چرا اغلب دایناسورهای گوشتخوار ماقبلتاریخ، دستهای کوچکی داشتند؟
پژوهشگرها دایناسور گوشتخوار عظیمی به نام مراکسز گیگاس (Meraxes gigas) را کشف کردند. این دایناسور جدید سرنخهای جذابی را دربارهی تکامل و زیستشناسی دایناسورهایی مثل کارکارودونتوسور و تیرانوزورس رکس ارائه میکند و نشان میدهد چرا این موجودات جمجمههای بزرگ و بازوهای کوچکی داشتند.
پژوهش فوق به رهبری پیتر ماکوویکی، پژوهشگر دانشگاه مینسوتا و همکاران آرژانتینی او، خوان کانال و سباستین اپستگوا انجام شد و در مجلهی زیستشناسی Current Biology منتشر شد. دانشمندان در سال ۲۰۱۲ برای اولین بار گونهی مراکسز را در پاتاگونیا کشف و چندین سال را صرف حفاری، آمادهسازی و تحلیل آن کردند. این دایناسور بخشی از خانوادهی کارکارودونتوسوریدها است. این گروه از تروپودهای عظیم گوشتخوار شامل جیگانتوسور، یکی از بزرگترین دایناسورهای گوشتخوار شناختهشده و یکی از ستارههای فیلم جدید «دنیای ژوراسیک: قلمرو» است.
گروهی بینالمللی ازجمله پژوهشگران دانشگاه مینسوتا دایناسوری عظیم و گوشتخوار به نام مراکسز گیگاس (Meraxes gigas) را کشف کردند که سرنخهایی را دربارهی تکامل و آناتومی دایناسورهای شکارچی ازجمله کارکارودونتوسور و تیرانازوروس رکس دربردارد.
گرچه مراکسز، بزرگترین کارکارودونتوسورید شناختهشده نیست، طول آن از پوزه تا نوک دم به ۱۱ متر میرسید و وزن آن تقریباً ۴۰۰۰ کیلوگرم بود. پژوهشگرها مراکسز را در کنار دایناسورهای دیگری ازجمله گونههای ساروپود گردندراز از میان سنگهایی با قدمت تقریبی ۹۰ الی ۹۵ میلیون سال کشف کردند. مراکسز یکی از کاملترین اسکلتهای کارکارودونتوسورید محسوب میشود که تاکنون در نیمکرهی جنوبی کشف شده است. این اسکلت شامل جمجمهها، مفصل ران، بازوی چپ و راست و رانها است. به گفتهی پیتر ماکوویکی، یکی از مؤلفان اصلی پژوهش و استاد دانشگاه مینسوتا:
نکتهی جالب این است که طرح بدن مراکسز به شکل عجیبی به تیرانوسورهایی مثل تیرکس شباهت دارد؛ اما این گونهها، خویشاوندی نزدیکی با تیرکس ندارند. بلکه در شاخهای کاملاً متفاوت از درخت خانوادگی دایناسورهای گوشتخوار قرار دارند. درنتیجه این کشف به ما اجازه میدهد این پرسش را مطرح کنیم: چرا این دایناسورهای گوشتخوار با این جثهی بزرگ، بازوهایی بسیار کوچک داشتند؟
به نقل از سباستین آپسگویا، یکی از مؤلفان پژوهش و پژوهشگر دانشگاه میمونیدز در آرژانتین: «کشف این کارکارودونتوسورید جدید که کاملترین گونه تا امروز است فرصتی عالی برای یادگیری دربارهی سیستم، دیرینهشناسی و اندازهی این گونهها را در اختیارمان میگذارد.» براساس دادههای آماری مراکسز، پژوهشگرها به این نتیجه رسیدند که دایناسورهای شکارچی بزرگ در سه خانوادهی تروپودها روند رشد مشابهی داشتند. جمجمهی این دایناسورها در حین تکامل بیشتر رشد کرد و بازوهایشان کوتاه شدند. کاربردهای احتمالی بازوهای کوچک تی رکس و دیگر دایناسورهای گوشتخوار همچنان موضوع بحث و سؤال است. به باور ماکوویکی:
نباید زیاد نگران کاربرد بازوها باشیم زیرا بازوها بر اثر رشد بیش از حد جمجمه متوقف شدند. صرف نظر از اینکه بازوها چه کاربردی داشتند، عملکرد ثانویهای داشتند زیرا جمجمه برای کنترل طعمهی بزرگ بهینه بود.
پژوهشگرها همچنین به این نتیجه رسیدند که کارکارودونتوسوریدهایی مثل گونههای کشفشده از پاتاگونیا با سرعت بالایی به تکامل رسیدند اما سپس بهصورت ناگهانی از سوابق فسیلی حذف شدند. به باور خوان کانال، مؤلف ارشد پژوهش و پژوهشگر دانشگاه ملی ریو نگرو:
معمولاً دلیل قرار گرفتن جانوران در مرز انقراض، سرعت تکامل آهستهی آنها است زیرا بهسرعت با محیط تطبیق پیدا نمیکنند. در اینجا شواهد نشان میدهند که مراکسز و خویشاوندان آن به سرعت تکامل پیدا کردند و بااینحال تنها پس از چند میلیون سال ناپدید شدند و هنوز دلیل این مسئله را نمیدانیم. این کشف یکی از یافتههایی است که میتواند به برخی پرسشها پاسخ دهد اما در عین حال پرسشهای بیشتری را برای پژوهشهای آینده مطرح میکند.
نظرات