باستان‌شناسان به کشف مقبره گمشده کلئوپاترا نزدیک شده‌اند

باستان‌شناسان در زیر معبدی در ویرانه‌های شهر باستانی تاپوسیریس مگنا در غرب اسکندریه و شمال مصر، تونلی وسیع و شگفت‌انگیز پیدا کرده‌اند. به گزارش خبرگزاری ساینس‌آلرت، تیمی از باستان‌شناسان به سرپرستی کاتلین مارتینز، باستان‌شناسی از دانشگاه سانتو دومینگو، جمهوری دومینیکن موفق شدند این سازه حیرت‌انگیز را در عمق ۱۳ متری زمین کشف کنند. این تونل که باستان‌شناسان آن را در نوع خود یک معجزه‌ هندسی می‌دانند، ۲ متر ارتفاع و ۱۳۰۵ متر طول دارد و در میان ماسه‌سنگ‌ها حفر شده است.

به گفته وزارت گردشگری و آثار باستانی مصر، طراحی این تونل به‌طرز خارق‌العاده‌ای به تونل ۱۰۳۶ متری در یونان باستان به نام اوپالینوس شباهت دارد. این آبگذر باستانی در سده ششم ق.م. در جزیره ساموس یونان احداث شده بود. از آبگذر اوپالینوس همواره به‌عنوان یک شگفتی مهندسی یاد می‌شود و در روزگار خود از حیث طراحی و ساخت بی‌نظیر بود. حال، هرچند تونل تاپوسیریس کاملاً بی‌نظیر نیست، اما مهندسی آن فوق‌العاده چشمگیر به نظر می‌رسد. قسمت‌هایی از تونل تاپوسیریس مگنا در آب فرو رفته و با وجود شباهت آن به تونل اوپالینوس، همچنان هدف از احداث آن مبهم باقی‌مانده است.

معبد ایزیس در ویرانه‌های شهر باستانی تاپوسیریس مگنا.

کاتلین مارتینز که از سال ۲۰۰۴ مشغول جستجوی مقبره گمشده کلئوپاترای هفتم در محوطه باستان‌شناسی تاپوسیریس مگنا است، از وجود سرنخ‌های امیدوارکننده‌ای در این تونل خبر داده است. بدین‌ترتیب، ظاهراً باستان‌شناسان از هر زمانی بیشتر به کشف مقبره ملکه معروف و آخرین پادشاه دودمان بطلمیوس نزدیک شده‌اند.

شهر تاپوسیریس مگنا در حوالی سال ۲۸۰ ق.م. به دست بطلمیوس دوم، پسر ژنرال مشهور اسکندر مقدونی و یکی از نیاکان کلئوپاترا تأسیس شد. در همین حال،‌ گورهای چاهی حاوی دفینه‌هایی یونانی و مصری زیادی در معبد پیدا شده است. از این رو، امکان دارد که کلئوپاترا و همسرش مارک آنتونی نیز در یکی از همین گورهای چاهی دفن شده باشند.

کاتلین مارتینز از دانشگاه سانتو دومینگو، کشور جمهوری دومینیکن، طی بیش از ۲ دهه‌ی اخیر به‌دنبال پیدا کردن مقبره گمشده کلئوپاترا بوده است.

مارتینز دلیل اصرارش بر پیدا کردن مقبره گمشده کلئوپاترا را تحسین بی‌حدوحصرش نسبت به این شخصیت مشهور تاریخی می‌داند. به گفته این باستان‌شناس ۵۶ ساله، کلئوپاترا قربانی تبلیغات سیاسی رومیان بوده که خواسته‌اند نقش و جایگاه او را تحریف کنند. کلئوپاترا به‌عنوان یک زن بسیار باهوش و باسواد، زبان‌شناس، مادر، فیلسوف و سیاست‌مدار همواره مورد تحسین او بوده است. کلئوپاترا همچنین نخستین کسی بود که رسما در موزه اسکندریه که قطب فرهنگی روزگار خودش بود، تحصیل کرد.

با مرگ مارک آنتونی در سال ۳۰ ق.م. که در آغوش کلئوپاترا جان سپرد، او هم تصمیم گرفت به زندگی خود خاتمه دهد. سرانجام کلئوپاترا با نیش یک مارزهراگین به زندگی خود خاتمه داد، صحنه‌ای که به لطف آثار هنری بی‌شمار جلوه‌ای جادوانه یافت. اما حالا بیش از ۲۰۰۰ سال بعد، همچنان اطلاعات اندکی در مورد محل دفن او و همسرش در دست است.

تونل تاپوسیریس مگنا با ارتفاع ۲ متر و طول ۱۳۰۵ متر شباهت باورنکردنی به تونل اوپالینوس در یونان باستان دارد دیگری در یونان به نام دارد.

مارتینز برای پیدا کردن مقبره کلئوپاترا سرنخ‌های مختلفی دارد. به باور او، بانوی شگفت‌انگیز مصر باستان احتمالاً در معبد ازیریس و الهه‌اش ایزیس در شهر تاپوسیریس مگنا دفن شده است. ویرانه‌های این شهر باستانی در سواحل شمالی کشور مصر و در جایی که رود نیل به دریای مدیترانه می‌رسد قرار دارد. مهم‌ترین سرنخ کاتلین مارتینز برای کشف مقبره گمشده، نام این معبد است. در حقیقت، کلئوپاترا در دوران حیاتش (به مانند تمام فراعنه و ملکه‌های مصر باستان) تجسم انسانی الهه ایزیس بود. در همین حال، همسرش آنتونی نیز نقش تجسم زنده‌ی خدای ازیریس را داشت.

حال به عقیده مارتینز، کلئوپاترا ممکن است برای بازتاب دادن همین افسانه تصمیم گرفته باشد خود و همسرش را در معبد دفن کند. به گفته مارتینز، از تمام ۲۰ معبدی که در حوالی اسکندریه بررسی شده‌اند، هیچ مکان، بنا یا معبد دیگری به اندازه تاپوسیریس مگنا شرایط لازم برای دفن کلئوپاترا را در خود جمع نکرده است. به همین دلیل هم بود که وقتی مارتینز در سال ۲۰۰۴ با این طرح اکتشافی سراغ زاهی حواس، وزیر وقت آثار باستانی مصر رفت، پیشنهادش بلافاصله پذیرفته شد. نهایتا حدود ۱ سال بعد نیز طرح او رسماً مورد تأیید قرار گرفت.

مارتینز پس از سال‌ها جستجو واقعاً حس می‌کند به مقبره گمشده نزدیک شده است. حفاری‌هایی که تاکنون در این معبد انجام گرفته‌اند، به خوبی نشان داده‌اند که این معبد حقیقتاً به ایزیس اختصاص یافته بود. مارتینز و همکارانش حالا وارد دور تازه‌ای از حفاری‌های خود می‌شوند. آن‌ها به‌زودی حفاری‌های خود را در زیر آب آغاز می‌کنند. براساس بیانیه‌ رسمی وزارت گردشگری و آثار باستانی مصر، خط ساحلی مصر در طی قرون و اعصار مختلف بارها بر اثر زمین‌لرزه‌های مهیب آسیب دیده و قسمت‌هایی از تاپوسیریس مگنا نیز پس از فروریزی به کام امواج خروشان رفته‌اند.

مارتینز و همکارانش در همین‌جا به‌دنبال گام بعدی اکتشافات خود خواهند رفت. هرچند همچنان زود است بدانیم، این تونل نهایتا به کجا منتهی می‌شود، اما امیدواری‌های زیادی وجود دارد. چنانچه زاهی حواس ۱۳ سال قبل گفته بود، کشف مقبره کلئوپاترا و مارک آنتونی می‌تواند به مهم‌ترین کشف باستانی قرن بیست‌ویکم تبدیل شود. بااین‌حال، حتی اگر مارتینز و همکارانش موفق به انجام این کشف نشوند، بازهم کشف‌های مهمی درون و بیرون معبد انتظارشان را می‌کشد، کشف‌هایی که می‌توانند اطلاعات تازه‌ای از این شهر اسرارآمیز در اختیارشان قرار دهند.