه بزنید یا هر فضای خالی کنترل سنتر را برای مدتی لمس کنید و نگه دارید، تا وارد حالت شخصی‌سازی شوید.

وقتی برای دسترسی به کنترل سنتر، مثل سابق انگشتتان را از گوشه‌ی بالای سمت راست نمایشگر به پایین می‌کشید، چند المان جدید را مشاهده می‌کنید:

• علامت «+» در گوشه‌ی بالا سمت چپ: این گزینه منوی سفارشی‌سازی را برای مرتب‌سازی مجدد و تغییر اندازه‌ی کنترل‌ها راه‌اندازی می‌کند.
• آیکون پاور در گوشه‌ی سمت راست بالا: با نگه‌داشتن این آیکون صفحه‌ی پاور آف و خاموش‌کردن iOS ظاهر می‌شود.
• سه آیکون در سمت راست صفحه: آیکون قلب، آیکون موسیقی و آیکون اتصال بی‌سیم

سه آیکون سمت راست در اصل نشان‌دهنده‌ی سه‌ صفحه‌ای هستند که کار کنترل سنتر با آن‌ها شروع می‌شود. در صورت تمایل می‌توانید خودتان صفحات بیشتری را هم اضافه کنید.

صفحه‌ی اول (که با یک قلب نشان داده می‌شود) تمام ابزارهای کنترلی را که در نسخه‌ی قدیمی کنترل سنتر وجود داشت، در خود جای می‌دهد. به‌راحتی می‌توانید این گزینه‌ها را تغییر دهید و مطابق سلیقه، اندازه و چینش آن‌ها را انتخاب کنید.

صفحه‌ی دوم به‌طور پیش‌فرض یک ویجت بزرگ موسیقی را به‌همراه گزینه‌های AirPlay نمایش می‌دهد. صفحه‌ی سوم هم محلی برای فعال و غیرفعال‌کردن گزینه‌های ارتباطی نظیر وای‌فای، بلوتوث، شبکه همراه، ایردراپ، حالت هواپیما و موارد این چنینی است.

در کنترل سنتر جدید می‌توانید گزینه‌ها را مرتب کنید و اندازه‌ی آن‌ها را تغییر دهید. به‌علاوه برای اولین‌بار اپل به توسعه‌دهندگان دیگر اجازه داده است تا تاگل مربوط‌به اپلیکیشن‌های خود را به فهرست گزینه‌های کنترل سنتر اضافه کنند. همچنین در گوشه‌ی پایین سمت راست هر گزینه، یک نشانگر می‌بینید که می‌توانید با لمس و کشیدن آن، اندازه‌‌اش را افزایش دهید.

هنگامی‌‌که برای اولین‌بار برنامه‌ی Photos را باز می‌کنیم، ادعای اپل مبنی‌بر «بزرگ‌ترین تغییرات تاریخ Photos در iOS 18» را دور از ذهن نمی‌بینیم؛ البته این برنامه از نسخه‌ی بتای iOS 18 تاکنون دستخوش تحولات مثبتی شده است.

اولین نکته‌ای که پس از بازکردن برنامه نظرها را جلب می‌کند، تبدیل‌شدن رابط جدید فوتوز، تب‌های سابق کتابخانه، آلبوم‌ها و مجموعه‌های For You به صفحه‌ای واحد است.

با سوایپ پایین، تصاویر گالری نمایان خواهند شد و با سوایپ بالا، می‌توانید کالکشن‌ها، خاطرات جمع‌آوری‌شده‌ی خودکار و سایر عکس‌های گروه‌بندی‌شده (بر اساس دسته‌هایی مانند افراد و حیوانات خانگی، سفرها و موارد مشابه) را مشاهده کنید.

گالری تصاویر حالا قابلیت سفارشی‌سازی بیشتری دارد: می‌توانید ترتیب ظاهرشدن بخش‌های مختلف را مطابق میل خود تنظیم کنید. برای مثال، می‌توانید Featured Photos را به بالای صفحه منتقل کنید.

همچنین سایز بخش Recent Days که به‌طور پیش‌فرض زیر کتابخانه قرار دارد کوچک‌تر شده است تا کاربران تصاویر بیشتری از کتابخانه را در نمای اصلی مشاهده کنند.

در iOS 18 ابزارهای هوشمندانه‌ای برای پیداکردن عکس‌ها و مرتب‌کردن تصاویر براساس سال و ماه در اختیار خواهید داشت. با انتخاب آیکون آبی‌رنگ ذره‌بین در قسمت بالا سمت راست صفحه، می‌توانید عبارتی که با جستجوی شما نزدیک است، تایپ کنید؛ مثلا اگر دنبال عکس خاصی می‌گردید که در آن غذا وجود دارد، کافی است کلمه‌ی «food» را تایپ کرده تا تمام تصاویری که حاوی غذا هستند، کنار هم به شما نمایش داده شوند. همچنین گزینه‌های دیگری برای مرتب‌سازی عکس‌ها و فیلترکردن نتایجی که نیازی به دیدن آن‌ها ندارید (مثل اسکرین‌شات‌ها) وجود دارد.

باتوجه‌به محبوبیت آی‌مسیج در بین کاربران آیفون، دور از انتظار نبود که اپل ویژگی‌های کاربردی و قابل‌‌توجهی را در این اپلیکیشن اعمال کند. احتمالاً کاربردی‌ترین تغییری که در آی‌مسیج تجربه می‌کنیم، امکان زمان‌بندی پیام‌ها است. بدین منظور روی دکمه‌ی + (که در آن به ویژگی‌هایی دیگری هم دسترسی دارید) ضربه بزنید و سپس Send Later را انتخاب کنید. در مرحله‌ی بعد می‌توانید تاریخ و زمان ارسال را مشخص کنید و بعد پیام را بفرستید تا در زمان تعیین‌شده ارسال شود.

یکی دیگر از تغییرات جذاب‌ آی‌مسیج، افزودن جلوه‌های متنی به پیام‌ها است. این قابلیت می‌تواند باعث لرزش، موج‌دار شدن یا حتی انفجار پیام‌های شما شود. می‌توانید با ضربه‌زدن روی پیام و انتخاب جلوه‌های متنی از منو به این قابلیت دسترسی پیدا کنید. در همین بخش می‌توانید فرمت متن (بولد، ایتالیک، خط‌دار و نظیر آن) را هم تغییر دهید.

افکت‌های جدید آی‌مسیج در iOS 18

آی‌مسیج سرانجام در iOS 18 از استاندارد RCS پشتیبانی می‌کند که البته در ایران در دسترس نیست، زیرا عملکرد آن به اپراتورهای موبایل بستگی دارد؛ ولی درمجموع، تلاش اپل برای افزایش کیفیت پیام‌های بین آیفون و گوشی‌های اندروید قابل ستایش است.

خدیجه طولابی

قابلیت‌های جدید آی‌مسیج در iOS 18؛ از زمان‌بندی پیام تا حل معادلات ریاضی

مطالعه '13

بهبود نمایش ایموجی‌ها، استفاده از استیکر و میموجی در قالب ایموجی، قابلیت جنموجی، بهبود ظاهر کارت لینک‌ها و حل معادلات ریاضی، از دیگر بخش‌های جدید و جذاب آی‌مسیج هستند.

در iOS 18، نوت به یک اپلیکیشن بالغ و تکامل‌یافته تبدیل شده است. اپل با قابلیت Math Notes، ماشین‌حساب را با این برنامه ادغام کرده است و حالا می‌توانید معادلات ریاضی را در Notes بنویسید و جواب آن‌ها را بیابید. شاید رسم نمودار روی دستگاه‌هایی مثل آیپد کارآمدتر به‌نظر برسد، اما در عمل فواید این ابزار را در زندگی روزمره بهتر حس می‌کنید. برای مثال، فهرستی از مخارج خود را روی برنامه‌ی Notes نگه دارید و هربار اعداد جدیدی را به آن اضافه کنید. برنامه به‌طور خودکار هزینه‌های شما را محاسبه و تنظیم می‌کند.

در یکی دیگر از امکانات جدید و بسیار کاربردی، ادغام نوت با ضبط صدا را تجربه می‌کنیم. حالا وقتی می‌خواهید صدایی را به یادداشتی اضافه کنید، بدون خارج‌شدن از این برنامه و باز کردن Voice Memos، می‌توانید از سیستم ضبط یکپارچه با یادداشت‌ها استفاده کنید.

اپلیکیشن Notes همچنین فایل‌های ضبط‌‌شده‌ی صوتی و تماس‌های تلفنی را برایتان رونویسی می‌کند.

اگرهم در چیدمان و سازماندهی یادداشت‌های خود به مشکل برمی‌خورید، تیترها و هدرهای جمع‌شونده قابلیت مفیدی برایتان خواهد بود. بدین‌صورت که در فایل‌های طولانی‌تر، بخش‌های مختلف یادداشت را زیر تیترهای خاص پنهان می‌کنید و بعداً برای مرور جزئیات دوباره، آن‌ها را باز می‌کنید. امکان تغییر رنگ متن هم خوانش مطالب را راحت‌تر می‌کند.

مهم‌ترین ویژگی‌های جدید امنیت و حریم خصوصی گوشی‌های آیفون در نسخه‌ی بتا هم قابل‌ توجه بودند: برنامه‌ی Passwords و قابلیت ایمن کردن هر برنامه، تا جایی که حتی می‌توان آن‌ها را از دید عموم پنهان کرد.

اپلیکیشن Passwords مبتنی‌بر Keychain اپل و برای مدیریت پسوردها ساخته شده است و به‌نوعی مخزن ذخیره‌سازی یک‌مرحله‌ای برای تمام رمزهای عبوری به شمار می‌رود که برای برنامه‌ها و وبسایت‌های مختلف نیاز دارید.

از جمله تمهیدات دیگر هم می‌توانیم به هشدارهای مربوط‌به پسوردهای در معرض خطر و همگام‌سازی رمزهای عبور در تمامی دستگاه‌های اپل هر کاربر اشاره کنیم.

ویژگی بعدی، امکان باز کردن قفل برنامه‌ها با Face ID را امکان‌پذیر می‌کند که درواقع یک لایه‌ی حفاظتی جدید محسوب می‌شود. همچنین برای امنیت بیشتر می‌توانید برنامه‌ها را از دید عموم پنهان کنید. این برنامه‌ها در فولدری ذخیره می‌شوند که فقط خود کاربر به آن‌ها دسترسی دارد و برای بسیاری از اطلاعات مانند سوابق پزشکی، داده‌های بانکی و مسائل شخصی، کاربرد خواهد داشت.

همان‌طور که در ابتدای مطلب گفتیم، تعداد تغییراتی که با آی‌اواس ۱۸ همراه بوده‌اند، به‌اندازه‌ای زیادند که نمی‌توان همه‌ی آن‌ها را در یک یا دو مطلب ذکر کرد؛ به همین دلیل چند مورد از بهبودهای مهم این نسخه را به‌طور خلاصه با شما مرور می‌کنیم:

ضبط و رونوشت خودکار مکالمات تلفنی: این ویژگی که از هوش مصنوعی بهره می‌برد، هنگام ضبط مکالمه، شخص یا اشخاص حاضر در مکالمه را از ضبط شدن‌ صدایشان مطلع می‌کند. گزینه‌ی ضبط مکالمه با آیکونی شبیه شکل موج صدا، به‌همراه مدت‌زمان ضبط، در اپلیکیشن Phone قرار دارد. رونوشت مکالمه نیز در اپلیکیشن Notes دردسترس است و کاربران می‌توانند خلاصه‌ای از آن تهیه کنند. همچنین امکان ضبط و رونوشت صداهای ضبط‌شده‌ در اپلیکیشن Notes وجود دارد.

یکپارچه‌سازی تقویم و یادآورها: پیوند بین Calander و Reminders حس پیداشدن قطعه‌پازلی گم‌شده را به شما القا می‌کند. به‌روزرسانی‌های جدید به شما اجازه می‌دهند رویدادی را با ذکر ساعت و تاریخ و یادآور، در برنامه‌ی تقویم ثبت کنید و آن را همچنان در اپلیکیشن یادآورها نیز دردسترس داشته باشید.

حالت برعکس این عملیات هم امکان‌پذیر خواهد بود، یعنی تسک‌هایی که در اپلیکیشن یادآورها ثبت کرده‌اید، در تقویم هم قابل مشاهده‌اند. همچنین برنامه‌ی تقویم از نمای ماهانه‌ی جدیدی برخوردار است که به کاربران اجازه می‌دهد روی روزها و تاریخ‌ها عمیق‌تر کاوش کنند و جزئیات بیشتری را ببینند.

بهبودهای اپلیکیشن ژورنال: اپلیکیشن Journal از ویژگی‌های جدیدی بهره می‌برد که به شما کمک می‌کند عادت نوشتن را در خودتان تقویت کنید. به‌علاوه این برنامه با ردیاب خلق‌وخوی اپلیکیشن Health ادغام می‌شود، بنابراین شما می‌بینید که نوشته‌های متفکرانه و بازتاب‌دهنده، چه تأثیری بر چشم‌اندازتان خواهد داشت.

ابزارهای فرمت‌بندی ژورنال نیز ارتقا پیدا کرده‌اند تا کاربران حس کنند یک برنامه‌ی نوشتن تمام‌عیار در اختیار دارند. تمامی کاربران آیفون ۱۲ به بالا می‌توانند برای ورودی ژورنال، در هر لحظه با صدای بلند حرف بزنند تا برنامه گفتارشان را به‌صورت خودکار رونویسی کند.

سافاری: ویژگی جدید Highlights بخشی از قابلیت‌های اپل اینتلیجنس است که روی اطلاعات کلیدی هر صفحه‌ی وب تمرکز دارد که کارایی آن در برخی زمینه‌ها مانند جهت‌یابی مسیرها و ساعات کاری رویدادها بیشتر به چشم می‌خورد. همچنین باکس «Summary» می‌تواند نکات برجسته‌ی مقالات را به شما ارائه دهد تا مروری سریع بر مطالب یک صفحه داشته باشید.

خلاصه‌سازی محتوا قابلیتی است که در مرورگر آرک برای آیفون‌هایی که از اپل اینتلیجنس پشتیبانی نمی‌کنند، دردسترس قرار دارد؛ برای همین تصمیم اپل به محدودکردن دسترسی کاربران به این قابلیت، عجیب به نظر می‌رسد.

همان‌طور که در ابتدای مطلب اشاره کردیم، ویژگی‌های Apple Intelligence در نسخه‌ی اولیه‌ی iOS 18 ارائه نمی‌شود. البته برخی از این امکانات در نسخه‌ی بتای عمومی iOS 18.1 در دسترس کاربران قرار گرفته‌اند، ولی فقط با گوشی‌های آیفون ۱۵ و آیفون ۱۵ پرو مکس سازگارند.

برخلاف سامسونگ که ویژگی‌های Galaxy AI خود را در دسترس کاربران پرچم‌داران قدیمی‌تر قرار می‌دهد، در آیفون‌های اپل چنین اتفاقی را شاهد نخواهیم بود. از سوی دیگر، برای بررسی دقیق‌تر اپل اینتلیجنس باید کمی منتظر بمانیم تا نسخه‌ی iOS 18.1 از راه برسد.

باتوجه‌به اطلاعاتی که از آپدیت بعدی در دست داریم، ابزارهای نوشتن (مانند بازنویسی، تصحیح و خلاصه‌سازی متون)، نسخه‌ی تعاملی‌تر و هوشمندتر سیری، هوش تصویری، قابلیت Clean Up و امکان اتصال به هوش مصنوعی OpenAI امکانات جذابی هستند که تجربه‌ی کاربری را به سطح جدیدی می‌برند.

بااین‌حال اگر دوست دارید اطلاعات بیشتری درمورد کاربردهای اپل اینتلیجنس در گوشی‌های آیفون به‌دست آورید، حتماً پیشنهاد می‌کنیم مطلب «تحول آیفون با اپل اینتلیجنس؛ از ابزارهای ویرایش تصویر تا سیری هوشمند» را مطالعه کنید.

تجربه‌ی شما با به‌روزرسانی iOS 18 چطور بوده است؟ کدام‌یک از ویژگی‌های جدید نظرتان را جلب کرده و جای کدام ویژگی کماکان خالی است؟