بوئینگ 737 مکس که ۳۴۶ نفر را به‌کام مرگ کشاند، مجوز پرواز مجدد گرفت

اداره‌ی فدرال هوانوردی ایالات متحده (FAA) پس از مدت‌ها انتظار سرانجام مجوز پرواز جت مسافربری بوئینگ 737 مکس (Boieng 737 Max) را صادر کرد. بوئینگ 737 مکس در بازه‌ی زمانی پنج‌ماهه، دو بار سقوط کرد که درنتیجه‌ی آن صدها نفر به کام مرگ کشانده شدند. چهارشنبه‌ی گذشته، استیو دیکسون به ‌نمایندگی از اداره‌ی فدرال هوانوردی فرمانی با محوریت بازگشت این جت مسافربری به خطوط هوایی امضاء کرد. 

بوئینگ 737 مکس از مارس ۲۰۱۹ (اسفند ۱۳۹۷ و فروردین ۱۳۹۸) تاکنون اجازه‌ی پرواز نداشت؛ زیرا در فاصله‌ای کوتاه دو بار سقوط کرد و باعث مرگ ۳۴۶ نفر مسافر و خدمه‌ی هواپیما شد. به‌ دنبال این حوادث، بوئینگ همچنان به تولید 737 مکس ادامه داد؛ بااین‌حال در دسامبر ۲۰۱۹ (آذر و دی ۱۳۹۸) در خبری رسمی اعلام شد بوئینگ قصد دارد فرایند تولید جت مورد بحث در کارخانه‌‌ی بزرگ شهر رنتون ایالت واشینگتن را به‌ حالت تعلیق دربیاورد.

در ماه مه ۲۰۲۰ (اردیبهشت و خرداد ۱۳۹۹) تولید 737 مکس از سر گرفته شد؛ اما با سرعتی بسیار کمتر از قبل. در دور جدید تولیدات 737 مکس، بوئینگ تلاش کرد تمرکز بسیار بیشتری روی ایمنی و کیفیت هواپیما داشته باشد تا مشکلات پیشین مجددا ایجاد نشود. اداره‌ی فدرال هوانوردی می‌گوید متخصصان حوزه‌ی ایمنی هواپیما با پشتکار فراوان تلاش کرده‌اند مشکلات ایمنی‌ بوئینگ 737 مکس را که به سقوط هواپیما منتهی شده بود شناسایی و رفع کنند.

دیکسون به‌ نمایندگی از اداره‌ی فدرال هوانوردی در پیغامی ویدئویی گفت: «مسیری که ما را به این نقطه رساند، طولانی و طاقت‌فرسا بود؛ اما از همان آغاز کار گفتیم که برای ‌انجام‌ درست این کار، زمانِ لازم را اختصاص می‌دهیم.»

یکی از مشکلاتی که باعث سقوط هواپیمای بوئینگ 737 مکس شد، نقص در نرم‌افزاری بود که با نام سیستم تقویت مانورپذیری هواپیما (MCAS) شناخته می‌شود. این نرم‌افزار به‌گونه‌ای طراحی شده بود که در برخی شرایط بسیار خاصِ تیکاف هواپیما، جلوی توقف حرکت را بگیرد.

 MCAS با اتکا بر داده‌های حسگرهای روی بدنه‌ی هواپیما، درصورتی‌که تشخیص می‌داد هواپیما بیش از حد به سمت بالا متمایل شده است، دماغه را به ‌سمت پایین متمایل می‌کرد. آموزش دقیق خلبانان برای کار با MCAS نیازمند صرف زمان طولانی و هزینه‌ی سنگین بود و به‌همین دلیل بوئینگ در اقدامی بحث‌برانگیز تصمیم گرفت وجود چنین این سیستمدر هواپیمای 737 مکس را از خلبانان و حتی اداره‌ی فدرال هوانوردی مخفی کند.

موضوع مهم دیگر این است که سیستم MCAS هواپیمای 737 مکس داده‌های مورد نیاز خود را صرفا از  یک حسگر دریافت می‌کرد و این یعنی اگر آن حسگر دچار مشکل می‌شد، کل سیستم عملکرد اشتباه از خود نشان می‌داد. این موارد دست‌به‌دست هم دادند و باعث شدند خلبانان هواپیماهای سقوط‌کرده مشغول دست‌و‌پنجه نرم کردن با مشکلی شوند که اساسا نمی‌دانستند ماهیتش چیست. به ‌دلیل بروز خطا در سیستم MCAS، دماغه‌ی هواپیماها به‌یک‌باره به‌سمت پایین متمایل می‌شد تا هواپیما سقوط کند. 

اداره‌ی فدرال هوانوردی در بخشی از تحقیقات پرونده‌ی 737 مکس، از بوئینگ درخواست کرد نرم‌افزار جدیدی روی سیستم کنترل پرواز هواپیما و نمایشگرهای داخلی نصب کند و فرایند آموزش خدمه‌ی پرواز را بهبود بخشد. دیکسون می‌گوید در ماه سپتامبر (شهریور و مهر) دو ساعت با 737 مکس پرواز کرده است تا شخصا تغییراتی که بوئینگ در سیستم کنترل پرواز 737 مکس اعمال کرده است مورد ارزیابی قرار دهد.

در حال‌ حاضر به‌طور دقیق مشخص نیست 737 مکس در چه تاریخی مجددا به خطوط هوایی بازمی‌گردد. ویروس کرونا باعث ایجاد مشکلات مالی فراوان برای صنعت هوایی شده است و آمار نشان می‌دهد که شرکت‌های بزرگ هواپیمایی با خساراتی بی‌سابقه مواجه شده‌اند.

بر اساس آمار، سه شرکت هوایی بزرگ آمریکا یعنی Delta،اUnited و American در سه‌ماهه‌ی دوم سال جاری میلادی مجموعا متحمل ضرر ۱۰ میلیارد دلاری شده‌اند. همچنین JetBlue با ضرر ۳۲۰ میلیون دلاری، Southwest با ضرر ۹۱۵ میلیون دلاری و Spirit و Alaska به ‌ترتیب با ضرر ۱۴۴ و ۲۱۴ میلیون دلاری مواجه شدند.