جعبه‌سیاه زمین اقدامات ما در زمینه تغییرات اقلیمی را ثبت خواهد کرد

در دشتی پوشیده از گرانیت و در کوهستان‌های پرپیچ‌و‌خم، جعبه فولادی بزرگی قرار دارد. ناسازگاری آن با فضای اطراف به بیگانگان نشان می‌دهد که به‌طور عمدی در آنجا قرار داده شده است. اگر کسانی که آن را کشف می‌کنند، بتوانند پیام‌های موجود در آن را رمزگشایی کنند، می‌توانند تقریبا بدانند که چه عاملی موجب سقوط تمدنی شده است که قبلا در آنجا وجود داشت. این «جعبه‌سیاه زمین» است.

وقتی هواپیمایی سقوط می‌کند، ماموران تحقیق لاشه هواپیما را برای بازیابی جعبه‌سیاه مورد جستجو قرار می‌دهند. آن‌ها امیدوار هستند محتوای ضبط‌شده درون آن بتواند به دیگران کمک کند تا از دچار شدن به سرنوشت مشابه اجتناب کنند.

جعبه‌سیاه زمین نیز همین‌طور است: تخته فولادی یکپارچه به ابعاد ۳*۴*۱۰ متر که قرار است روی رخنمون دورافتاده‌ای در ساحل غربی تاسمانی مستقر شود. این مکان به خاطر ثبات ژئوپولتیکی و زمین‌شناسی انتخاب شده است و نسبت‌به کاندیداهای دیگری مانند مالت، نروژ و قطر در اولویت قرار گرفته است. ایده این است که اگر تغییرات اقلیمی فاجعه‌باری موجب سقوط تمدن ما شود، سایت تاسمانی بتواند جعبه‌سیاه را برای تمدن آینده حفظ کند.

اگرچه ممکن است دور از ذهن به‌نظر برسد، باید بدانیم درحال‌حاضر در مسیر گرمایش ۲/۷ درجه سانتیگراد در این قرن هستیم. از هر دانشمند علم اقلیم‌شناسی بپرسید که وقتی گرمایش از مرز ۲ درجه سانتیگراد رد می‌شود، چه اتفاقی می‌افتد، پاسخ می‌دهد که این موضوع ارزش فکر کردن ندارد. بسیاری از تمدن‌ها و امپراطوری‌های گذشته در مواجهه با تغییرات کمتر از این حد فروریخته‌اند.

پس این جعبه‌سیاه چیست؟ هنر چیدمان؟ آزمایش دانشگاهی؟ یا چیز دیگر؟

جعبه‌سیاه زمین در محلی ساخته خواهد شد که سازندگان آن می‌گویند منطقه‌ای بسیار پایدار ازنظر زمین‌شناسی در تاسمانی است

به‌گفته‌ی جیم کورتیس از شرکت Clemenger BBDO، این پروژه کاملا غیرتجاری است و اصل حاکم بر طراحی آن، عملکرد است. آقای کورتیس که در این پروژه با پژوهشگران دانشگاه تاسمانی همکاری می‌کند، می‌گوید جعبه‌سیاهی که برای زمین ساخته می‌شود، یک ابزار است و برای ثبت اقدامات ما طراحی شده است.

به‌گفته‌ی جاناتان نیبون، هم‌بنیان‌گذار گروه هنری Glue Society که او نیز در پروژه همکاری دارد، جعبه‌ی مذکور از فولادی به ضخامت ۷/۵ سانتی‌متر ساخته می‌شود که به حالت طره‌ای روی زمین گرانیتی قرار می‌گیرد. این ابزار طوری ساخته شده است که نسبت‌به ما عمر بیشتری داشته باشد و در صورت رخ دادن فاجعه، همچنان باقی بماند.

جعبه با انبوهی از درایوهای ذخیره‌سازی پر خواهد شد و دارای اتصال اینترنتی خواهد بود که همگی با پنل‌های خورشیدی روی سقف سازه، تغذیه می‌شوند. باتری‌ها ذخیره انرژی پشتیبان را فراهم می‌کنند. وقتی خورشید می‌تابد، جعبه‌سیاه داده‌های علمی را دانلود می‌کند و الگوریتمی اطلاعات مرتبط با تغییرات اقلیمی را از اینترنت می‌گیرد.

به‌طورکلی، الگوریتم جعبه‌سیاه زمین دو نوع داده جمع‌آوری می‌کند: ۱. اندازه‌گیری‌های دمای زمین و دریا، اسیدی‌شدن اقیانوس‌ها، کربن‌دی‌اکسید اتمسفر، انقراض گونه‌ها، تغییرات کاربری زمین و نیز مواردی مانند جمعیت انسانی، هزینه‌های نظامی و مصرف انرژی. ۲. داده‌های زمینه‌ای مانند عناوین روزنامه‌ها، پست‌های رسانه‌های اجتماعی و اخبار رویدادهای کلیدی مانند نشست‌های کنفرانس احزاب دررابطه‌با تغییرات اقلیمی.

جعبه‌سیاه اطلاعات گذشته و آینده را ثبت می‌کند تا نشان دهد که چگونه به این نقطه رسیده‌ایم. این دستگاه، هرگونه اطلاعات تاریخی مرتبط با تغییرات اقلیمی را از اینترنت می‌گیرد.

اگرچه ساخت خود محفظه اواسط سال آینده آغاز خواهد شد، هارد دیسک‌ها قبلا فرایند ضبط را آغاز کرده‌اند و کار خود را با ثبت کنفرانس اقلیمی COP26 آغاز کرده‌اند که نوامبر سال جاری در گلاسکو برگزار شد.

سازندگان جعبه تخمین می‌زنند که با استفاده از فشرده‌سازی و بایگانی، ظرفیت کافی برای ذخیره داده‌ها برای ۳۰ تا ۵۰ سال آینده وجود خواهد داشت. در همین حین، آن‌ها درحال بررسی راه‌هایی برای افزایش این ظرفیت و روش‌های ذخیره‌سازی طولانی‌مدت مانند ثبت اطلاعات روی صفحات فولادی هستند به‌طوری‌که داده‌ها تا صدها سال باقی بماند.

جعبه‌سیاه زمین از فولادی با ضخامت ۷/۵ سانتی‌متر ساخته می‌شود.

بدترین اتفاق افتاده است. حالا چه؟

بیایید فکر کنیم بدترین اتفاق افتاده است؛ تغییرات اقلیمی موجب شکست محصولات کشاورزی می‌شود، شبکه‌های غذایی اقیانوس متلاشی می‌شود، تأمین غذای میلیاردها انسان روی زمین غیرممکن می‌شود؛ صدها میلیون نفر به دلیل افزایش سطح آب دریا آواره می‌شوند، اقتصادها ضعیف می‌شود و جامعه به شکلی که می‌شناسیم، دچار فروپاشی می‌شود.

کسانی که جعبه‌سیاه را کشف کرده‌اند (که اکنون زنگ زده است و پنل‌های خورشیدی آن مدت‌ها است خراب شده‌اند) نمی‌دانند چگونه آنچه را که درون آن یافته‌اند، رمزگشایی کنند. خوب حالا چه؟

توسعه‌دهندگان این ابزار می‌گویند: «هنوز درحال کار روی این موضوع هستیم. پیش‌بینی اینکه چه کسی یا چه چیزی آن را پیدا خواهد کرد، غیرممکن است. اما اگر توسط افرادی با توانایی درک و تفسیر نمادها پیدا نشود، هیچ فایده‌ای نخواهد داشت.»

دسترس به فضای درونی جعبه از بدنه فولادی سه اینچی آن به مقداری نبوغ و هوش نیاز دارد. بنا به تصور توسعه‌دهندگان، کسی که بتواند به درون جعبه نفود کند، می‌تواند نمادهای اساسی را نیز تفسیر کند. آن‌ها می‌گویند:

مانند سنگ روزتا، ما به دنبال استفاده از فرمت‌های مختلف برای رمزگذاری هستیم. ما درحال بررسی امکان گنجاندن خوانشگر الکترونیکی هستیم که درون جعبه بماند و پس از قرار گرفتن درمعرض نور خورشید فعال شود و نیز درصورتی‌که جعبه براثر فاجعه‌ای برای مدت طولانی به حالت خاموش درآید، آن را دوباره فعال کند.

افراد می‌توانند به داده‌ها دسترسی داشته باشند و از مکان آن بازدید کنند. وقتی جعبه‌سیاه آماده و راه‌اندازی شد، بانک اطلاعاتی درحال رشد آن ازطریق پلتفرم دیجیتالی قابل دسترس خواهد بود و افراد در صورت بازدید از سایت، می‌توانند به‌طور بی‌سیم با آن ارتباط برقرار کنند.

توسعه‌دهندگان آن می‌گویند ویژگی‌های دیگری نیز وجود دارد که درحال کار روی آن‌ها هستند، مانند انتقال آماره‌های خلاصه به فواصل طولانی‌تر به فضا و داشتن چیزی مانند ضربان قلب که به بازدیدکنندگان نشان دهد جعبه روشن است و به‌طور فعال درحال ثبت اطلاعات است.

مکان جعبه که بین استراهان تاسمانی و کویینزتاون نیوزیلند است، به اندازه کافی دورافتاده است که از خرابکاری‌ها در امان بماند اما برای کسانی که می‌خواهند آن را ببینند، به اندازه کافی دردسترس است.

درحالی‌که این ابزار به‌عنوان طرحی برای جامعه پساآخرالزمانی درنظر گرفته شده است که چه کارهای نباید انجام دهند، همچنین جای امیدواری است که ثبت کامل اقدامات رهبران سیاسی و تجاری درباره‌ی تغییرات اقلیمی در دنیای کنونی نیز تأثیر داشته باشد. آقای نیبون گفت: «وقتی مردم می‌دانند کارهای آن‌ها ضبط می‌شود، این موضوع بر آنچه آن‌ها انجام می‌دهند و می‌گویند، اثر دارد.»

وسوسه‌انگیز است که از این پروژه به‌عنوان زیاده‌روی در هشدار اقلیمی چشم‌پوشی کنیم، اما درحالی‌که بیشتر افراد با تصور سقوط هواپیما وارد آن نمی‌شوند، این موضوع دلیلی برای چشم‌پوشی از جعبه‌سیاه نیست.