شگفت‌انگیزترین کشف‌های باستان‌شناسی مصر باستان در سال ۲۰۲۲

مصر باستان سرزمین اسرارآمیز و پررمز و رازی بود و از این رو، همچنان بسیاری از رازهای آن برملا نشده‌اند. به نقل از پایگاه خبری لایوساینس، در سالی که گذشت، همچون سال‌های قبل پروژه‌های باستان‌شناسی متعددی در کشور مصر به اجرا درآمدند.

در خلال این حفاری‌ها و کاوش‌ها، اجسام بی‌نظیری سر از خاک برآوردند که برخی از آن‌ها واقعا باستان‌شناسان را غافلگیر کردند؛ کشف‌هایی مانند مقبره‌ ملکه‌ی گمنام و همین‌طور تونل عظیمی که زیر یک معبد باستانی قرار داشت از جمله این یافته‌های هیجان‌انگیز بودند. در ادامه با زومیت همراه باشید تا ۱۰ کشف شگفت‌انگیز از دوران مصر باستان در سال ۲۰۲۲ را به صورت خلاصه مرور کنیم.

باستان‌شناسان در حین کندوکاو در یک گورستان در شهر باستانی فیلادلفیا به دو پرتره کامل و همین‌طور چند پرتره‌ی ناتمام از مومیایی‌های دفن شده دست پیدا کردند. به باور محققان، متوفی‌ها به احتمال زیاد به طبقه متوسط یا اشراف تعلق داشته باشند، چون سفارش نقاشی‌های پرتره در آن دوران هزینه‌ی هنگفتی روی دوش مشتریان می‌گذاشت. همچنین باستان‌شناسان به دلیل غارت مقبره به ندرت موفق به کشف نمونه‌هایی از این پرتره‌ها شده‌اند. برای درک نادر بودن این کشف باید بدانید که آخرین نمونه از پرتره‌های مومیایی‌ در دهه‌ی ۱۸۸۰ کشف شده بودند.

باستان‌شناسان در محوطه باستانی تل‌الفرما در شبه‌جزیره سینا به ویرانه‌های یک معبد باستانی برخوردند. این معبد به هیچ معبد دیگری شباهت نداشت و در کمال شگفتی در آن ویژگی‌های دو خدای زئوس و کاسیوس، خدای آب‌وهوا همزمان به نمایش درآمده بودند. باستان‌شناسان پس از اینکه پیدا کردن دو ستون گرانیتی صورتی رنگ که از خاک بیرون زده بودند به این معبد باستانی رسیدند. ستون‌ها به باور محققان زمانی دروازه‌ی معبد را تشکیل می‌دادند، اما ظاهرا زلزله‌ی ویرانگری باعث نابودی این معبد شده است.

در دوران امپراتوری یونان و روم در مصر باستان، دفن مومیایی‌ها با زبان طلا رسم نامعمولی نبود. مصریان باستان عقیده داشتند با این کار متوفی را برای زندگی پس از مرگ در عالم مردگان آماده می‌کنند. حالا گروهی از باستان‌شناسان چندین نمونه از این روش‌ تدفینی ویژه را در گورستان باستانی در نزدیکی قویسنا در شمال قاهره کشف کردند. در این مقبره‌های باستانی علاوه بر زبان طلا انبوهی از کالاها قبر مانند گردنبند، سفال و سوسک سرگین طلایی نیز به چشم می‌خورد.

باستان‌شناسان در حین کاوش محوطه‌ باستانی در بندر برنیکه در سواحل دریای سرخ به یک زیارتگاه ۱۷۰۰ ساله به همراه ۱۵ شاهین بدون سر و بنای سنگی با نقوش دو خدای ناشناخته رسیدند. در کنار بنای سنگی پایه‌ای سنگی با دو زوبین آهنی پیدا شد،‌ اما آنچه باستان‌شناسان را شگفت‌زده کرد، نه این آثار باستانی جالب‌توجه بلکه کتیبه‌ای به زبانی یونانی در یکی از غرفه‌های پشتی زیارتگاه بود. در این کتیبه می‌خوانیم: « در اینجا جوشاندن سر شاهین شایسته نیست.»

ظاهرا در این بخش امپراطوری مصر باستان اجرای برخی آئین‌های قربانی کردن پرندگان از جمله شاهین ممنوع بوده است. قربانی کردن پرندگان در مصر باستان از طریق جوشاندن به شدت رواج داشت. چنانچه سلیمه اکرام، مورخ و مصرشناس در کتاب «مخلوقات ایزدان: مومیایی‌های حیوانات در مصر باستان» شرح داده، گاهی‌اوقات پرندگان را زنده‌زنده درون دیگ‌هایی پر از صمغ جوشان غوطه‌ور می‌کردند. طی این فرایند وحشتناک تمام استخوان‌های پرندگان پودر می‌شد.

باستان‌شناسان در حین حفاری در قبرستانی در اختاتن در جنوب قاهره، گنجینه‌ای از آثار باستانی از جنس طلا از جمله یک گردنبند و ۳ انگشتر پیدا کردند. روی یکی از این جواهرات حّکاکی از بِس، خدای شوخ‌طبیعی به چشم می‌خورد. نقوش این خدای باستانی در سراسر مصر باستان کشف شده‌اند. بس که به صورت مردی کوتوله و درشت‌اندام با تاجی از پَر تصویر شده را نگهبان شوخ‌طبعی، موسیقی، رقص و همین‌طور محافظ زنان در حین وضع حمل نیز دانسته‌اند.

برخی از زنان مصر باستان طی یک آئين ویژه پیش از وضع حمل روی بدن خود خالکوبی می‌کردند. باستان‌شناسان ۶ نمونه از این خالکوبی‌های آئينی را در حین بررسی مومیایی‌های دفن شده در دیر المدینه در کرانه‌های رود نیل کشف کردند. کشف خالکوبی‌های باستانی به دلیل اینکه معمولا پوست انسان به سرعت از بین می‌رود نادر است. در همین حال، باستان‌شناسان بدون باز کردن مومیایی‌ها با ابزارآلات پیشرفته پوست را وارسی می‌کنند. با این حال در مورد اخیر بخشی از پوست مومیایی که مربوط به بخش پایین کمر زنی باستانی بود آشکار شد. روی پوست این زن باستانی جوهر باستانی خطوطی تیره را به‌همراه تصویر بِس خدای محافظ زنان در هنگام وضع حمل رسم کرده است.

باستان‌شناسان در یکی از پرسروصداترین کشف‌های باستانی سال ۲۰۲۲ در کشور مصر موفق به کشف یک تونل با طول ۱۳۰۵ در زیر ویرانه‌های معبدی در شهر باستانی تاپوسیریس مگنا در غرب اسکندریه و شمال مصر شدند. به عقیده باستان‌شناسان این تونل عظیم برای انتقال آب آشامیدنی به مردم مورد استفاده قرار می‌گرفته و ظاهرا از روی آبگذر اوپالینوس در جزیره ساموس یونان ساخته شده است که از شاهکارهای مهندسی جهان باستان به شمار می‌رود.

یک نقاشی باستانی که پرندگانی را در حال پرواز و نشستن کنار یک مرداب به تصویر کشیده، آنقدر در حفظ جزئیات موفق بوده که محققان امروزی توانستند از روی تابلو گونه‌های دقیق پرندگان را تشخیص دهند. باستان‌شناسان این شاهکار هنری ۳۳۰۰ ساله را یک قرن قبل بر روی دیوارهای قصری در عمارنه، پایتخت مصر باستان کشف کردند. اما همین اواخر بود که محققان پرندگان تابلو از جمله یک ماهی‌خورک ابلق، یک سنگ‌چشم پشت سرخ و یک دم‌جنبانک سفید را شناسایی کردند.

بسیاری فکر می‌کنند مصریان باستان اجساد مردگان را برای این مومیایی می‌کردند تا آن‌ها را از گزند فساد و پوسیدگی محفوظ نگه دارند، اما ظاهرا قضیه از این قرار نیست. حالا محققان اطلاعات تازه‌ای از این آئین باستانی پررمزوراز به دست داده‌اند. به باور محققان، مومیایی کردن در واقع راهی برای راهنمایی مردگان به سوی عالم خدایان بوده است.

همزمان با صدمین سالگرد کشف مقبره توت عنخ‌آمون، گروهی از باستان‌شناسان مقبره یک خانواده سلطنتی گمنام به همراه ملکه‌ای به نام نیث را کشف کردند. این کشف در محوطه‌ باستانی سقاره واقع در مجموعه اهرام جیزه انجام شد. نام نیث برای اولین‌بار بود که در هرکدام از اسناد باستان‌شناسی ذکر می‌شد. باستان‌شناسان علاوه بر مقبره به تابوت‌ها و مومیایی‌های متعددی دست پیدا کردند که برخی از آن‌ها به فرماندهان لشکر و مشاوران توت عنخ‌آمون تعلق داشتند.