بزرگترین شکارچیان آمریکای شمالی چه حیواناتی بودند؟
آمریکای شمالی با اکوسیستمی متنوع شامل اقیانوسها و جلگهها و توندراهای منجمد، خانهی برخی از شکارچیان ترسناک و غولآسا است؛ اما این موجودات مدرن ازجمله تمساحها و کوسههای بزرگ سفید و خرسهای قطبی درمقایسهبا شکارچیان کهن این قاره بسیار کوچک هستند. حال، این سؤال مطرح میشود: بزرگترین شکارچیان کهن آمریکای شمالی چگونه بودند؟
بهگفتهی راس مکفی، کیوریتور ارشد پستاندارد در موزهی تاریخی طبیعی شهری نیویورک، بزرگترین پستاندار شکارچی آمریکای شمالی احتمالا خرسی عظیم با صورتی کوتاه بود (آکتودوس سیموس). این خرس که گاهی با نام «خرس بولداگ» هم شناخته میشود، پوزهای عریض و کوتاه داشت و قدش از شانه به ۱/۶ متر و در حالت ایستاده به ۳/۴ متر میرسید.
اندازهگیری دقیق وزن گونههای منقرضشده برای دانشمندان کار دشواری است؛ زیرا آنها از گونههای موجود بهعنوان معیار استفاده میکند. بااینحال، دیرینهشناسان وزن خرس کوتاهصورت را ۷۰۰ کیلوگرم تخمین زدند. بزرگترین خرسهای قطبی نر امروزی (اوروس ماریتیموس) تفاوت چندانی ندارند و قد آنها از شانه به ۱/۵ متر و وزنشان به ۶۰۰ کیلوگرم میرسد.
خرسهای کوتاهصورت درحدود ۱۱ هزار سال پیش و در پایان عصر یخبندان منقرض شدند. برای پیداکردن شکارچی بزرگتر زمینی باید به گذشتههای دورتر برویم. بزرگترین دایناسور شکارچی آمریکای شمالی تیرانازوروس رکس معروف است. آمریکای شمالی در اواخر دورهی کرتاسه، یعنی درحدود ۱۰۰ تا ۶۶ میلیون سال پیش، قلمروی هیولاها بود. آندرو فارک، رئیس موزهی دیرینهشناسی ریموند ام.آلف در کلارمونت کالیفرنیا میگوید:
دایناسورهای گوشتخوار در دورهی مزوزوئیک (۲۵۲ تا ۶۶ میلیون سال قبل) در آمریکای شمالی تنوع زیادی داشتند. در آن زمان، دایناسورهایی مثل آکروکانتوسورهای خارپشت و دینونیکوس با چنگالهای تیز و میکرونانتورهای پردار نمونههای قالب قلمرو خود بودند.
ارتفاع تی رکس از رانها به ۳/۶۵ متر میرسید و ارتفاع کلی آن ۱۲/۳ متر بود
تیرکس با ارتفاع ۱۲/۳ متر از بسیاری از همعصران گوشتخوار خود بلندتر بود. آکروکانتوسور یکی از همنسلان تیرانازوروس با دندانهای کوسهمانند و یکی از اعضای گروه موسوم به کارکارودونتوسورها تقریبا هماندازه با تیرکس بود؛ اما وزن کمتری داشت (۶/۱ متر تن متریک)؛ درحالیکه وزن تیرکس به ۷/۱ تن متریک میرسید. تیرکس بهدلیل بزرگی جثه به برتری میرسید. با ماهیچههای قدرتمند آروارهاش میتوانست تا ۶ تُن فشار را بهازای هر گاز وارد کند؛ فشاری که برای پارهکردن فولاد مانند کاغذ کافی است.
پرندگان، تنها دایناسورهای امروزی هستند. بزرگترین دایناسور زندهی امروزی در آمریکای شمالی کرکس کالیفرنیایی است (گیمنوگیپس کالیفرنیانوس)؛ بهگونهای که فاصلهی یک بال تا بال دیگر این پرنده به سه متر میرسد. کرکس آمریکایی بهشکل چشمگیری کوچکتر از خویشاوند گوشتخوار خود، تی رکس است. این جاندار از لاشهی گوزن، خوک، گاو، شیرهای دریایی و حتی والها تغذیه میکند.
طول شونیساروس سیکانینیس نزدیک به ۲۰ متر بود (سه برابر بیشتر از طول بزرگترین کوسهی بزرگ سفید)
وقتی بحث جانداران غولآسای اقیانوسی کهن بهمیان میآید، خزندههای غولآسا برجستهترین گونهها هستند. ایکتیوسورها یا ماهیخزندهسانان گروهی از خزندگان شکارچی دریایی بودند که در عصر مزوزوئیک همزمان با دایناسورها زندگی میکردند. در اواخر دورهی تریاسه، یعنی نزدیک به ۲۳۷ میلیون سال پیش، ایکتیوساری به نام شونیساروس سیکانینسیس در آبهای بریتیش کلمبیای کنونی واقع در کانادا زندگی میکرد. کنشو شیمادا، استاد دیرینزیستشناسی دانشگاه دیپاول شیکاگو، دربارهی این موضوع میگوید:
اس. سیکانینسیس بزرگترین خزندهی دریایی تمام دورانها است.
البته بحثهایی بر سر گروه ایکتیوسوری وجود دارد که اس. سیکانینسیس به آن متعلق است: شاستاساروس یا شونیساروس. اعضای هر دو گروه بسیار بزرگ و سریع بودند؛ گرچه گونههای شونی ساروس سینههای بشکهمانند و پوزههای طویلی درمقایسهبا گونههای باریک شاستاساروس داشتند.
صرفنظر از طبقهبندی، هیچ شکی نیست که اس. سیکانینسیس بسیار بزرگ بوده است. طول این جاندار از پوزه تا دم به ۲۰ متر میرسید که دقیقا سه برابر بیشتر از بزرگترین کوسهی بزرگ سفید است؛ اما اندازه همیشه معادل درندهخویی نیست. براساس پژوهشی که سال ۲۰۱۱ در مجلهی PLOS One منتشر شد، اس. سیکانینسیس ممکن است خورانندهای مکشی داشته که طعمههای نرمتن مثل اسکوییدها و اسکوییدهای صدفدار را بهسمت خود میکشیده است. هرکدام از جانداران یادشده بهدلیل تحولات محیطی منقرض شدند. طعمهی این جانداران هم مانند بسیاری از شکارچیان زمانی کمیاب شد و دیگر نتوانستند نیازهای انرژی خود را تأمین کنند.
نظرات