مومیایی آمنهوتپ یکم پس از سه‌هزار سال به‌صورت دیجیتالی باز شد

مومیایی فرعون مصر باستان، آمنهوتپ یکم، چنان با ظرافت و دقت پوشیده و با حلقه‌های گل تزیین و با ماسک صورت واقعی‌نما دفن شده بود که دانشمندان برای بازکردن بقایای آن مردد بودند. حدود سه‌هزار سال پس از دفن آمنهوتپ، گروهی از پژوهشگران از سی‌تی‌اسکن برای باز‌کردن دیجیتالی بدن او استفاده و به‌طور مجازی لایه‌های بسیار را بررسی کردند تا آشکار کنند که ظاهرش چگونه بود که البته به‌نظر می‌رسد شبیه پدرش بود.

پژوهشگران دریافتند این فرعون که از حدود ۱۵۲۵ قبل از میلاد تا ۱۵۰۴ قبل از میلاد حکومت می‌کرد، هنگام مرگ ۳۵ سال داشت و قدش ۱۶۹ سانتی‌متر بود. همچنین، ختنه شده بود و دندان‌های سالمی داشت. سحر سلیم، یکی از نویسندگان مطالعه و استاد رادیولوژی دانشکده پزشکی دانشگاه قاهره گفت: «زیر نوارهای پیچانده‌شده ۳۰ حرز (طلسم) و کمربند طلای منحصر‌به‌فردی با مهره‌های طلا وجود داشت.»

مطالعه جدید ۲۸ دسامبر در مجله‌ی Frontiers in Medicine منتشر شد. به‌گفته‌ی زاهی حواس، وزیر پیشین باستان‌شناسی و یکی از نویسندگان مطالعه جدید، کمربند ممکن است معنایی جادویی داشته باشد و هرکدام از حرزها عملکردی برای کمک به پادشاه متوفی در زندگی پس از مرگ داشتند. سلیم در ایمیلی به لایوساینس گفت:

مومیایی آمنهوتپ یکم قطعه‌جواهری به نام کمربند دارد. مصریان باستان چنین جواهراتی را دور کمر خود می‌بستند. برخی از این کمربندها مانند این نمونه، حرزهای صدفی درکنار خود دارد.

ماسک صورت مومیایی آمنهوتپ یکم

جمجمه‌ی فرعون نشان داد دندان‌های او هنگام مرگ وضعیت مناسبی داشتند

وقتی پژوهشگران زیر پوشش مومیایی فرعون را بررسی کردند، جمجمه و اسکلت جمع‌شده‌ی او را دیدند

مومیایی سلطنتی آمنهوتپ یکم، دومین فرعون سلسه‌ی هجدهم مصر، در آوریل ۲۰۰۶ در موزه‌ی قاهره در مصر

مصر در زمان سلطنت آمنهوتپ یکم در طول سلسله‌ی هجدهم، تا سودان شمالی گسترش پیدا کرد. این فرعون برنامه ساختمانی را آغاز کرد و معابد زیادی را ساخت یا گسترش داد. کسی نمی‌داند آمنهوتپ یکم چگونه مُرد یا ابتدا کجا دفن شد.

گروهی از پژوهشگران به سرپرستی گستون مسپرو، مصرشناس فرانسوی، مومیایی آمنهوتپ را در سال ۱۸۸۱ همراه با چند مومیایی دیگر در مقبره‌ای در ساخل غربی تبس (اقصر امروزی) پیدا کردند. مومیایی او در دوران سلسله‌ی بیست‌ویکم (حدود ۱۰۷۰ قبل از میلاد تا ۹۴۵ قبل از میلاد) پس از غارت‌شدن در دوران باستان، در این مقبره قرار داده شد. سارقان به بدن فرعون آسیب رسانده‌ بودند. سلیم و حواس در مقاله‌شان نوشتند:

تصاویر حاصل از سی‌تی‌اسکن میزان آسیب وارده به مومیایی آمنهوتپ یکم را نشان می‌دهد که شامل شکستگی‌ها و بریدگی‌های گردن و شکاف بزرگی در دیواره‌ی قدامی شکم و تکه‌تکه‌شدن اندام‌ها، ازجمله دست و پای راست است.

کاهنان اندام‌های جداشده مومیایی را در جای خود گذاشته بودند و برای حفظ قسمت‌های مختلف بدن مومیایی درکنار‌هم، از رزین استفاده کرده و سپس بخش‌هایی از مومیایی را با باندهای تازه پوشانده بودند. سلیم گفت:

نشان دادیم که حداقل برای آمنهوتپ یکم، کاهنان سلسله‌ی بیست‌ویکم با دقت و مراقبت آسیب‌های ناشی از حمله‌ی غارتگران مقبره را ترمیم کرده و شکوه سابق مومیایی را به او بازگردانده و جواهرات و طلسم‌های باشکوه او را سر جایش قرار داده بودند.

علت مرگ آمنهوتپ یکم مشخص نیست؛ اما سلیم گفت: «زخم یا آسیبی که علت مرگ را نشان دهد، پیدا نکردیم.» اسکن‌ها نشان می‌دهند که ظاهر این فرعون هنگام زندگی چگونه بود. سلیم گفت:

به‌نظر می‌رسد که آمنهوتپ یکم ازنظر ظاهری شبیه پدرش، اهمسه یکم، بوده است: او چانه‌ای باریک و بینی کوچک، موهای مجعد و دندان‌های بالایی کمی برجسته‌ای داشت.

لایوساینس با پژوهشگراندیگر نیز تماس گرفت. آیدان دادسون، استاد مصرشناس دانشگاه بریستول در بریتانیا گفت: «خیلی جالب است؛ اما مطمئن نیستم موضوع شوکه‌کننده‌ای وجود داشته باشد.» دادسون با به این موضوع اشاره کرد مومیایی‌های سلطنتی دیگر هم شاید کمربندهای مشابهی داشته‌اند که بعدا به‌سرقت رفته است. وی بیان کرد: «کمربند طلایی ممکن است نمونه‌ی مشابه مستقیمی نداشته باشد؛ ولیباید به این موضوع توجه کرد که تقریبا همه‌ی مومیایی‌های سلطنتی دیگر کاملا غارت شده بودند.»

کارا کونی، استاد مصرشناسی در دانشگاه کالیفرنیا در لس‌آنجلس، گفت ممکن است کاهنان سلسله‌ی بیست‌ویکم کمربند طلایی را روی آمنهوتپ یکم قرار داده باشند. کاهنان اعظم آمون که عملا بخش‌هایی از مصر را در دوران سلسله‌ی بیست‌ویکم کنترل می‌کردند، او را به‌عنوان یکی از اجداد می‌دانستند و ممکن است با قرار‌دادن کمربند روی بدن این فرعون، علاقه‌ی خود را به او نشان داده باشند.