انسان تبارها بیش از ۷۰۰ هزار سال قبل به فیلیپین سفر کردهاند
گزارش کشف ابزارهای سنگی جدیدی در روز چهارشنبه هفتهی گذشته در نشریهی Nature منتشر شد. ۵۷ ابزار سنگی و یک اسکلت تقریبا کامل کرگدن که نشانههایی از قصابی شدن توسط انسانتبارها روی آن مشهود است، ۷۰۹ هزار سال تاریخگذاری شده است. دانشمندان با استفاده از روش تاریخگذاری تشدید اسپین الکترونها (ESR)، توانستند، لایههای رسوبی را که استخوانهای کرگدن در آن مدفون بودند، حدود ۷۲۷ هزار سال تاریخگذاری کنند. در همین حال، استخوانهای کرگدن به احتمال زیاد حدود ۷۰۹ هزار قدمت دارند. بخش زیادی از بودجه این پژوهش توسط انجمن نشنال جئوگرافیک تامین شده است. بهگفتهی دانشمندان، این یافتههای جدید تاریخ ورود انسانها به فیلیپین را به عقبتر میبرد.
پیش از این، اولین شواهد موجود از انسانتبارها در این منطقه، استخوانهای ۶۷ هزار سالهای بود که در غار کالائو در جزیره لوزون در انتهای شمالی مجمعالجزایر فیلیپین کشف شده بودند. ابزارهای سنگی که به تازگی کشف شدهاند، شامل ۴۹ پیکان لبه تیز، شش سنگ که احتمالا این پیکانها با آن چکشکاری شدهاند و همچنین دو چکش سنگی هستند. علاوه بر این، در این سایت باستانشناسی، مجموعهای از اسکلتهای فیلسان (استگودون)، گوزن قهوهای، لاکپشت آب شیرین و مارمولک پیدا شده است. در میان این یافتهها، استخوانهای کرگدن جالب توجهترین یافته باستانشناسان بوده است.
توماس اینگیکو، باستانشناسی از موزهی ملی تاریخ طبیعی فرانسه و پژوهشگر ارشد تیمی که کشف جدید را انجام داده است، به نشنال جئوگرافیک، گفت:
کشف شواهدی از انسان با چنین قدمتی در فیلیپین، شگفتآور بود.
در حالی که پژوهشگران به درستی نمیدانند که کدام یک از عموزادههای باستانی ما، این کرگدن را قصابی کرده، اما کشف این ابزارهای سنگی برای بسیاری از پژوهشگرانی که مشخصا در مورد ورود انسان به جنوب اقیانوس آرام کنجکاوی زیادی دارند، شگفتآور است، چرا که تا پیش از این تصور نمیشد که انسانتبارها قبل از انسانهای مدرن به فیلیپین پای گذاشته باشند.
مایکل پترگلیا، دیرینهانسانشناسی از موسسه ماکس پلانک که در این پژوهش حضور نداشته است، گفت:
فکر میکنم که این یافتهها فوقالعاده غیرعادی باشند. با وجودی که پیش از این گمانهزنیهایی در مورد حضور انسانتبارها در مکانهایی مانند فیلیپین مطرح بوده، اما تاکنون هیچ مدرکی در این مورد پیدا نشده بود.
چندین جزیرهی قابل سکونت در سراسر جزایر جنوب اقیانوس آرام وجود دارد؛ اما تصور نمیشود که عموزادههای باستانی انسانهای امروزی، بدون دانستن فنون دریانوردی به این نواحی رسیده باشند. دانشمندان در سال ۲۰۰۴، بقایای انسان فلورسی را کشف کردند، با کشف انسان فلورسی، شاخهی اسرارآمیزی به درخت خانواده انسان اضافه شد. هنوز در مورد هویت انسان فلورسی، توافقنظری بین دانشمندان وجود ندارد. بر اساس برخی فرضیات، انسان فلورسی ممکن است که یک هومو ساپینس (انسان مدرن) کوتوله بوده باشد. اما ویژگیهای اسکلت، انسان فلورسی، شبیه به یکی از خویشاوندان هومو ارکتوس یا انسان راست قامت است.
این کشف جدید، ممکن است موجب تجدید نظر در مورد زمان سفر انسانهای مدرن و انسانتبارها به جنوب شرقی آسیا شود
در همین حال، پژوهشگران، انسان فلورسی که اغلب به جهت قامت کوتاهش به آن هابیت گفته میشود را عموزادهی گونههای هومو هابیلیسها یا انسانهای ماهر میدانند. انسانهای ماهر که بین ۱٫۶۵ تا ۲٫۴ میلیون سال قبل میزیستهاند، قدیمیترین تبار شناخته شده انسان محسوب میشوند و ممکن است، در واقع، حلقهی گم شده بین شمپانزه و انسان باشند. انسانهای ماهر، ویژگیهای شبیه به بوزینه را حتی با وجود افزایش گنجایش مغز خود حفظ کرده بودند و فک آنها هم گام به گام به ظاهری که انسان مدرن میدانیم، نزدیک شده است.
۵۷ ابزار سنگی و یک اسکلت تقریبا کامل کرگدن که نشانههایی از قصابی شدن توسط انسانتبارها روی آن مشهود است، ۷۰۹ هزار سال تاریخگذاری شدهاند
همچنین در کشفی دیگر، پژوهشگران در سال ۲۰۱۶، ابزارهای سنگی را در سولاوسی پیدا کردند. این ابزارهای سنگی حداقل ۱۱۸ هزار سال قبل یا حدود ۶۰ هزار سال قبل از اینکه اولین انسانهای مدرن به این نواحی برسند، تاریخگذاری شدند.
آدام بروم، دیرینهانسانشناسی از دانشگاه گریفیث در استرالیا که انسان فلورسی را بررسی کرده، گفت:
این کشف فوقالعاده هیجانانگیز است. این یافته نشان میدهد که انسانتبارها قادر به انجام سفرهای دریایی بودهاند.
اینگیکو معتقد است که احتمالا نسخهی لوزونی انسان فلورسی مسبب این قصابی بوده است. در سال ۲۰۱۰، تیمی از دانشگاه دیلیمان فیلیپین، بهسرپرستی آرماند میاریس، استخوان پایی در غار کالائو کشف کردند که با پای انسانهای مدرن و فلورسی مطابقت داشت. اما آیا، این انسانتبار لوزونی، یک هابیت بوده است که از انسانهای ماهر تکامل یافته است و صدها هزار سال قبل به این نواحی آمده است؟
پترگلیا گفت:
ما هیچ اطلاعاتی در مورد دورهی ماقبل تاریخی ۶۰۰ هزار سال قبل نداریم، بنابراین این تنها یک فرضیه است.
بر اساس یافتههای اینگیکو و همکارانش، اجداد ابزارساز باستانی ما، احتمالا یکی از دو مسیر، غرب به شرق (از بورنئو یا پالاوان) یا مسیر شمال به جنوب (از چین و تایوان) را برای مهاجرت به فیلیپین طی کردهاند. اما موضوعی که دانشمندان هنوز نتوانستهاند، توضیحی برای آن پیدا کنند، چگونگی مسافرت این انسانتبارها در اقیانوس آرام بوده است. آیا عموزادههای منقرض شده ما، از قایقهای ابتدایی برای این سفر طولانی در دل اقیانوس استفاده کردهاند؟
تصویری از چهرهی بازسازی شده انسان فلورسی
پس از منتشر شدن اخبار کشفیات غار کالائو، فرضیههای زیادی در مورد دانش دریانوردی انسانتبارها مطرح شد. اما هنوز برای این فرضیه شواهد کافی موجود نیست. در همین حال، جانداران بزرگی مانند فیل و کرگدن به لوزون سفر کردهاند، از این جهت، واضح است که این حیوانات نمیتوانستهاند، از قایق برای سفر استفاده کرده باشند!
با وجودی که دانشمندان هنوز نتوانستهاند، هویت این انسانتبارها را مشخص کنند، اما میگویند که این ابزارها توسط انسانهای مدرن ساخته نشدهاند
آبسنگ مرجانی توباتا در فیلیپین دارای ۶۰۰ نوع ماهی، ۱۳ گونه نهنگ و دلفین و ۳۶۰ گونه مرجانی است، اما توباتا، منطقهای غیرقابل دسترس محسوب میشود. شاید حیوانات بزرگ و اجداد قصاب ما به طور تصادفی به لوزون رفتهاند. ممکن است که سونامیهای منطقه، برخی هومو ارکتوسهای وحشتزده را به دل دریا انداخته باشد و آنها با چسبیدن به تودههای شناور گیاهان و گِل به این جزایر دور افتاده رسیده باشند.
راسل سیونچن، دیرینهانسانشناسی از دانشگاه آیووا در ایالت آیووا، گفت:
ممکن است که چنین چیزی به صورت تصادفی روی داده باشد، اما هیچ سرنخی وجود ندارد.
سوالات جالبتوجهی زیادی در این مورد مطرح است، از جمله اینکه، آیا انسانتبارها با انسانهای مدرن برخورد کردهاند؟ و اینکه بعد از این برخورد، چه اتفاقی افتاده است؟ و بسیاری از سوالات دیگر که همچنان بیپاسخ ماندهاند.
گریت ون دن برگ، باستانشناسی از دانشگاه ولونگونگ در استرالیا، گفت:
با این کشف و کشفهای دیگر، بررسیهای باستانشناسی دوباره به سوی جزایر جنوب شرقی آسیا معطوف خواهد شد. این نواحی از آسیا، مکانهایی هستند که میتوانیم، آزمایشهای طبیعی تکامل انسان را مشاهده کنیم. به همین جهت، فلورس، به مکانی منحصر به فرد تبدیل شده و اکنون، لوزون هم مکان دیگری است که میتوانیم در آن به دنبال شواهد فسیلی بگردیم. کاملا مطمئن هستیم که انسانتبارها با توجه به شواهد موجود از ابزارهای سنگی، حدود میلیون سال قبل وارد فلورس شدهاند. اما، هنوز، نمیدانیم که آنها دقیقا چه زمانی به لوزون پای گذاشتهاند.
پژوهشگران میگویند که این کشفیات، به نوعی درآمدی برای بررسیهای بیشتر در مورد انسانتبارهای لوزون و جنوب اقیانوس آرام است و در آینده، حفاریهای باستانشناسی بیشتری در این سایت باستانشناسی انجام خواهد شد.