کشف قدیمیترین سکونتگاه وایکینگها در ایسلند
باستانشناسان مکانی کشف کردهاند که ممکن است قدیمیترین سکونتگاه وایکینگها در ایسلند باشد. بیارنی اینارسون باستانشناسی هدایت کاوشها را برعهده داشته است. بهگفتهی وی، تصور میشود این خانهی طویل سکونتگاهی تابستانی بوده باشد که در دههی ۸۰۰ ساخته شده باشد. این دوران چندین دهه پیش از زمانی است که فرض میشود این پناهندگان دریانورد در ایسلند سکونت پیدا کردهاند. درواقع، این بنا از دو خانه تشکیل شده بود که یکی قدیمیتر بود. خانهی جدیدتر روی خانهی قدیمیتر قرار داشت و پر از گنجینه بود. اینارسون در مصاحبه با لایوساینس گفت:
تالار جدیدتر غنیترین سکونتگاهی است که تاکنون در ایسلند کشف شده است. سخت نیست نتیجهگیری کنیم که این خانه، خانهی یکی از رؤسا بوده است.
خانهی جدیدتر حاوی انبوهی از اشیای باارزش است که تاکنون در ایسلند پیدا شده و احتمالا منزلگاه یکی از رؤسای وایکینگها بوده است.
خانههای عمومی
خانههای طویل سالنهای چوبی بزرگی بودند که طولشان به ۷۵ متر و عرضشان به ۶ متر میرسید. این خانهها با الیاف گیاهی و کاهگِل پوشانده شده بودند و در عصر وایکینگها در سرتاسر جزایر نورس بهعنوان مکانهای همگانی استفاده میشدند. آنها به اتاقهایی تقسیم میشدند و احتمالا چندین خانواده بهطورمشترک از آنها استفاده میکردند. آتش در اجاقهای سنگی مرکز بنا بهپا میشد و دامهای آنها میتوانستند برای محافظت دربرابر سرما در آنجا بسته شوند. هر دو خانه طویل در استو در نزدیکی روستایی در شرق ایسلند پیدا شدند. قدمت سازهی جدیدتر به حدود سال ۸۷۴ میلادی میرسد که تاریخ پذیرفتهشده برای استقرار مردم در ایسلند است. براساس روایتهای ایسلندی، وایکینگها در حال فرار از دست پادشاه نروژ، یعنی هارالد موبور، به آنجا رسیدند.
اینارسون گفت این محوطه حاوی مجموعهای از ذخایر باارزش مهرههای زینتی و سکههای نقره و باستانی محسوب میشود که تاکنون در اسکاندیناوی پیدا شده است. ازجمله اشیای کشفشده سکههای نقره رومی و خاورمیانهای و قطعات نقرهی بریده و خمشده است که وایکینگها و دیگر مردمان باستانی بهعنوان شمش یا پول رایج از آن استفاده میکردند. بهگفتهای اینارسون، از کاوشهای ۴۰ متر از سالن مهرههای شیشهای تزیینی، حلقهها، وزنهها و قطعهی کوچکی از طلا نیز پیدا شده است. ساکنان این محلها احتمالا این کالاها را ازطریق مبادله با منابع محلی نظیر پوست و گوشت نهنگها و فکها بهدست آورده بودند که در سرتاسر اسکاندیناوی وایکینگها باارزش بودهاند.
زیر خانهی طویل پر از گنجینه، ساختار قدیمیتری نهفته بود. نتایج تجزیهوتحلیل پژوهشگران نشان میدهد این خانهی طویل مدفونشده در دههی ۸۰۰ میلادی ساخته شده است که بهگفتهی اینارسون، مدتها پیش از اسکان دائمی در ایسلند است. او فکر میکند این سازه سکونتگاه یا اردوگاهی فصلی بوده است که تنها در طول تابستان و شاید در پاییز، کارگران در این منطقه از آن استفاده میکردهاند. بهگفتهی او، درحالیکه گرازدریایی در شرق ایسلند یافت نمیشد، منابع محلی برای تغذیه یا نگهداری یا دادوستد میتواند شامل محصولاتی مانند ماهیها و نهنگها و پرندهها بوده باشد.
علاوهبر سکههای رومی و خاورمیانهای و قطعاتی از نقره، تعداد زیادی مهرهی شیشهای تزیینی و یک مهرهی بزرگ از جنس ماسهسنگ کشف شد که احتمالا در دادوستد استفاده میشده است.
افزونبراین، باستانشناسان مصنوعاتی از زندگی روزمره در این سکونتگاه پیدا کردند که چندین حلقه دوک ساختهشده از ماسهسنگ محلی را دربر میگرفت که برای ریسندگی الیاف بهشکل نخ یا ریسمان بهکار برده میشده است. بخشهایی از ساختمان قدیمیتر که تاکنون بررسی شده است، نشان میدهد این سازه یکی از خانههای طویل بزرگی است که تاکنون در ایسلند پیدا شده است. اینارسون گفت: «میدانیم غربیترین قسمت سالن قدیمی آهنگری بوده (برای کار با فلز) که تنها آهنگری درون یک سالن بهحساب میآید که تاکنون در ایسلند پیدا شده است.»
اینارسون گفت اردوگاه فصلی در استو ازنظر مقیاس و کارکرد شبیه سکونتگاه وایکینگها است که در محوطهای باستانشناسی در کانادا (L'Anse aux Meadows) کشف شده است. این محوطه که تاریخ آن مربوط به سال ۱۰۰۰ میلادی است، اکنون بخشی از نیوفاندلند است. اینارسون معتقد است: «این الگوی سکونتگاهها در جزایر اقیانوس اطلس بود. ما ابتدا اردوگاههای فصلی را داشتیم و سپس سکونتگاهها ظاهر شدند.»
اینارسون بیش از بیست سال است که هدایت شرکت باستانشناسی خصوصی را برعهده دارد و از سال ۲۰۰۹، یکی از سکونتگاههای عصر وایکینگها را در ووگور روی ساحل غربی ایسلند کاوش کرده است که برای عاج و پوست و گوشت متکی بر شکار گرازدریایی بودهاند. در سال ۲۰۰۷، او خرابههایی از خانهی طویل را در استو کشف و در سال ۲۰۱۵، حفاری این مکان را شروع کرد.
قدیمیترین خانهی طویل در استو مربوط به حدود سال ۸۰۰ میلادی است؛ یعنی چندین دهه پیش از تاریخی که بهعنوان زمان استقرار این مردمان در ایسلند در نظر گرفته میشود.
نظرات