دنیاگیری کووید ۱۹؛ بحرانی که ربات‌ها می‌توانند به حل آن کمک کنند
ربات‌های پیچیده و هوش مصنوعی، به‌جای جایگزینی کامل انسان‌ها، درحال تقویت نیروهای انسانی هستند. اگرچه خوب است که بتوانیم از پزشکان و پرستاران با واگذار کردن وظایف بیشتر به ربات‌ها، محافظت کنیم، خودکار کردن بخش‌هایی از پزشکی دشوار است. این کار اساسا یک وظیفه‌ی انسانی است و به مهارت‌های حرکتی خوب، دلسوزی و تصمیم‌گیری سریع نیاز دارد که تعیین‌کننده‌ی مرگ یا زندگی افراد است. ما نمی‌خواهیم چنین تصمیماتی را به ماشین‌ها واگذار کنیم.
اما دنیاگیری کووید ۱۹ فرصتی بی‌نظیر برای حرکت سریع درجهت توسعه‌ی فناوری‌های ربات‌های پزشکی است. ده‌ها متخصص رباتیک در سرمقاله‌ای که به‌تازگی در مجله‌ی Science Robotics منتشر شده است، به این موضوع پرداخته‌اند. گوانگ ژونگ‌یانگ یکی از نویسندگان سرمقاله و نیز سردبیر مجله‌ی مذکور در یک کنفرانس مطبوعاتی گفت:
مردم شروع به تامل درمورد این موضوع کرده‌اند که در موقعیت‌هایی مانند این، ربات‌ها نه‌تنها می‌توانند در امر فاصله‌گیری اجتماعی مورد استفاده قرار گیرند بلکه همچنین ازنظر افزایش تعاملات اجتماعی نیز کاربرد دارند.
یک دانشجوی مهندسی درحال پیکربندی رباتی است که برای غربالگری و نظارت بیماران مبتلا به کووید ۱۹ اصلاح شده است
سرمقاله‌ی جدید درواقع فراخوانی است که خواستار انجام پژوهش‌های بیشتر در زمینه‌ی ربات‌های پزشکی است. یانگ و همکارانش در این سرمقاله نوشتند:
رباتیک و اتوماسیون می‌تواند نقش مهمی در مبارزه‌با بیماری‌های عفونی مانند کووید ۱۹ داشته باشد. ربات‌ها دارای پتانسیل استفاده برای ضدعفونی، تحویل دارو و غذاها، اندازه‌گیری علائم حیاتی و کمک به کنترل مرزها هستند. با تسریع دنیاگیری، نقش‌های بالقوه‌ی رباتیک بیشتر آشکار می‌شود.
علاوه‌براین، ربات‌ها نوعی پزشکی از راه دور را مقدور می‌سازند که انسان‌ها را از مناطق آلوده دور نگه می‌دارد. به‌گفته‌ی پژوهشگران:
کووید ۱۹ می‌تواند همچون عامل تسریع‌کننده‌ی توسعه‌ی سیستم‌های رباتیکی عمل کند که بتوانند به‌سرعت و از راه دور و بدون نیاز به رفتن به خطوط مقدم، توسط کارشناسان و ارائه‌دهندگان خدمات اساسی به کار گرفته شوند.
نکته‌ی طعنه‌آمیز دنیاگیری ویروس کرونا این است که متخصصان پزشکی بهتر از هر کسی می‌دانند که فاصله‌گیری اجتماعی برای کاهش نرخ عفونت‌های جدید ضروری است اما بااین‌حال مجبورند بیش از همه به بیماری نزدیک باشند. همچنین کسانی که شاید بیش از هر کسی نیاز به تعامل اجتماعی دارند، یعنی سالخوردگان، کسانی هستند که بیش از همه لازم است جدا شوند؛ زیرا بیش از دیگران دربرابر بیماری حساس هستند. اما اگر ماشین‌ها بتوانند در امر مراقبت از بیماران کمک کنند، احتمال ابتلای مراقبان انسانی به عفونت کاهش پیدا می‌کند.
برای مثال، ربات‌های خودمختار می‌توانند در اتاق‌ها پرسه بزنند و سطوح را با استفاه از نور فرابنفش ضدعفونی کنند. ربات‌ها همچنین می‌توانند مانند ربات تاگ (Tug)، لوازم مورد نیاز را تحویل دهند. هوش مصنوعی می‌تواند به تشخیص مبتلایان کووید ۱۹ کمک کند. نویسندگان سرمقاله نیز پیشنهاد می‌کنند که مهندسان می‌توانند ربات‌های سیاری را برای انجام کارهای ساده‌ای مانند اندازه‌گیری دمای بدن بیمار توسعه دهند. این فناوری‌ها می‌تواند از فشار وارده بر انسان‌های ارائه‌دهنده‌ی مراقبت‌های بهداشتی کم کند و به آن‌ها کمک کند تا از افراد آلوده فاصله بگیرند. این امر می‌تواند به برطرف کردن تگناهای آینده که در آن کارکنان زیادی پس از مواجهه‌با افراد عفونی، بیمار یا قرنطینه می‌شوند و نیروی کار کافی برای مراقبت از بیماران وجود ندارد، کمک کند.
کیت دارلینگ، متخصص رباتیک که در سرمقاله مشارکتی نداشته است، می‌گوید نمونه‌های زیادی وجود دارد که در آن ماشین‌ها به انسان در انجام وظایفشان کمک می‌کنند. او می‌گوید دستگاه‌های خودپرداز به بانک‌ها این امکان را داده است که خدمات پرداخت خود را گسترس دهند. ربات‌های دفع بمب به سربازان کمک می‌کنند که از خطر بیشتر فاصله بگیرند. مواردی وجود دارد که اتوماسیون جایگزین انسان می‌شود اما پتانسیل حقیقی رباتیک در تکمیل مهارت‌های ما است. ما باید تلاش برای جایگزینی را متوقف کنیم و درمورد نحوه‌ی استفاده از فناوری برای دستیابی به اهدافمان خلاقانه‌تر فکر کنیم.
تصور آینده‌ای که در آن ربات‌های تحویل‌دهنده غذا و لوازم را به خانه‌ی افراد قرنطینه می‌رسانند و مانع از این می‌شوند که کارکنانِ تحویل با تماس با آن‌ها آلوده شوند، دشوار نیست. افراد قرنطینه‌شده درحال‌حاضر با استفاده از برنامه‌های تماس ویدئویی با دوستان و خویشاوندان خود در ارتباط هستند، اما ربات‌های اجتماعی در غیاب همتایان انسانی، می‌توانند مردم را از تنهایی درآورند.
ربات‌های دورحضوری (حضور از راه دور) که اغلب به‌سادگی یک صفحه‌ی نمایش روی چرخ طراحی شده‌اند، برای کمک به اعضای خانواده برای تماس با سالخوردگان در آسایشگاه‌ها شروع به کار کرده‌اند. در بیمارستان‌ها، چنین ربات‌هایی می‌توانند موجب ارتباط پزشکی که مثلا در لندن قرار دارد با بیماری که در آمریکا به سر می‌برد، شوند.
البته یکی از مشکلات اساسی رباتیک بیمارستان، نیاز به تعامل حساس بین پزشک و بیمار است. پزشک باید بیمار را زنده نگه داشته و درعین‌حال در دوران سخت با او همدلی کند. ربات‌ها این گونه نیستند. اینکه یک ربات تا چه اندازه می‌تواند از عهده‌ی وظیفه‌ی کارکنان بخش پزشکی برآید تا حدودی بستگی به این موضوع دارد که آیا او می‌تواند تعامل انسانی را جایگزین کند یا اینکه فقط انتقال‌دهنده‌ی این تعامل است. به‌عبارت دیگر، آیا ربات فقط به‌عنوان واسطه‌ای برای پزشک یا دیگر کارکنان مراقبت‌های بهداشتی یا متخصصان عمل می‌کند یا اینکه قرار است خود ربات وظیفه‌ای را انجام دهد؟
جولی کارپنتر متحصص رباتیک و پژوهشگر گروه اخلاق و علوم نوظهور در دانشگاه ایالتی کالیفرنیا که در سرمقاله‌ی جدید مشارکتی نداشته است، می‌گوید:
یقینا اینکه کاری کنیم آن‌ها برای انسان ترسناک نباشند، مهم است.
مثلا ربات تاگ را درنظر بگیرید. این ربات کم‌و‌بیش مانند جعبه‌ای است که به‌طور خودمختار در راهروهای بیمارستان پرسه می‌زند و اگر منتظر آسانسور باشد با صدایی دوستانه به شما می‌گوید. ممکن است لازم باشد که یک ربات بسیار بزرگ باشد تا بتواند بیمار را بلند کند؛ اما در این حالت اندازه‌ی آن ممکن است ترسناک باشد. کاهش استرس روانی فرد به‌خصوص در سناریوهای مراقبت، باید بخش مهمی از طراحی ربات‌ها باشد.
مهندسان همچنین هنگام طراحی ربات‌های پزشکی باید کارکنان بیمارستان را که تاکنون با آن‌ها کار نکرده‌اند، مورد توجه قرار دهند. هنریک کریستنسن یکی از نویسندگان سرمقاله می‌گوید:
آن‌ها به‌وسیله‌ی مهندسان و برای مهندسان طراحی شده‌اند. پرستاران و پزشکان درحال‌حاضر تحت استرس قرار داشته و زمان زیادی ندارند. اگر به آن‌ها بگویید که آموزش استفاده از ربات دو ساعت طول می‌کشد، احتمالا آن‌ها را از دست می‌دهید. ما امروزه هنوز به اندازه‌ی کافی در طراحی ربات‌هایی که واقعا روان باشند، خوب نیستیم.
یکی از ایده‌های جسورانه حاصل‌از کنفرانس مطبوعاتی Science Robotics راه‌اندازی رقابتی برای ساخت ربات‌های پزشکی بود. برای مثال، دارپا در سال ۲۰۱۵ رقابت رباتیکی را برگزار کرد که در آن ماشین‌های انسان‌نما را مقابل یکدیگر قرار داد و به میزان زیادی پژوهش درمورد استقلال ربات‌ها را پیش برد. اکنون دارپا درحال اجرای چالش دیگری است برای ربات‌هایی که در محیط‌های زیرزمینی به کاوش مشغول می‌شوند. کریستنسن می‌گوید:
پس چرا یک چالش رباتیک در بیمارستان راه‌اندازی نکنیم؟ بدون تردید، این راهی از نوآوری جمع‌سپاری است.
نظرات