حل معمای قتل نجیب‌زاده مصری بعد از ۲۶۰۰ سال
پس از ۲۶۰۰ سال، سرانجام معمای قتل نجیب‌زاده مصر باستان حل شد. مصرشناسان دانشگاه منچستر در انگلستان در صدوهشتادمین سالگرد بازگشایی مومیایی تاکابوتی، از قتل او پرده برداشتند. به‌گفته‌ی پژوهشگران، تاکابوتی دو عارضه نادر داشته است: یکی دندان اضافی (به‌جای ۳۲ دندان ۳۳ دندان) و دیگری مهره‌ای اضافی.
اگرچه تاکابوتی اهل شهر باستانی تبس (اقصر امروزی) بود، مومیایی در دوران خریدوفروش مومیایی‌ها پس از جنگ‌های ناپلئونی در قرن نوزدهم کشف شد. هنگامی‌که توماس گِرِگ، مرد متموّل ایرلندی، در سال ۱۸۳۴ مومیایی مصری را به شهر بلفاست ایرلند برد، تاکابوتی به اولین مومیایی مصری تبدیل شد که به ایرلند برده می‌شد.
در آن زمان، ادوارد هینکس، آشورشناس و متخصص زبان‌های باستان، هیروگلیف‌های این مومیایی مصری را رمزگشایی کرد. هینکس از هیروگلیف‌های روی تابوت این مومیایی دریافت او زنی بوده به‌نام تاکابوتی و در دهه‌ی دوم زندگانی‌اش ازدواج کرده و بانوی عمارتی بزرگ در شهر تبس بوده است. ترجمه‌های هینکس همچنین آشکار کرد پدر تاکابوتی از کاهنان معبد آمون، خدای خورشید، بوده است.
گِریر رَمزی، مدیر موزه ملی ایرلندشمالی، در‌این‌باره در بیانیه‌ای اظهار کرد:
مومیایی تاکابوتی از زمان بازگشایی اولیه در سال ۱۸۳۵ تاکنون، تاریخچه‌ای غنی از بررسی‌ها را پشت‌سر گذاشته است.
در سال‌های اخیر، از تاکابوتی با اشعه‌ی ایکس و سی‌تی اسکن تصویربرداری شده و موهایش تجزیه‌و‌تحلیل و با تکنیک تاریخ‌گذاری رادیوکربن قدمتش تعیین شده است. تاریخ‌گذاری‌های انجام شده نشان داده که او درحدود سال ۶۶۰ق‌م و در اواخر دوران دودمان بیست‌و‌پنجم زندگانی می‌کرده است.
- دانشمندان صدای مومیایی سه هزار ساله را بازسازی کردند
- نگاهی به ۲۵ مورد از اسرارآمیزترین اکتشافات باستان‌شناسی تاریخ
حال بررسی‌های تازه ابعاد دیگری از زندگی این مومیایی مصر باستان را آشکار کرده و تجزیه‌و‌تحلیل‌های ژنتیکی نشان داده است تاکابوتی به‌لحاظ ژنتیکی بیشتر به اروپاییان شباهت داشته است. عکس‌های سی‌تی اسکن وی نشان داده است قلب او کاملا دست‌نخورده باقی مانده است. در همین حال، سی‌تی اسکن‌های انجام‌شده از راز مرگ او هم پرده برداشتند. علائم جراحت حاکی از آن است که تاکابوتی با ضربه‌ی چاقو از ناحیه پشت به شانه‌ی چپش کشته شده است.
آیلین مورفی، زیست‌باستان‌شناسی از دانشکده‌ی علوم طبیعی و محیط‌زیست دانشگاه کوئینز بلفاست، در بیانیه‌ای گفت:
بارها گفته شده [تاکابوتی] چقدر با آرامش در تابوت خویش آرامیده است، حالا می‌دانیم او در آخرین لحظات زندگانی خویش هرچه جز آرامش را تجربه کرده و او را شخص دیگری کشته است.
دکتر رابرت لوینز، متخصص بازنشسته ارتوپدی و مدرس افتخاری مرکز مصرشناسی و زیست‌پزشکی دانشگاه منچستر، در‌این‌باره گفت:
عکس‌های سی‌تی اسکن نشان داده‌اند تاکابوتی جراحت شدیدی در ناحیه دیواره‌ی سینه خود داشته و همین نیز باعث مرگ تقریبا آنی او شده است.
مومیایی تاکابوتی در گالری مصر باستان موزه‌ی اولستر، ایرلندشمالی
علاوه‌بر حل معمای مرگ تاکابوتی سالم باقی ماندن قلب او نیز اهمیت بسیاری دارد. درواقع، احتمالا در مصر باستان در هنگام مومیایی کردن مردگان دقت زیادی می‌شد تا قلب مردگان سالم باقی بماند. در مصر باستان باور بر این بود که مردگان پس از مرگ به وسیله آنوبیس (خدای مرگ و مردگان) به نزد آموت، دیوی قلب‌خوار با بدنی از شیر و اسب آبی و سر تمساح برده می‌شدند. آموت قلب مردگان را در یک کفه ترازوی عدالت و در کفه دیگر هم پَر حقیقت را می‌گذاشت، اگر قلب مردگان از حقیقت سنگین‌تر بود، آنگاه قلبشان را می‌خورد و مردگان دیگر نمی‌توانستند به دنیای پس از زندگانی عروج کنند.
تجزیه و تحلیل‌های جدید همین‌طور توانسته‌اند بینش تازه‌ای از زندگانی در دوران دودمان بیست و پنجم مصر باستان ارائه دهند، روزالی دیوید، مصرشناسی از دانشگاه منچستر نیز در این خصوص اظهار داشت:
پژوهش جدید نه‌تنها از زندگانی و مرگ تاکابوتی پرده برداشته؛ بلکه توانسته اطلاعات تازه‌ای از دورانی فراهم کند که او در آن زندگانی می‌کرد. کشف میراث اروپایی این مومیایی می‌تواند نشانگر نقطه‌ی عطفی در تاریخ مصر باستان باشد.
پژوهش اخیر را تیمی از پژوهشگران موزه‌ی ملی ایرلندشمالی، دانشگاه منچستر، دانشگاه کوئینز بلفاست و بیمارستان خصوصی کینگزبریج بلفاست انجام داده‌اند. این تیم پژوهشی هم‌اکنون در حال نگارش کتابی درباره‌ی یافته‌های پژوهش خود هستند. در همین حال، مقام‌های موزه‌ی اولستر بازدید از مومیایی تاکابوتی را برای عموم مردم رایگان اعلام کرده‌اند.
نظرات