بررسی پردازنده‌ Core Ultra 9 285K اینتل از نگاه رسانه‌های بزرگ فناوری

اینتل در تاریخ ۱۰ اکتبر ۲۰۲۴ (۱۹ مهر ۱۴۰۳) از جدیدترین پردازنده‌های دسکتاپ خود برای مصرف‌کنندگان رونمایی کرد. این بار تیم آبی نام‌گذاری پردازنده‌های خود را تغییر داد و پردازنده‌هایی که طبق سنت باید عنوانی مانند نسل پانزدهم و مثلاً Core i9-15900K می‌داشتند، حالا تحت سری Core Ultra 200S به بازار عرضه شده‌اند. البته سری جدید همچنان با نام غیررسمی ارو لیک سری S نیز شناخته می‌شود.

این نام‌گذاری کاملاً جدید نیست؛ زیرا نسخه‌ی لپ‌تاپ همین سری که با نام رمز لونار لیک شناخته می‌شود، با عنوان Core Ultra 200V Series به بازار عرضه شده است.

ناگفته نماند که اینتل هرگز نسلی از سری Core Ultra 100S را روانه‌ی بازار نکرده و احتمالاً دلیل شروع نام‌گذاری از عدد ۲۰۰ این بوده است که عدد بالاتر معمولاً به‌عنوان محصول پیشرفته‌تر تلقی می‌شود.

در پردازنده‌های عرضه‌شده، تنها سه مدل، پرچمدار تغییرات هستند؛ دو پردازنده‌ی دیگر نسخه‌هایی با پسوند F دارند که تنها تفاوت آن‌ها نداشتن تراشه‌ی داخلی گرافیکی است که برای سادگی آن‌ها را از جدول مشخصات زیر حذف کرده‌ایم.

معماری ارو لیک که مخصوص سیستم‌های دسکتاپ طراحی شده، از ساختاری مبتنی بر طراحی کاشی (Tile) استفاده می‌کند. هدف از این ساختار، ایجاد ساختاری ماژولار در طراحی و جایگزینی برای طراحی یکپارچه است. در این رویکرد پردازنده به بلوک‌های مجزا تقسیم شده است که هر بلوک می‌تواند جداگانه از دیگری طراحی شده و در تراشه تعبیه شود. به گفته‌ی دیگر، این اولین قدم در نزدیک کردن طراحی پردازنده‌ها به سیستم روی تراشه (SoC) است.

در این معماری، اینتل از تکنولوژی بسته‌بندی Foveros (به‌اختصار FOS) استفاده کرده است که ابتدا در میتیور لیک معرفی شد. این ساختار ماژولار، اجزای پردازشی و گرافیکی مختلف را در یک بسته (Package) در کنار هم قرار می‌دهد و نیز امکان ارتقای مقیاس‌پذیر و بهبودهای هدفمند در بخش‌های پردازش و گرافیک را فراهم می‌آورد.

به بیانی ساده‌تر، در دیدگاه ماژولار، اینتل می‌تواند هر کاشی (اجزای پردازشی) را مستقل از دیگری طراحی کند و با چینش متفاوت آن‌ها، نسخه‌های گوناگونی از پردازنده ایجاد کند. گفتنی است که AMD نیز به حرکت به این سمت در بخش 3D V Cache، توانسته است بدون تغییرات اساسی در طراحی، نسخه‌های گوناگونی از پردازنده‌هایش را به فروش برساند.

به عنوان تغییر دوم در طراحی، ارو لیک با فاصله گرفتن از رویکرد معمول اینتل، SMT یا همان هایپرتردینگ را از طراحی هسته‌ها حذف کرده است. تمرکز این تغییر بر بهبود عملکرد تک‌رشته‌ای و بهینگی مصرف انرژی صرفا با استفاده از هسته‌های فیزیکی و بدون بهره‌گیری از رشته‌های مجازی اضافی است.

گفتنی است که این پردازنده اکنون هسته‌ها را به دو نوع مجزا تقسیم می‌کند:

• هسته‌های عملکردی Lion Cove: این هسته‌ها برای عملکرد بالا بهینه شده‌اند، اما تک‌رشته‌ای هستند و با طراحی‌های گذشته‌ی اینتل که از هسته‌های چندرشته‌ای عملکردی استفاده می‌کردند، متفاوت هستند.
• هسته‌های کارآمد Skymont: این هسته‌ها پردازش چندرشته‌ای کارآمدی ارائه می‌دهند و در عین حال به مدیریت مصرف انرژی در کارهای مختلف کمک می‌کنند.

تفاوت بعدی در این نسل، ایجاد تغییرات در واحد گرافیکی است. در همین راستا، ارو لیک شامل کاشی پردازنده‌ی گرافیکی جدیدی با چهار هسته‌ی گرافیکی Xe است. این پیکربندی، هدف بهبود عملکرد گرافیکی را دنبال می‌کند و پردازنده‌ی گرافیکی یکپارچه را نسبت‌به نسل‌های قبلی تقویت می‌کند. بااین‌حال، انتظار نمی‌رود این پردازنده‌ی گرافیکی یکپارچه به سطح عملکرد مدل‌های پیشرفته‌ی AMD با 3D V-Cache برسد.

اما اینتل برای جبران فاصله با رقیب پرقدرتش، حافظه‌ی نهان سطح دوم (L2) برای هر هسته‌ی عملکردی را ۵۰ درصد افزایش داده و از ۲ مگابایت به ۳ مگابایت رسانده است. این بهبود به احتمال زیاد برای بهبود عملکرد تک‌رشته‌ای انجام شده است؛ به‌ویژه در شرایطی که دسترسی به حافظه‌ی کش برای کاهش تأخیر و افزایش کارایی هسته‌ها حیاتی است.

در زمینه‌ی سرعت کلاک، تغییرات چشم‌گیری در مقدار و رفتار فرکانس توربوی هسته‌ها مشاهده می‌شود. این تنظیمات برای بهینه‌سازی مصرف انرژی، به‌صورت پویا کنترل شده تا اطمینان حاصل شود که هسته‌های عملکردی به سرعت کلاک بالا (حتی تا ۵٫۷ گیگاهرتز!) در مواقع نیاز دسترسی داشته باشند.

با نگاهی فناورانه و در ادامه‌ی استراتژی «تیک-تاک»، ارو لیک به‌عنوان مرحله‌ی تیک با به نوعی «تنظیم مجدد» در نقشه‌ی راه رومیزی اینتل معرفی شده است و تا حدی مشابه عرضه‌ی اولیه‌ی Zen 1 شرکت AMD است که پایه‌ای برای بهبودهای رقابتی آینده فراهم کرد. در حال حاضر، تغییرات معماری ممکن است تأثیرات تدریجی داشته باشند و اینتل اذعان دارد که پیشرفت‌های بزرگ‌تر (نظیر آنچه در پیشرفت AMD از Zen 1 تا Zen 3 دیده شد) می‌توانند در نسخه‌های بعدی رخ دهند.

درحالی که معماری مبتنی بر کاشی و تنظیمات جدید بهره‌وری نشان از طراحی پیشرفته دارند، برداشت‌های اولیه از جانب کاربران محتاطانه بوده است. این تغییرات عمدتاً برای بهینه‌سازی مصرف انرژی، مدیریت حرارت و انعطاف‌پذیری در استفاده از هسته‌ها انجام شده‌اند و بیشتر به جای جهش‌های بزرگ عملکردی، بر ارتقای کارایی متمرکز هستند.

این پردازنده می‌توانست تغییرات بیشتری را به همراه داشته باشد، از جمله پردازنده‌ی گرافیکی قوی‌تر و کاشی قدرتمند نسل هوش مصنوعی نسل قبلی. در هر صورت، اینتل نیاز به بازیابی اعتبار خود بعد از ایرادات رپتور لیک داشته و تصمیم گرفته است تا با احتیاط بیشتری به جلو حرکت کند.

- کانال یوتیوب Linus Tech Tips

کانال یوتیوب Linus Tech Tips، نقاط قوت و ضعف این نسل را از دیدگاه خود اینگونه برمی‌شمارد:

حتی پیش از عرضه‌ی رسمی، خبرهایی به گوش می‌رسید که تمامی پردازنده‌های تولید شده زیر چتر ارو لیک به آخرین سوکت مادربردهای LGA 1851 وابسته خواهند بود. این سوکت که تعداد بیشتری پایه دارد، به‌منظور ارائه‌ی قدرت بیشتر و بهبود سرعت ارتباطات (I/O) طراحی شده است. این دو ویژگی کلیدی برای دستیابی به عملکرد بالای پردازنده‌های ارو لیک ضروری هستند.

مادربردهای ارو لیک همچنین از فناوری PCIe 5.0 پشتیبانی می‌کنند که در مقایسه با فناوری‌های فعلی، پهنای باند بسیار بیشتری ارائه می‌دهد. به همین دلیل، این مادربردهای با کارت‌های گرافیک قدرتمند و دستگاه‌های ذخیره‌سازی سریع به‌خوبی هماهنگ شده و سرعت و پاسخ‌دهی سیستم را به طرز قابل‌توجهی افزایش می‌دهند.

تمامی مادربردهایی که از پردازنده‌های ارو لیک پشتیبانی می‌کنند، با رم DDR5 سازگار هستند و بنابراین نرخ انتقال داده‌های بالاتر و همچنین پروفایل‌های بهینه‌تر مصرف انرژی را نسبت‌به DDR4 ارائه می‌دهند. DDR5 انتخابی مناسب برای اجرای کارآمد برنامه‌های سنگین، بازی‌ها و سایر کاربردهای داده‌محور به شمار می‌رود.

محمد دزفولیان

پردازنده‌های Core Ultra 200S اینتل با خنک‌کننده‌های نسل قبلی سازگارند؛ اما باید مانت استفاده شود

مطالعه '3

در مجموع می‌توان گفت که سری پردازنده‌های Arrow Lake با ترکیبی از معماری هیبریدی و فناوری‌های پیشرفته‌ای همچون PCIe 5.0 و حافظه‌ی DDR5 طراحی شده‌اند که باعث افزایش پاسخ‌گویی سیستم و آماده‌سازی آن برای نیازهای آینده می‌شود. علاوه‌براین، اینتل با پشتیبانی از تراشه‌های سری ۷۰۰ و سوکت جدید LGA 1851 تضمین می‌کند که قابلیت‌های پیشرفته‌ی این پردازنده‌ها به طور کامل به کار گرفته شوند.

وب‌سایت Geekom همچنین بر نوآوری و تعادل عملکردی که پردازنده‌های ارو لیک به بازار ارائه می‌دهند و جذابیت آن‌ها برای کاربران حرفه‌ای و کاربرانی با بودجه‌ی محدود تاکید دارد.

سری ارو لیک اینتل گواهی بر جهش بزرگ بعدی در فناوری پردازنده است که عملکرد بالا را با بهره‌وری در سراسر خط تولید ترکیب می‌کند.

- Geekom ، GEEKOM

درنهایت، در این تحلیل نقاط مثبت و منفی زیر برای پردازنده‌های نسل پانزدهم اینتل ذکر شده است:

نکته مهم در تحلیل Geekom، درج شدن قیمت این پردازنده به عنوان نقطه‌ی قوت در مقابل رقبا است. اینتل تلاش کرده با کاهش اندک پردازنده‌های خود، با خریداران ناراضی نسل قبل را به نوعی آشتی کرده و آن‌ها را به آزمودن این نسل دعوت کند. جالب اینجاست که وب‌سایت Tom's Hardware از قیمت‌گذاری این سری به عنوان نکته‌ی منفی یاد کرده؛ البته، باید اذعان کرد که قیمت این پردازنده نسبت‌به نسل قبلی خود کاهش داشته، اما همچنان گران‌تر از محصولات هم‌رده‌ی AMD است.

پردازنده‌های ارو لیک با طراحی جدیدی ارائه شده‌اند که بر بهبود عملکرد تک‌هسته‌ای، بهینه‌سازی مصرف انرژی و کاهش تولید حرارت تمرکز داشته باشند. این ویژگی‌ها سبب شده است تا پردازنده‌ی میانی این سری، یعنی Ultra 7 265K، با ارائه‌ی قیمتی مناسب گزینه‌ای مناسب برای کاربران حرفه‌ای تبدیل شود. آزمون‌های کانال یوتیوب ChamberTech نشان می‌دهد که ارو لیک به هدف بهبود عملکرد تک‌هسته‌ای، بهینه‌سازی حرارتی و مدیریت انرژی دست یافته است:

پردازنده‌های ارو لیک عملکرد بهتری در چند هسته‌ای و تک‌هسته‌ای ارائه می‌دهند و این به معنای کارایی بهینه‌تر برای برنامه‌های پیچیده و کارهای روزمره است.

- کانال ChamberTech

در بررسی اول، عملکرد تک‌هسته‌ای این پردازنده زیر ذره‌بین قرار گرفته که نتایج نشانگر بهبود چشمگیر عملکرد این پردازنده است. چنین بهبودی ارو لیک را به گزینه‌ای ایدئال برای وظایفی که به فرکانس بالا و پردازش سریع داده‌ها نیاز دارند، تبدیل می‌کند. تأکید اینتل بر بهینه‌سازی تک‌هسته‌ای باعث شده است تا پردازنده‌های ارو لیک در پردازش‌های با رشته‌های کم، کارایی بالایی داشته باشند. این موضوع در بسیاری از ابزارهای بهره‌وری و تولید محتوا که سرعت اجرای دستورالعمل‌ها را بر چند‌وظیفگی ترجیح می‌دهند، کاملاً ملموس است.

با بهبود در عملکرد IPC (دستورالعمل در هر سیکل) و کاهش نشت توان، این پردازنده‌ها در انجام عملیات تک‌رشته‌ای توان مصرفی بهینه‌ای دارند؛ موضوعی که برای کاربرانی که به پاسخگویی سریع در محیط‌های برنامه‌نویسی، وظایف بهره‌وری عمومی و پخش رسانه‌ای نیاز دارند، بسیار کارآمد است. در جدول زیر عملکرد تک‌هسته‌ای و چند‌هسته‌ای پردازنده‌های این سری را در بنچمارک گیک‌بنچ به همراه سایر رقبا مشاهده می‌کنید. این اعداد به نقل از دو تحلیل از وب‌سایت Techspot (تحلیل اول و دوم) نوشته شده است.

همان‌طور که پیش‌تر نیز بررسی شد، یکی از تغییرات کلیدی طراحی ارو لیک، حذف قابلیت هایپرتردینگ است. در واقع اینتل تلاش کرده است به‌جای آنکه از شبیه‌سازی رشته‌های اضافی استفاده کند، تمرکز بیشتری بر بهره‌وری هر هسته‌ی پردازشی به صورت مجزا داشته باشد. این تصمیم باعث شده تا پردازنده‌ی Ultra 7 265K در عملیات تک‌رشته‌ای که سرعت اجرا و پاسخگویی در آن‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است، عملکردی بهینه‌تر و کارآمدتر ارائه دهد.

معماری سری Core Ultra 200S و به‌خصوص پردازنده‌ی Ultra 7 265K در بررسی عملکرد چند‌هسته‌ای، رویکرد متفاوتی دارد. با حذف هایپرتردینگ، این پردازنده دیگر نمی‌تواند از رشته‌های مجازی برای توزیع بهتر بارهای چندرشته‌ای بهره ببرد، که این امر می‌تواند مقیاس‌پذیری آن را نسبت به پردازنده‌های سری Ryzen AMD که ویژگی چندرشته‌ای هم‌زمان (SMT) را حفظ کرده‌اند، محدود کند.

بااین‌حال، ارو لیک با بهینه‌سازی تخصیص هسته‌ها این موضوع را جبران می‌کند و به هر هسته اجازه می‌دهد که به صورت مستقل عمل کند؛ این امر مانع از تداخل منابع شده و بهره‌وری را افزایش می‌دهد.

این رویکرد به پردازنده امکان پیش‌بینی تولید حرارت را می‌دهد تا بتواند توان هر هسته را طوری تنظیم کند که در زمان اختصاص کار بیشتر، به فرکانس پایین‌تری نیاز داشته باشد و در نتیجه حرارت کمتری تولید کند.

اگرچه ممکن است این پردازنده در برنامه‌هایی که نیاز به چندرشته‌سازی شدید دارند، به اندازه‌ی پردازنده‌های دارای SMT، مقیاس‌پذیر نباشد، توانایی آن در حفظ دما و تنظیمات توان بهینه، این پردازنده را به گزینه‌ای جذاب برای کاربران حرفه‌ای که نیاز به عملکرد پیوسته و طولانی‌مدت دارند، تبدیل می‌کند.

در سناریوهای چندرشته‌ای، بهبود بهره‌وری کش (که در بخش بعدی به آن می‌پردازیم) باعث می‌شود داده‌ها به طور موثرتری در بین هسته‌ها توزیع شوند؛ عاملی که در چندوظیفگی، بدون افزایش تأخیر، تاثیرگذار است.

در مجموع سری Core Ultra 200S با تغییر جهت از معماری سنتی اینتل به سوی طراحی مبتنی بر بهره‌وری، عملکرد تک‌هسته‌ای و چندرشته‌ای متعادلی را ارائه می‌دهد که نتیجه‌ی آن در بنچمارک‌های تک‌هسته‌ای مشهود است. البته کاهش اندک در عملکرد چند‌هسته‌ای نیز با کاهش حرارت تولیدی توجیه می‌شود.

این تغییر جهت نشان‌دهنده‌ی رویکرد استراتژیک اینتل برای کاربران حرفه‌ای است که نیاز به عملکردی پایدار و بهینه از لحاظ مصرف انرژی دارند و به دنبال قدرت حرارتی بهینه‌تر در پردازش‌های مدرن هستند. اما نکته‌ی جالب این مقایسه، اشاره‌ی Techspot به تغییرات محدود این نسل است؛ گویا این درجا زدن‌های اینتل، کاسه‌ی صبر منتقدان را لبریز کرده است.

درنهایت برای بررسی هسته‌ها می‌توان جمع‌بندی کرد که پردازنده‌های سری Core Ultra 200S بهبودهای چشمگیری در عملکرد تک‌هسته‌ای و چند‌هسته‌ای ارائه می‌دهند. عملکرد تک‌هسته‌ای این پردازنده‌ها برای انجام کارهای روزمره و وظایف سبک بهینه‌سازی شده است و سرعت و کارایی بالاتری را به همراه دارد. از سوی دیگر، عملکرد چند‌هسته‌ای آن‌ها برای برنامه‌های سنگین و چندوظیفه‌ای بهبود یافته و به نیازهای کاربران حرفه‌ای پاسخ می‌دهد. این بهینه‌سازی‌ها، ارو لیک را به گزینه‌ای مناسب برای کاربردهای متنوع، از جمله پردازش‌های پیچیده و انجام چند کار به طور هم‌زمان، تبدیل کرده است.

ارزیابی‌های عددی آزمون‌های دسترسی به کش و حافظه، نتایج مشروطی به همراه دارد. به این صورت که بهبود عملکرد حافظه و پهنای باند در این پردازنده‌ها قابل تحسین است، اما افزایش تأخیر دسترسی به حافظه در برخی وظایف حساس مانند بازی‌ها و کارهای تعاملی همچنان یک نقطه‌ی ضعف نسبی شمرده می‌شود. نویسنده‌ی سایت Hot Hardware در مورد این سری می‌نویسد:

حافظه‌های سریع‌تر در سری Core Ultra 200S اینتل باعث افزایش پهنای باند شده‌اند، اما تاخیر بالاتر در حافظه و کش ممکن است موجب کاهش واکنش‌پذیری در برخی کارهای حساس به تاخیر شود.

- Hot Hardware

با تمرکز بر پردازنده‌ی Core Ultra 9 285K به عنوان پرچمدار این سری، پشتیبانی از حافظه‌های DDR5-5600 و DDR5-6400 CUDIMM عملکرد چشمگیری را در آزمون‌های AIDA64 مربوط به پهنای باند حافظه نشان می‌دهد. اعداد و ارقام آزمون‌ها نشان‌دهنده‌ی برتری آن نسبت به پردازنده‌های نسل قبل اینتل است. همچنین این اعداد از رکوردهای پردازنده‌ی Ryzen 9 7950X از AMD، اندکی بالاتر است.

برای کاربرانی که به پردازش داده‌های حجیم نیاز دارند، مانند تولید محتوای ویدئویی یا شبیه‌سازی‌های محاسباتی، افزایش پهنای باند مزیت محسوسی را فراهم می‌کند. البته پهنای باند پردازنده‌های AMD نیز قابل‌توجه است، اما به برتری سیستم حافظه‌ی CUDIMM اینتل نمی‌رسد.

HotHardware

در تست تأخیر حافظه (Memory Latency)، نتایج متفاوتی مشاهده می‌شود. تأخیر بیشتر در پردازنده‌ی Core Ultra 9 285K می‌تواند بر عملکرد وظایفی که نیاز به زمان پاسخگویی کمتری دارند، تأثیر منفی بگذارد. طبق نتایج، اینتل از AMD Ryzen 9 7950X و به‌ویژه Ryzen 9 7950X3D که از فناوری 3D V-Cache استفاده می‌کند، عقب می‌ماند. معماری X3D در تراشه‌های AMD باعث کاهش تأخیر حافظه شده که برای کاربردهای حساس مانند بازی‌های کامپیوتری و برنامه‌های تعاملی اهمیت دارد.

با توجه به اندازه‌گیری‌های زمانی ضعیف‌تر CUDIMM‌ها در پردازنده‌ی اینتل، پردازنده‌های Core Ultra 200S در آزمون‌هایی که به تأخیر حساس هستند، امتیاز ضعیف‌تری می‌گیرند. بااین‌حال، برای کارهای عمومی‌ و وظایف بهره‌وری، این تفاوت تأخیر آنچنان محسوس نیست.

HotHardware

در تست تأخیر کش (Cache Latency)، حافظه‌ی کش سطح یک در پردازنده‌ی Core Ultra 9 285K تأخیر قابل‌قبولی دارد که با مدل‌های پیشین اینتل قابل مقایسه است. اما در حافظه‌های کش سطوح دوم و سوم، تأخیری کمی بیشتر از معماری 3D V-Cache در پردازنده‌ی Ryzen 9 7950X3D مشاهده می‌شود. این تفاوت می‌تواند در برخی برنامه‌هایی که به دسترسی مداوم به حافظه نیاز دارند، مانند مدل‌سازی مالی یا تحلیل داده‌ها محسوس باشد. بااین‌حال، در برنامه‌هایی که بیشتر بر توان پردازش و چندوظیفگی تمرکز دارند، پردازنده‌ی Core Ultra 200S با وجود این تأخیرهای اندک همچنان عملکرد قدرتمندی ارائه می‌دهد.

HotHardware

نکات مثبت:

• پشتیبانی از حافظه‌ی سریع‌تر DDR5-6400 و DDR5-5600 باعث بهبود پهنای باند در عملیات خواندن، نوشتن و کپی شده است.
• پهنای باند افزایش‌یافته در حافظه باعث عملکرد بهتر در برخی آزمون‌های معیار مانند Crossmark و PCMark می‌شود.
• بهینه‌سازی سیستم با ابزارهای داخلی ویندوز باعث شده عملکرد کلی حافظه و ذخیره‌سازی بهتر شود.
• استفاده از حافظه CUDIMMs با فرکانس بالا و تنظیمات پیشرفته در بایوس باعث افزایش سرعت دسترسی به حافظه شده است.

نکات منفی:

• تاخیر بالای حافظه و کش در سری Core Ultra 200S نسبت‌به نسل قبلی، باعث کاهش کارایی در برنامه‌های حساس به تاخیر می‌شود.
• نبود پشتیبانی کامل از برخی آزمون‌های معیار مانند SiSoft SANDRA نشان‌دهنده مشکلات در شناسایی داده‌ها در حافظه است.
• حافظه CUDIMMs با فرکانس بالا دارای تایمینگ‌های کندتر است که منجر به تاخیر قابل توجه در پاسخ‌دهی می‌شود.
• تاخیر بیشتر در سطح کش‌های L2 و L3 ممکن است مانع از دستیابی به کارایی مشابه نسل قبلی Raptor Lake در برخی کارها شود.

اینتل با جاماندن از تکنولوژی‌های به‌روزتر مانند هسته‌های Xe2 و NPU‌های قدرتمند، فرصت‌های زیادی را به‌ویژه در مقایسه با محصولات مشابه AMD، از دست داده است. تحلیلگر کانال یوتیوب Hardware Canucks در این مورد می‌گوید:

پردازنده‌های ارو لیک در مقابل لونار لیک که از نسل دوم هسته‌های گرافیکی Xe اینتل استفاده می‌کردند، حرف زیادی برای گفتن ندارند.

- کانال یوتیوب Hardware Canucks

در بررسی‌های عملکرد گرافیکی، تمام مدل‌های Core Ultra 200S همگی از یک موتور گرافیکی Xe-LPG با چهار هسته‌ی Xe بهره می‌برند. این GPU مشابه پردازنده‌ی گرافیکی موجود در تراشه‌های میتیور لیک است و از موتور جدیدتر Battlemage Xe2 که در تراشه‌های موبایلی لونار لیک استفاده شده، بی‌بهره است. سرعت بوست هسته‌ی گرافیکی در مدل‌های Ultra 9 و Ultra 7 به ۲٫۰ گیگاهرتز می‌رسد، در حالی که این سرعت در Ultra 5 به ۱٫۹ گیگاهرتز کاهش یافته است.

اینتل ادعا می‌کند که GPU یکپارچه‌ی این تراشه‌ها دارای عملکردی دو برابر نسبت به گرافیک‌های موجود در پردازنده‌های نسل چهاردهم این شرکت است. همچنین، عملکرد گرافیکی یکپارچه در تراشه‌های رومیزی برای بسیاری از کاربران اهمیتی ندارد، چرا که اگر کاربری به عملکرد بالایی از GPU نیاز داشته باشد، معمولاً از یک کارت گرافیک مجزا استفاده می‌کند.

طبق تحلیل سایت Techspot پردازنده‌ی Core Ultra 9 285K در آزمون‌های مختلف بازی مورد ارزیابی قرار گرفته است. در بازی Star Wars Jedi: Survivor، این پردازنده به میانگین ۱۵۸ فریم‌برثانیه دست یافت که در حد Ryzen 9 9950X با ۱۵۹ فریم‌برثانیه و کمتر از Core i9-14900K با نرخ ۱۶۴ فریم‌برثانیه بود. در Cyberpunk 2077: Phantom Liberty نیز، پردازنده‌ی 285K با نرخ ۱۳۲ فریم‌برثانیه ظاهر شد، در حالی که Ryzen 9 9950X به نرخ ۱۶۰ فریم‌برثانیه و Core i9-14900K به ۱۶۵ فریم‌برثانیه دست یافتند. این نتایج نشان می‌دهد که پردازنده‌ی 285K در عین ارائه‌ی عملکرد رقابتی، نتوانسته است در این عناوین خاص از رقبای خود پیشی بگیرد.

در تحلیل بازی‌های دیگر مانند Hogwarts Legacy و Remnant II روند متفاوتی مشاهده می‌شود. در بازی Hogwarts Legacy، 285K به میانگین ۱۲۲ فریم بر ثانیه دست یافت، در حالی که هر دو پردازنده‌ی Ryzen 9 9950X و Core i9-14900K به ۱۲۳ و ۱۲۴ فریم بر ثانیه رسیدند. در Remnant II، پردازنده‌ی 285K با نرخ ۱۲۱ فریم بر ثانیه عملکرد داشت، در حالی که Ryzen 9 9950X به ۱۲۳ فریم بر ثانیه و Core i9-14900K به ۱۲۰ فریم بر ثانیه رسیدند. این تفاوت‌های ناچیز نشان می‌دهد که 285K از نظر عملکرد به رقبا نزدیک است.

به‌طور کلی، پردازنده‌ی Core Ultra 9 285K عملکرد مناسبی در برخی از بازی‌ها ارائه می‌دهد و از نظر کارایی با پردازنده‌های نسل قبل اینتل و Ryzen 9 9950X برابری می‌کند. با این حال، این پردازنده در سناریوهای گیمینگ افزایش عملکرد قابل‌توجهی نسبت‌به این پردازنده‌ها ارائه نمی‌دهد. به‌علاوه، عملکرد غیرقابل پیش‌بینی‌ این پردازنده در بازی‌های مختلف، ممکن است گیمرها را کلافه کند. گفتنی است در تمام نرخ فریم‌های ثبت شده، تمام پردازنده‌های موجود در مقایسه، عملکردی ضعیف‌تر از Ryzen 7 7800X3D داشته‌اند.

اما با نگاه از دریچه‌ی قیمت، پردازنده‌ی 285K به یک گزینه‌ی مناسب برای کاربرانی که به دنبال به‌روزرسانی سیستم با هزینه‌ی کمتر هستند، تبدیل می‌شود؛ هرچند ممکن است بهترین انتخاب برای افرادی که به دنبال بالاترین نرخ فریم ممکن هستند، نباشد.

نکته‌ی جالب‌توجه اینکه در بیشتر موارد، توان مصرفی پردازنده‌های Core Ultra 200S بیش از ۶۰ وات نبوده و عموماً بین ۵۰ تا ۸۰ وات باقی مانده است. این نشان می‌دهد که نسل پانزدهم پردازند‌ه‌های اینتل نسبت به قبل در اجرای بازی‌ها با گرافیک داخلی بهینگی انرژی بهتری دارد.

پردازنده‌های Zen 5 و Zen 4 از AMD تنها دو واحد پردازشی RDNA 2 دارند که گزینه‌های ارو لیک را به انتخاب بهتری برای گرافیک داخلی تبدیل می‌کند. البته کاربران این پردازنده‌ها احتمالاً از کارت گرافیک مجزا استفاده می‌کنند که قطعاً عملکرد بهتری ارائه می‌دهد.

روی کاغذ، عملکرد پردازنده‌های Core Ultra 7 265K و Core Ultra 5 245K باید مشابه باشد، چرا که هر دو دارای گرافیک داخلی مشابه با تعداد هسته‌های Xe یکسان هستند و تنها تفاوت آن‌ها در فرکانس اندکی پایین‌تر Core Ultra 5 245K است. بنابراین Core Ultra 5 245K با قیمت ۳۱۹ دلار، می‌تواند جایگزین مناسبی برای کارت‌های گرافیک اقتصادی باشد.

محمد دزفولیان

برتری کم‌فروغ Core Ultra 9 285K بر Core i9 14900K در بازی‌ها؛ اسلایدهای فاش‌‌شده از اینتل

مطالعه '3

در تحلیل بخش هوش‌ مصنوعی باید گفت که موتور NPU داخلی پردازنده‌های جدید اینتل بیشتر از اینکه به لونار لیک شباهت داشته باشند، مشابه پردازنده‌های میتیور لیک هستند. این موتور می‌تواند تا ۱۳ تریلیون عملیات‌برثانیه (TOPS) در پردازش INT8 انجام دهد، اما این مقدار بسیار کمتر از انتظارات مایکروسافت (۴۰ تریلیون عملیات‌برثانیه) برای فعال کردن ویژگی‌های هوش‌ مصنوعی کوپایلت پلاس است.

اینتل می‌گوید هنوز در بازار کامپیوترهای رومیزی تقاضای کافی برای فدا کردن دیگر بخش‌های عملکرد به نفع NPU نمی‌بیند. مانند تصمیم در مورد واحد پردازش گرافیکی یکپارچه، این تصمیم هم منطقی است؛ زیرا اگر کسی به محاسبات هوش مصنوعی نیاز جدی داشته باشد، به خرید کارت گرافیکی قدرتمندتر فکر خواهد کرد. به عنوان مثال، مدل پایه‌ی کارت گرافیک Nvidia RTX 4060 تا ۲۴۲ تریلیون عملیات‌برثانیه پردازش INT8 ارائه می‌دهد.

مجتبی بوالحسنی

پردازنده‌های لپ‌تاپی Arrow Lake H اینتل واحد گرافیکی قدرتمندی برای هوش مصنوعی خواهند داشت

مطالعه '2

پردازنده‌ی رده بالای این سری Intel Core Ultra 9 285K پیشرفت‌های ناامیدکننده‌ای در عملکرد هوش مصنوعی و گرافیکی ارائه می‌دهد. این پردازنده با داشتن واحد پردازش عصبی اختصاصی ضعیف‌تر از قبل، عرضه شده و اینتل سعی در توجیه این امر با توجه به نیاز کاربران دارد.

از نظر گرافیک نیز پردازنده‌ی Core Ultra 9 285K دارای گرافیک مجتمع مبتنی بر معماری Xe اینتل است: باز هم یک گام به عقب. اگرچه ممکن است این گرافیک مجتمع با توانایی‌های کارت‌های گرافیک مجزا برای بازی‌های سطح بالا برابری نکند، برای کاربرانی که به دنبال عملکرد مناسب بدون سخت‌افزار اضافی هستند، یک راه‌حل متعادل فراهم می‌آورد.

به‌طور کلی، Core Ultra 9 285K یک بسته‌ی ناکافی از عقب‌گردهای سخت‌افزاری در حوزه‌ی هوش مصنوعی و گرافیک برای کاربرانی است که انتظار پردازنده‌های متناسب با ویژگی‌های کوپایلت پلاس را می‌کشیدند.

پس از جنجال ماه‌های اخیر در مورد عملکرد حرارتی فاجعه‌بار رپتور لیک، چشم‌ها به توان مصرفی و حرارتی سری Core Ultra 200S دوخته شده بود. تحلیل‌ها البته نظرات مثبتی را از پیشرفت اینتل در توان مصرفی منعکس می‌کنند، اما این مثبت‌نگری با انتقاداتی نیز همراه است؛ زیرا کاهش مصرف انرژی بهبود خوبی داشته، اما حرارت تولیدی بالا، مخصوصاً در مقایسه با AMD Ryzen 9 9950X، ممکن است برای برخی کاربران چالش‌برانگیز باشد.

پردازنده Core Ultra 9 285K با کاهش مصرف انرژی و تولید حرارت، بهره‌وری انرژی را بهبود بخشیده است، اما در برخی وظایف سنگین ممکن است عملکرد آن تحت تأثیر قرار گیرد.

- PCMag

تحلیلگر سایت PCMag برای ارزیابی میزان مصرف انرژی، به‌کمک یک دستگاه Kill-A-Watt، بالاترین میزان مصرف را برای هر آزمون ثبت کرده است. این موضوع از آنجایی اهمیت دارد که پردازنده‌های رپتور لیک و رفرش‌شده‌ی رپتور لیک به دلیل مصرف بالای انرژی و تولید حرارت بالا به بحثی داغ تبدیل شده‌ بود.

با نگاه به پرچمدار این سری، مصرف انرژی در Ultra 9 285K نسبت به Core i9-14900K حدود ۱۱ درصد کاهش یافته است، که آن را به سطحی مشابه با Ryzen 9 9950X از AMD می‌رساند. این کاهش چشمگیری است؛ اما پردازنده‌ی Ultra 9 285K از لحاظ تولید حرارت نتوانسته کاهش مشابهی داشته باشد. در واقع، در هر دو آزمایش، Ultra 9 285K دمای بیشتری نسبت به Core i9-14900K داشت.

بااین‌حال، باید در نظر داشت که Ultra 9 285K در این آزمایش‌ها عملکرد سریع‌تری هم از خود نشان داده، که با توجه به سرعت بالاتر آن، این مسئله چندان مشکل‌ساز به نظر نمی‌رسد. همچنین لازم به ذکر است که تا پیش از اینکه اینتل به‌روزرسانی‌هایی برای مشکل خرابی Raptor Lake ارائه دهد، Core i9-14900K اغلب به دمای ۱۰۰ درجه سانتی‌گراد می‌رسید. بنابراین Core i9-14900K در زمان عرضه حتی حرارت بیشتری نیز تولید می‌کرد.

دمای پردازنده‌ی اینتل مشابه دمای Ryzen 9 9950X است، همان‌طور که مصرف انرژی نیز مشابه است. در آزمایش نرم‌افزار Blender، پردازنده‌ی Ryzen 9 9950X کمی خنک‌تر باقی ماند، اما این Ultra 9 285K بود که عملکرد سریع‌تری را نشان داد و البته که این برتری را با ایجاد حرارت بیشتر تا حدودی زیر سوال برد. در لیست زیر با مقایسه مزایا و معایب توان مصرفی و حرارتی این نسل، جمع‌بندی کوتاهی در این زمینه آورده شده است.

در شرایط فعلی، سری Core Ultra 200S اینتل ترکیبی از فرازها و فرودها است. بسته به نوع آزمون، پردازنده‌های این سری در برخی تست‌ها به طرز چشمگیری سریع‌تر، در برخی مشابه و در مواردی حتی کندتر از نسل قبلی خود و رقبا ظاهر می‌شوند.

این موضوع پیشنهاد خرید Core Ultra 9 285K را تا حدودی دشوار می‌کند، زیرا برتری‌ها و ضعف‌های آن تقریباً تصادفی به نظر می‌رسد. به‌عبارتی، بسته به نوع استفاده، این پردازنده می‌تواند بهترین یا بدترین گزینه در رده‌ی قیمتی خود باشد. این‌طور به نظر می‌رسد Core Ultra 9 285K هنوز کاملاً با شرایط فعلی سازگار نیست.

انتظار می‌رود به‌روزرسانی‌های نرم‌افزاری برخی از این مشکلات را برطرف کند و Core Ultra 200S را به پیشنهاد خرید ایدئالی تبدیل کند. تا آن زمان، این سری همچنان در بسیاری از موارد نسبت‌ به رقبا و به‌ویژه نسل چهاردهم خود عملکرد بهتری دارد؛ اما حتی با در نظر گرفتن این مزایا، صبر برای دریافت به‌روزرسانی‌های عملکردی ممکن است بهترین انتخاب باشد.