کشف دو کانی نایاب روی زمین در شهاب‌سنگی ۱۷ تنی

دو ماده‌ی معدنی جدید درون تکه‌ی کوچکی از شهاب‌سنگ ۱۶/۵ تنی El Ali که در سال ۲۰۲۰ در کشور سومالی پیدا شد، شناسایی شدند. این سنگ بزرگ یکی از ده شهاب‌سنگ بسیار بزرگ روی زمین محسوب می‌شود. درحالی‌که دانشمندان این شهاب‌سنگ را در سال ۲۰۲۰ پیدا کردند، نسل‌ها است مردم محلی درباره‌ی آن داستان می‌گویند.

تکه‌ی کوچک ۷۰ گرمی از این شهاب‌سنگ برای شناسایی کانی‌های تشکیل‌دهنده‌ی آن برای دانشگاه آلبرتا فرستاده شد. در همان روز اول تجزیه‌و‌تحلیل، پژوهشگران دو ماده‌ی معدنی جدید را در نمونه پیدا کردند. اولین کانی الالیت نامیده شد که برگرفته از نام شهر نزدیک محلی است که شهاب‌سنگ در آن‌‌‌جا پیدا شده است. کانی دوم نیز الکینزتانتونیت نام گرفته است که برگرفته از نام لیندی الکینز تانتون، پژوهشگر اصلی پروژه تحقیقاتی سایکی ناسا است. هر دو کانی از آهن و پولونیم و اکسیژن تشکیل شده‌اند.

موفقیت سریع پژوهشگران در شناسایی کانی‌های جدید به این دلیل بود که آن‌ها در دهه‌ی ۱۹۸۰ به‌طور‌مصنوعی در آزمایشگاه تولید شده بودند. با وجود اطلاعات آزمایشگاهی، ترکیب و ساختار کریستالی کانی جدید را می‌توان به‌سرعت با داده‌های موجود مقایسه و آن را طبقه‌بندی کرد. درحالی‌که ممکن است استدلال کنید که در این صورت آن‌ها کانی‌های جدیدی نیستند، تا زمانی‌که در طبیعت پیدا نشوند، به‌عنوان کانی‌های جدید در نظر گرفته می‌شوند. کریس هرد، استاد گروه علوم زمین و جو دانشگاه آلبرتا، در بیانیه‌ای گفت:

هرگاه کانی جدیدی پیدا کردید، بدین‌معنا است که شرایط واقعی زمین‌شناسی و شیمی سنگ با آنچه قبلاً کشف شده است، تفاوت دارد. این چیزی است که یافته‌ی جدید را هیجان‌انگیز می‌کند: در این شهاب‌سنگ خاص، دو ماده‌ی معدنی شناسایی کرده‌اید که برای علم جدید هستند.

برش ۷۰ گرمی شهاب‌سنگ العلی که حاوی دو ماده‌ی معدنی جدید است

پژوهشگران العلی را به‌عنوان شهاب‌سنگ آهنی طبقه‌بندی کردند که از آهن تشکیل شده است و تکه‌های کوچک سیلیکات نیز در آن وجود دارد. آن‌ها قصد دارند شهاب‌سنگ‌ یادشده را بیشتر بررسی کنند تا شرایط تشکیل سیارک والدی آن‌ را درک کنند. تیم پژوهشی می‌گوید الالیت و الکینزتانتونیت می‌توانند حاکی از فرایندهای زمین‌شناسی و شیمیایی جدیدی باشند. آنان در حال بررسی این موضوع هستند که این کانی‌ها در علم مواد چه کاربردی می‌توانند داشته باشند.

کارشناسان در حال بررسی کانی دیگری از این نمونه هستند که ممکن است جدید باشد. تجزیه‌و‌تحلیل بیشتر از نمونه‌های دیگر می‌تواند کانی‌های جدید دیگری را آشکار کند؛ اما به‌نظر می‌رسد شهاب‌سنگ اصلی ناپدید شده است. طبق شایعات، این سنگ برای فروش به چین برده شده است. امیدواریم که شهاب‌سنگ به هر جا که برده شده باشد، نمونه‌های بیشتری از آن دراختیار دانشمندان قرار داده شود.