۲۰ سالگی نینتندو DS؛ کنسولی که لذت بازی را برای همه ممکن کرد

نینتندو به انجام کارهای غیرمنتظره معروف است. چه شرکتی جز نینتندو، یک بازی ورزشی را با حلقه‌ی پیلاتس به‌عنوان دسته‌ی کنترل عرضه می‌کند؟ یا اسباب‌بازی‌هایی مقوایی برای ساختن ارائه می‌دهد؟ یا اصلاً درباره‌ی کنسول بعدی در شب انتخابات ریاست‌جمهوری اطلاع‌رسانی می‌کند؟ اما هیچ‌کدام از این کارها، به‌اندازه‌ی جسورانه‌ترین حرکت نینتندو، غیرمنتظره نبودند: عرضه‌ی کنسولی دستی که مشابه هیچ محصول دیگری در بازار نبود. موفقیت این کنسول، مسیر آینده‌ی شرکت را به سمتی جهت داد که امروز می‌شناسیم.

نینتندو DS در تاریخ ۲ دسامبر ۲۰۰۴ (۱۲ آذر ۱۳۸۳) در ژاپن عرضه شد. حتی تاریخ عرضه‌ی دستگاه نیز غیرمعمول بود. پیش از این رسم بود که شرکت‌های ژاپنی، ابتدا محصولات خود را در داخل کشور عرضه می‌کردند و سپس آن‌ها را به بازارهای خارجی می‌فرستادند؛ اما نینتندو برای DS، روند را تغییر داد. کنسول یادشده ابتدا در آمریکای شمالی رونمایی و ۱۰ روز بعد، در ژاپن عرضه شد.

به‌گفته‌ی Inverse، این تصمیم به نینتندو امکان داد که فروش بالایی در روز «بلک فرایدی» در آمریکا رقم بزند؛ آن هم درست در زمانی که خریدهای سال نو اوج می‌گیرند. در موفقیت‌آمیز بودن تصمیم نینتندو شکی نبود، اما اهمیت DS فراتر از گستردگی فروش اولیه بود. عرضه‌ی ابتدایی کنسول در خارج از ژاپن نشان‌دهنده‌ی تلاش نینتندو برای گسترش مخاطبان جهانی بود؛ تلاشی که نتیجه داد.

میزان فروش نینتندو DS تا زمان عرضه در ژاپن، به ۲ میلیون دستگاه، یعنی دو برابر انتظارات رسید. این اقبال فروش تا یک ماه بعد و تا پایان سال ۲۰۰۴ تا نزدیکی ۳ میلیون دستگاه در سراسر دنیا نیز ادامه داشت. امروز، DS همچنان دومین کنسول پرفروش تاریخ به‌شمار می‌رود و تنها چند میلیون دستگاه کمتر از پلی‌استیشن ۲ فروخته است.

البته هر شرکتی از گسترش مشتریان خوشحال می‌شود و نینتندو مأموریت را به‌طور جدی دنبال کرد. این شرکت با شور و حرارت، کنسول DS را با حضور چهره‌هایی مثل زک برَف و پاریس هیلتون معرفی کرد. همچنین کنسول دستی مذکور را برای آزمایش ویژگی‌های سخت‌افزاری و بازی‌هایی به کار برد که هیچ شرکتی حتی تصورش را نمی‌کرد.

یکی از ویژگی‌های برجسته‌ی کنسول DS، طراحی دو نمایشگری خاص آن بود. طراحی صدفی یا به اصطلاح Clamshell این کنسول که شباهت زیادی به تلفن‌های تاشوی محبوب آن زمان داشت، زمینه‌ی مناسبی را برای نوآوری توسعه‌دهندگان بازی فراهم کرد. بسیاری از بازی‌ها مانند نسخه‌های Castlevania، از نمایشگر دوم DS به‌عنوان منوی همیشه باز استفاده می‌کردند، در حالی که بازی‌هایی مثل Henry Hatsworth و Bowser’s Inside Story نمایشگر دوم را به بخش ضروری از گیم‌پلی تبدیل کرده بودند.

شاید بهترین مثال از درهم‌شکستن قالب‌های سنتی بازی‌های ویدیویی، بازی Brain Age باشد. هدف این بازی که با مشورت عصب‌شناس معروف، ریوتا کاواشیما طراحی شد، ارتقای عملکرد مغز گیمرها از طریق حل معما بود. ایده‌ی اصلی بازی، جذب مخاطبان عادی بود، یعنی کسانی که علاقه‌ی چندانی به بازی‌های ویدیویی پیچیده نداشتند. هرچند تحقیقات علمی درباره‌ی اثربخشی Brain Age نتایج قطعی ارائه نکرده‌اند، این بازی به موفقیتی چشمگیر دست یافت.

نینتندو حدود یک دهه پس از عرضه‌ی DS، به‌طور رسمی استراتژی خود را برای ارتقای سلامت گیمرها از طریق بازی‌ اعلام کرد. می‌توان گفت بازی Brain Age به نوعی پایه‌گذار این رویکرد بود و بعدها در بازی‌هایی مانند Wii Fit و Ring Fit Adventure ادامه یافت؛ بازی‌هایی که هدفشان از تمرین دادن مغز بازیکنان به تمرین دادن بدن آن‌ها تغییر کرد.

پس از عملکرد ناموفق کنسول گیم‌کیوب، DS نشان داد که نینتندو نه‌تنها هنوز در اوج است، بلکه قصد ندارد محتاطانه عمل کند. تجربه‌ی جسورانه نینتندو با DS بلافاصله جواب داد و پایه‌گذار تغییرات شگرفی شد که در سال‌های بعد با کنسول‌های انقلابی به بار نشست.

با تلاش برای گسترش جامعه‌ی مخاطبان بازی‌های ویدیویی، DS توانست طرفداران جدید زیادی برای نینتندو جذب کند. مهم‌تر از همه، DS به افرادی که شاید هرگز به بازی‌های ویدیویی علاقه نداشتند، نشان داد که دنیای بازی‌ها می‌تواند تجربه‌ی جذابی برای آن‌ها هم داشته باشد.