سگها میتوانند ۸۹ کلمه و عبارت منحصربهفرد را درک کنند
چگونگی درک سگها از زبان انسان بهعنوان حیوان ناتوان در تکلم شگفتانگیز است. تنها یک ثانیه پس از آنکه کلمهای مثل راهرفتن یا درمان را بهزبان میآورید، سگها میتوانند ادامهی صحبت را پیشبینی کنند و دربرابر آن واکنش نشان دهند و حتی تا اندازهای تُن صدای انسان را درک کنند.
با اینکه واژگان سگها بهاندازهی انسان گسترده نیست، پژوهشی جدید نشان میدهد سگها بهطور میانگین میتوانند به ۸۹ لغت یا عبارت واکنش نشان دهند که نزدیک به نیمی از آنها دستورالعملهایی مثل «نشستن» یا «ماندن» هستند؛ اما برخی کلمات عمومی مثل «منتظرماندن» و کلماتی مثل «درمان» را هم درک میکنند.
آموزشدیدهترین سگها میتوانند به بیش از ۲۰۰ کلمهی مشخص واکنش نشان دهند که برابر با واژگان کودکی دوساله است. واضح است سگ نمیتواند مانند کودک این کلمات را به زبان بیاورد؛ اما میتواند به شیوهای پیوسته و خاص به کلمات مشخصی واکنش نشان دهد که نشاندهندهی درک این حیوان از زبان انسان است.
یافتهها مبتنیبر فهرست واژگان سازمانیافتهای هستند که والدین برای ارزیابی واژگان کودکان خود بهکار میبرند. بااینحال در این پژوهش، فهرستی به ۱۶۵ صاحب سگ داده شد که شامل سگهایی با انواع نژاد و سن و تخصص هستند. با اینکه وضعیت کار و نوع نژاد (برای مثال سگ پلیس) بر وسعت واژگان سگها تأثیر میگذارد، سن و کیفیت زندگی صاحب سگ تأثیری بر این فهرست نمیگذارد. مؤلفان میگویند:
براساس گزارش صاحبان، سگها نهتنها در تعداد کلماتی که میشناسند؛ بلکه در نوع کلمات هم با یکدیگر تفاوت دارند.
پژوهشهای گذشته نشان میدهند اگر سگها آموزش ببینند، میتوانند به تعداد زیادی از کلمات انسانی واکنش نشان دهند. برای مثال، براساس گزارش پژوهشگران در سال ۲۰۰۴ سگی از نژاد بردر کالی به نام ریکو بیش از ۲۰۰ آیتم ازجمله اسباببازی و توپ را با شنیدن آنها تشخیص میداد. در سال ۲۰۱۱، گونهای دیگر از نژاد بردر کالی پس از سه سال آموزش توانست به لغتنامهی اسباببازی شامل بیش از ۱،۰۰۰ کلمه واکنش دهد.
برخی سگهای باهوش حتی میتوانند پس از تنها چند مرتبه شنیدن، کلمات جدید را یاد بگیرند؛ اما دربارهی سگهای معمولی خانگی چه میتوان گفت؟ مؤلفان مقاله گزارشهایی دربارهی واکنش به ۱۷۲ کلمه و عبارت دریافت کردهاند. البته در این پژوهشها ممکن است صاحبان سگها درک حیوانات خانگی خود را بیشازحد واقعی ارزیابی کنند. پژوهشهای قبلی دربارهی آزمایش واژگان در میان نوزادان نشان میداد که والدین در درک کودکان خود عملکرد بهتری از ناظران آموزشدیده دارند و همین امر میتواند برای سگها هم صدق کند.
علاوهبراین با ارائهی فهرستی ثابت از کلمات به صاحبان سگها، این روش تضمین میکند که صاحب سگ آزمایش برخی کلمات را فراموش نمیکند. از صاحبان سگ در بررسی فعلی خواسته شد تا واکنش سگهایشان را دربرابر کلمات و عبارات مشخص از ۰ تا ۵ ارزیابی کنند. امتیاز ۰ بدینمعنی است که سگ هرگز یا بهصورت پیوسته واکنشی به آن کلمه یا عبارت نشان نداده است؛ درحالیکه امتیاز ۵ بدینمعنی است که سگها اغلب اوقات به کلمات واکنش نشان میدهند؛ حتی وقتی افراد متفاوت آن کلمات را در موقعیتهای مختلف و با تُنهای صدای متفاوت ادا میکنند.
بهطورکلی، ده عبارت یا کلمه وجود دارند که بیش از ۹۰ درصد سگها آنها را تشخیص میدهند. این کلمات و عبارات رایج عبارتاند از: نام سگ، بنشین، بیا، دختر یا پسر خوب، پایین، بمان، منتظر باش، نه، اوکی و ترک کن. درمقابل، تنها تعداد اندکی از سگها میتوانند به کلمات و عباراتی مثل «پاهایت را تمیز کن»، «زمزمه کن»، «صدای بلند» و اسامی پرستار یا مراقب و پرورشدهندهی خود واکنش نشان دهند.
صاحبان سگ هنگام استفاده از فهرست لغت سازمانیافته میتوانند لغات و عبارات بیشتری به آن اضافه کنند. همچنین، صاحبانی که به اغلب دستورها و کلمهها یا فعلها اشاره کردند، سگهایی حرفهای و آموزشدیده دارند یا سگهایی که خیلی زود یاد میگیرند.
سگهای حرفهای مثل سگهای ارتش یا سگ پلیس یا سگهای جستوجو و نجات واژگانی ۱/۵ برابر سگهای بدون آموزش دارند. مؤلفان این پژوهش بهاندازهی کافی به سگهایی با انواع نژادها دسترسی نداشتند تا بتوانند قدرت یادگیری هرکدام را دقیقا محاسبه کنند؛ اما نژادهای عمومیتر مثل سگهای گله، سگهای عروسکی، هوندها و تریرها تغییرات زیادی در توانایی یادگیری لغات خود نشان ندادند.
صاحبان سگهای گله و سگهای عروسکی معتقدند سگهایشان بیشتر از تریرها و سگهای شکاری و همراه و دیگر نژادهای خالص و ترکیبی به کلمات واکنش نشان میدهند. این یافتهها جالب هستند؛ اما بهدلیل ماهیت اکتشافی این پژوهش، مؤلفان معتقدند نتیجهگیری قطعی دربارهی توانایی واکنش نوع خاصی سگ به زبان انسان هنوز زود است؛ درنتیجه پژوهش فعلی هم با محدودیتهایی همراه است.
همیشه ممکن است برخی حالتها و ژستهای بدن انسان و برخی از دیگر اطلاعات زمینهای بر درک سگها تأثیر بگذارند؛ بااینحال ازآنجاکه بسیاری از این سگها آموزشهای اولیه را فرامیگیرند، ممکن است سگی کاملا آموزشندیده واژگانی کمتر از ۸۹ لغت داشته باشد. باوجوداین، این پژوهش گام اول خوبی است و بر روشی بالقوه برای اندازهگیری واکنش سگ به زبان انسان تأکید میکند. هرچه اندازهی نمونهها بزرگتر باشد، این ابزار امکان اندازهگیری کلمات متناظر با واکنش سگها را میدهد. مؤلفان درپایان میگویند:
ابزار ما با پژوهشهای بیشتر به ابزار پژوهشی اقتصادی و مؤثر و بهینه تبدیل میشود و شاید بتواند به پیشبینی قابلیت سگها برای تخصصهای مختلف هم کمک کند.
این پژوهش در مجلهی Applied Animal Behaviour Science منتشر شد.