ساخت دستگاهی که می‌تواند رویای افراد را دستکاری کند

دانشمندان به توسعه‌ی دستگاه و پروتکلی آزمایشی برای دستکاری محتوای رویای افراد در حین خواب پرداخته‌اند. این دستگاه به شخص دستور می‌دهد سرنخ‌های مشخصی را به یاد بیاورد؛ به این ترتیب، دانشمندان می‌توانند زمینه و تجربه‌های خواب را فعال کنند.

با اینکه رویاسازی نامحدود فیلم تلقین (Inception-۲۰۱۰)، هنوز هدفی دور از دسترس است، پژوهش‌های جدید نشان می‌دهند علم کنترل خواب می‌تواند به واقعیت نزدیک شود و می‌توان پردازش اطلاعات خواب را از بیرون مدیریت کرد.

گروهی به رهبری آدام هار هوروویتز، دانشمند علوم اعصاب دانشگاه MIT از دستگاه پوشیدنی الکترونیکی به‌نام دورمیو استفاده می‌کنند که به عقیده‌ی آن‌ها قادر به کاشت خواب هدفمند (TDI) در طول اولین مرحله‌ی خواب است. شخص در این مرحله وضعیت خودآگاهی مرزی یا هیپناگوژی را تجربه می‌کند. به گفته‌ی هار هورویتز:

ذهن در مرحله‌ی هیپناگوژی، توهمی، سست، انعطاف‌پذیر و واگرا است. در این مرحله معمولا احساساتی مثل شناور شدن بدن یا سقوط را تجربه می‌کنید و کنترل شما روی ذهن‌تان در نوسان است.

هیپناگوژی از بسیاری ابعاد مثل احساسات شناور خواب REM است، با این تفاوت که شخص در حالت گذار بین خواب و بیداری قادر به دیدن و شنیدن است و همین مسئله می‌تواند راهی حسی برای کاشت رویای هدفمند باشد.

روش فعال‌سازی هدفمند حافظه یا TMR براساس سرنخ‌های دریافتی در طول خواب به فعال‌سازی برخی خاطره‌ها می‌پردازد. روش TDI هم می‌تواند به منزله‌ی ابزاری یادگیری برای بهبود یکپارچه‌سازی حافظه به کار برود؛ اما دارای مزیت دیگری هم است: شخص دستگاه دورمیو را به شکل دستکشی مجهز به حسگر می‌پوشد.

وقتی شخص به خواب فرو می‌رود، سرنخ‌های صوتی مثل «به درخت فکر کن» ازطریق اپلیکیشن مرتبط اجرا می‌شوند. این زمینه‌ی آزمایشی تاکنون روی ۴۹ شرکت‌کننده تست شده است. حسگرهای دورمیو به جست‌وجوی داده‌های فیزیولوژیکی می‌پردازند که نشان می‌دهند شخص به خواب فرو رفته است. در یکی از مراحل، سیستم، شخص را بیدار می‌کند و از او می‌خواهد اتفاقات حین خواب را شرح دهد و اپلیکیشن، گزارش خواب را ضبط می‌کند. پس از این وقفه‌ی کوتاه شخص دوباره و این بار برای مدت کوتاهی به خواب می‌رود. مجموعه‌ رویاهای تکراری، بیداری‌ها و ضبط حرف‌ها همه حول محور هیپناگوژی هدایت‌شده هستند. به‌گفته‌ی پژوهشگرها:

کاشت خواب هدفمند پروتکلی برای فعال‌سازی خاطره‌ها در طول خواب است؛ به‌طوری که می‌توان خاطرات هدفمند یا مرتبط را در محتوای رویا جای داد. هدف پژوهش فعلی، ارزیابی توانایی دستگاه دورمیو برای شناسایی دوره‌ی شروع خواب و دستکاری موفقیت‌آمیز رویای هیپناگوژی ازطریق فرمان‌های زبانی پیش از خواب است.

با اینکه سیستم اولیه‌ی دورمیو هنوز در مرحله‌ی اصلاح است، نتایج آزمایش نشان می‌دهد این دستگاه با موفقیت بر خواب افراد تأثیر گذاشته و تا حد قابل توجهی محتوای رویا را مستندسازی کرده است. وقتی دورمیو از شرکت‌کنندگان خواست قبل از خواب و در وضعیت مرزی خواب به درخت فکر کنند، ۶۷ درصد از گزارش‌های رویا به درخت در وضعیت هیپناگوژی اشاره کرده بودند. به‌نقل از یکی از شرکت‌کنندگان:

در رویای من یک درخت وجود داشت. من همراه شخص دیگری به‌دنبال ریشه‌های درخت بودیم و ریشه‌ها من را به نقاط مختلف هدایت می‌کردند. می‌توانستم صدای حرکت ریشه‌های درخت را بشنوم.

خواب دیدن درباره‌ی موضوع و زمینه‌ای مشخص می‌تواند به وظایف خلاق مرتبط با این زمینه کمک کند. برای مثال افرادی مثل مری شلی و سالوادور دالی، از رویا برای افزایش خلاقیت کمک گرفتند؛ اما در این روش می‌توانیم رویاهای سودمند و خلاقانه را به‌صورت عمدی و به شکلی هدفمند در ذهن افراد تعبیه کنیم.