استفاده از ادرار انسان به‌عنوان کود؛ راهکاری موفقیت‌آمیز برای پرورش محصولات کشاورزی

این روزها استفاده از ادرار روی گیاهان خوراکی ممکن است ترفند باغبانی ناخوشایند و غیرعادی تلقی شود. با اینکه از هزاران سال پیش مشخص شده این روش سودمند است، سختگیری‌های مدرن ما بدین‌معنا است که باغبانان و کشاورزان باید به کودهای گران‌قیمت متوسل شوند تا مواد مغذی موردنیاز محصولات کشاورزی خود را تهیه کنند که به‌رایگان در ادرار ما نیز یافت می‌شود.

با‌این‌حال، برخی از کشورها که بیشتر به این موادمغذی اضافی نیاز دارند، اغلب به کودها دسترسی ندارند. بسیاری از کشاورزان مانند کشاورزان مناطق دورافتاده جمهوری نیجر درکنار شرایط آب‌و‌هوایی نامسائد، با تهی‌شدن موادمغذی خاک رو‌به‌رو و ازنظر تولید محصولات کشاورزی دچار مشکل هستند. بنابراین، تیمی به سرپرستی هاناتو موسا، پژوهشگر مؤسسه‌ی تحقیقات کشاورزی نیجر، این روش باستانی استفاده از ادرار به‌عنوان کود را که در بخش‌هایی از آسیا استفاده می‌شود، با چندین تغییر مدرن مانند ضدعفونی‌کردن آن بررسی کرد.

زنان نام کود جدید را اوگا (Oga) نهادند که در زبان محلی به‌معنای «رئیس» است. دلیل انتخاب این نام کم‌کردن حساسیت‌های اجتماعی‌ و مذهبی و فرهنگی و بحث آزاد درباره‌ی استفاده از ادرار انسان به‌عنوان کود بود. سپس، داوطلبان به دو گروه تقسیم شدند. گروه اول استفاده از روش‌های سنتی خود را ادامه دادند؛ درحالی‌که گروه دوم پس از آموزش‌دیدن درباره‌ب استفاده‌ی ایمن، از اوگا با و بدون کود حیوانی در کرت‌های آزمایشی خود استفاده کردند.

تولید کود صنعتی معمولاً شامل استخراج سنگ معدن حاوی فسفر و پتاسیم است. سوزاندن گاز طبیعی در دمای زیاد نیتروژن موردنیاز را از هوایی که تنفس می‌کنیم، طی واکنش شیمیایی جدا می‌کند که کربن‌دی‌اکسید زیادی تولید می‌کند. گیاهان از هر سه این عناصر برای فتوسنتز استفاده می‌کنند. این در حالی است که ادرار ما سرشار از فسفر و پتاسیم و نیتروژن به‌شکلی است که به‌راحتی دردسترس است.

علاوه‌بر‌این، ادرار در‌مقایسه‌با مدفوع وقتی از بدن خارج می‌شود، به‌دلیل آمونیاکش، بار میکروبی کمتری دارد. نگه‌داری ظرف‌های حاوی ادرار در دمای ۲۲ تا ۲۴ درجه‌ی سانتی‌گراد برای ۲ تا ۳ ماه کافی است تا پاتوژن‌های باقی‌مانده‌ای از بین بروند که می‌توانند برای مدت طولانی مایع اسیدی را تحمل کنند.

زنان داوطلب روش ضدعفونی و نحوه‌ی رقیق‌کردن کود حاصل را یاد گرفتند. آن‌ها در چند سال اول اوگا را در ترکیب با کود آلی استفاده کردند و زمانی که موفقیت‌آمیز بود، شجاعت کافی را به‌دست آوردند تا اوگا را به‌تنهایی آزمایش کنند. طی سه سال (۲۰۱۴ تا ۲۰۱۶) و ۶۸۱ آزمایش، افرادی که از اوگا استفاده کرده بودند، به‌طور متوسط شاهد ۳۰ درصد افزایش در تولید ارزن بودند. تفاوت آن‌چنان واضح بود که بسیاری از زنان دیگر منطقه شروع به استفاده از اوگا کردند.

اگر این کود را در کشورهای صنعتی نیز استفاده کنیم، نه‌تنها عملکرد محصول افزایش پیدا می‌کند و نیاز به منابعی کمتر می‌شود که به‌شدت به سوخت‌های فسیلی وابسته‌اند؛ بلکه سیستم‌های پساب‌زدایی ما نیز پایدارتر می‌شود. گروه‌هایی در سوئد و ایالات متحده و استرالیا به‌دنبال استفاده گسترده از کود ادرار هستند.

کارا بیل، پژوهشگر بهداشت محیط‌زیست از دانشگاه گریفیث، اوایل سال جاری هنگام بحث درباره‌ی آزمایش‌های احتمالی استرالیا گفته بود هرسال میلیون‌ها دلار صرف این می‌شود که فاضلاب ازنظر مقدار نیتروژن و فسفر حد مقبولی داشته باشد که بتواند وارد آب‌های پذیرنده شود. اگر بتوانیم از موادمغذی موجود در ادرار به‌عنوان کود استفاده کنیم، ازنظر پایداری و اقتصاد چرخشی و مراقبت از سیاره بهتر خواهد بود. دو سال پس از آزمایش در نیجر، بیش از هزار زن کشاورز شروع به استفاده از اوگا به‌عنوان کود کشاورزی کرده‌اند.

نتایج پژوهش در مجله‌ی Agronomy for Sustainable Development منتشر شده است.