D1-kifpool

جانوری که هزاران سال بدون تولیدمثل جنسی دوام آورده است

یک‌شنبه ۱۱ مهر ۱۴۰۰ - ۱۵:۵۵
مطالعه 3 دقیقه
گروهی از دانشمندان در قالب پروژه تحقیقاتی بین‌المللی برای اولین‌بار نشان دادند که تولیدمثل غیرجنسی می‌تواند در درازمدت موفق باشد.
تبلیغات
D4-mci

پژوهشگران با مطالعه گونه‌ای از کنه‌های سوسک‌مانند، برای اولین‌بار نشان دادند جانوران می‌توانند برای مدت بسیار طولانی (احتمالا میلیون‌ها سال) کاملا بدون رابطه جنسی دوام بیاورند. جانوری که پژوهشگران مطالعه کردند، کنه اوپیلا نوا (Oppiella nova) است.

تاکنون، بقای یک گونه جانوری در دوره‌های زمانی طولانی بدون تولیدمثل جنسی بسیار بعید و تقریبا غیرممکن در نظر گرفته می‌شد؛ اما گروهی از جانورشناسان و زیست‌شناسان تکاملی از دانشگاه‌های کلن و گوتینگن آلمان و نیز دانشگاه لوزان سوئیس و دانشگاه مونپلیه فرانسه برای اولین‌بار اثر مزلسون را در گونه اوپیلا نوا نشان دادند که گونه تک‌جنسی از کنه‌های سوسک‌مانند است. اثر مزلسون توصیف‌کننده آثار مشخصی در ژنوم موجود است که از تولیدمثل کاملا غیرجنسی حکایت می‌کند.

تابه‌حال، دانشمندان مزیت‌های عالی تولیدمثل جنسی را ازنظر تکامل در تنوع ژنتیکی حاصل در فرزندان با برخورد دو ژنوم متفاوت که یک جفت والد تأمین می‌کنند، مشاهده کرده‌اند. در موجوداتی که دو مجموعه کروموزوم دارند؛ یعنی در هریک از سلول‌های خود دو نسخه ژنوم دیده می‌شود، مانند انسان‌ها و نیز گونه‌هایی از کنه سوسک‌مانند که تولیدمثل جنسی دارند، رابطه جنسی تضمین‌کننده ترکیب مداومی از دو نسخه است. بدین‌ترتیب، تنوع ژنتیکی میان افراد مختلف تضمین می‌شود؛ اما دو نسخه از ژنوم درون یک فرد به‌طور متوسط بسیار شبیه هم باقی می‌مانند.

این امکان نیز وجود دارد که گونه‌های دارای تولیدمثل غیرجنسی که کلون‌های ژنتیکی از خودشان را تولید می‌کنند، تنوع ژنتیکی را وارد ژنوم خود کنند و درنتیجه در جریان تکامل با محیط خود سازگار شوند. بااین‌حال برخلاف گونه‌های دارای تولیدمثل جنسی، فقدان تولیدمثل جنسی و ترکیب ژنوم‌ها در گونه‌های دارای تولیدمثل غیرجنسی موجب می‌شود دو نسخه از ژنوم به‌طور مستقل جهش‌ها را در خود جمع کنند و درون هر فرد از هم فاصله بگیرند و متفاوت شوند؛ یعنی دو نسخه مستقل از یکدیگر تکامل پیدا می‌کنند.

اثر مزلسون تشخیص این تفاوت‌ها در مجموعه‌های کروموزومی گونه‌هایی را توصیف می‌کند که فقط تولیدمثل غیرجنسی دارند. این موضوع ممکن است ساده به‌نظر برسد؛ اما پروفسور تانجا شواندر از گروه بوم‌شناسی و تکامل دانشگاه لوزان توضیح داد: «در عمل، اثر مزلسون هرگز به‌طور قطعی در جانوران نشان داده نشده بود.»

توضیح وجود گونه‌های جانوری باستانی با تولیدمثل غیرجنسی برای زیست‌شناسان تکاملی دشوار است؛ زیرا به‌نظر می‌رسد تولیدمثل جنسی در بلندمدت بسیار زیان‌بار باشد. با‌‌توجه‌‌‌به اینکه تقریبا تمام گونه‌های دیگر فقط از راه جنسی تولیدمثل می‌کنند، گونه‌های جانوری مانند اوپیلا نوا که منحصرا از ماده‌ها تشکیل می‌شوند، «رسوایی‌های غیرجنسی باستانی» نامیده شده‌اند.

اثبات اینکه موجودات مذکور طبق آنچه فرض شده است، واقعا فقط از روش غیرجنسی تولیدمثل می‌کنند و مدتی طولانی است که این کار را انجام می‌دهند، کار بسیار پیچیده‌ای است. به‌گفته دکتر الکساندر برانت، نویسنده نخست مقاله از دانشگاه لوزان، ممکن است نوعی تبادل جنسی اسرارآمیزی وجود داشته باشد که هنوز شناسایی نشده است. برای مثال، ممکن است به‌ندرت و حتی به‌صورت تصادفی، نر دارای قدرت تولیدمثل تولید شود. تولیدمثل کاملا غیرجنسی حداقل ازنظر تئوری آثار مشخصی را در ژنوم برجای می‌گذارد: اثر مزلسون.

پژوهشگران برای مطالعه‌شان جمعیت‌های مختلف Oppiella nova و گونه خویشاوند آن‌ها Oppiella subpectinata با تولیدمثل جنسی را جمع‌آوری و ژنوم آن‌ها را توالی‌یابی و تجزیه‌و‌تحلیل کردند. دکتر جنس باست، یکی از اعضای پروژه از مؤسسه جانورشناسی دانشگاه کلن، مطالعه را طاقت‌فرسا می‌خواند و می‌گوید: «اندازه این کنه‌ها فقط یک‌پنجم میلی‌متر و تشخیص آن‌ها دشوار است. علاوه‌بر‌این، تجزیه‌‌و‌تحلیل این داده‌های ژنومی به برنامه‌های کامپیوتری نیاز دارد که به‌طور خاص برای این هدف طراحی شده باشد.» بنابراین، دانشمندان زیادی برای همکاری در این پروژه دعوت شدند.

تلاش‌های پژوهشگران درنهایت نتیجه داد و آن‌ها موفق شدند اثر مزلسون را ثابت کنند. باست نتیجه‌گیری می‌کند:

نتایج به‌وضوح نشان می‌دهد اوپیلا نوا فقط از راه غیرجنسی تولیدمثل می‌کند. این کنه‌ها ازنظر درک این موضوع که تکامل چگونه بدون رابطه جنسی عمل می‌کند، شگفت‌آور هستند.

نتایج نشان می‌دهد بقای یک گونه بدون تولیدمثل جنسی بسیار نادر است؛ اما غیرممکن نیست. اکنون گروه پژوهشی در تلاش برای درک این موضوع هستند که علت استثنایی‌بودن این کنه‌ها چیست.

نتایج مطالعه جدید در مجله PNAS منتشر شده است.

مقاله رو دوست داشتی؟
نظرت چیه؟
داغ‌ترین مطالب روز
تصویر تبلیغاتی گلکسی S25 اولترا
گلکسی S25 اولترا با رم ۱۶ گیگابایتی احتمالاً فقط در این کشورها عرضه می‌شود

ظاهراً سامسونگ قصد دارد گلکسی S25 اولترا مجهز به رم ۱۶ گیگابایتی را فقط در برخی کشورها عرضه کند.

38
16 ساعت پیش
اینستاگرام / Instagram
تغییر شماره تلفن در اینستاگرام؛ چگونه شماره حساب خود را عوض کنیم؟

اگر به‌هردلیلی قصد دارید شماره تلفن خود را در اینستاگرام با شماره‌ی دیگری جایگزین کنید، در مقاله‌ی پیش‌رو با نحوه‌ی انجام این تغییرات آشنا خواهید شد.

3
یک روز پیش
نمای بالا خودرو بی‌وای‌دی Han L
اطلاعات جدیدی از خودرو تحسین‌برانگیز چینی BYD Han L منتشر شد

BYD اطلاعاتی جدیدی از سدان قدرتمند و جذاب و تحسین‌برانگیز Han L منتشر کرد.

21
یک روز پیش
اپلیکیشن Edits متا
اینستاگرام اپلیکیشن ویرایش و تدوین ویدیوی Edits را برای رقابت با کپ‌کات معرفی کرد

ظاهراً متا قبل‌ از ممنوعیت بایت‌دنس و کپ‌کات در آمریکا دست به‌ کار شده است تا اپلیکیشن ویرایش ویدیو جدید خود را جایگزین آن کند.

24
2 روز پیش
لپ تاپ های ایسوس
همه‌ی لپ‌تاپ‌های ۲۰۲۵ ایسوس؛ از سری اقتصادی Vivobook تا قوی‌ترین گیمینگ ROG

با همه‌ی لپ‌تاپ‌هایی که ایسوس سال ۲۰۲۵ روانه بازار می‌کند، آشنا شوید.

27
یک روز پیش
بهترین گوشی های ۲۰۲۴
بهترین گوشی های موبایل بازار ایران [بهمن ۱۴۰۳]

در مقاله‌ی پیش‌ رو با در نظر گرفتن پارامترهای تأثیرگذار بر تجربه‌ی کاربر، بهترین گوشی‌های بازار ایران را در بازه‌های قیمتی مختلف معرفی می‌کنیم.

3550
6 ساعت پیش
پیام متنی تلگرام با قابلیت اسپویلر فعال
قابلیت اسپویلر تلگرام چیست و چگونه می‌توان از آن استفاده کرد؟

ارسال پیام‌های دارای اسپویلر تلگرام به‌خصوص در کانال‌های عمومی برای مخفی‌کردن بخشی از متن یا حتی تصاویر، کاربرد دارد.

17
11 ساعت پیش
تبلیغات
DN-Snap

نظرات

با چشم باز خرید کنید
زومیت شما را برای انتخاب بهتر و خرید ارزان‌تر راهنمایی می‌کند
ورود به بخش محصولات