نیش‌دندان‌های گوشتخوار؛ شکارچیان مرموزی که به سرعت به تکامل رسیدند و ناپدید شدند

نزدیک به ۲۵۲ میلیون سال پیش، زنده ماندن بسیار دشوار بود. فوران ابرآتشفشان‌ها اکوسیستم‌ها را ناپایدار ساخته بود و درطول یک میلیون سال با رقم زدن مجموعه‌ای از انقراض‌ها، حیات روی زمین را برای همیشه تغییر داد. اما در آفریقای جنوبی کنونی، برخی شکارچیان با وجود تمام مشکلات به گونه‌های غالب تبدیل شدند.

به گزارش نیویورک تایمز، بر اساس مقاله‌ی مجله‌ی Current Biology، درندگان دندان‌نیشی به شکلی غیرمنتظره در اواخر رویداد انقراضی پرمین با سرعت بالایی ظاهر و ناپدید شدند. درنتیجه، این نظریه‌ی زیست‌بومی که شکارچیان بزرگ را اولین قربانیان فشارهای انقراضی می‌داند، به چالش کشیده می‌شود.

اکتشافات جدید به رمزگشایی برخی متغیرهای انقراض پرمین تریاس کمک می‌کنند و می‌توانند برای درک پیامدهای بحران‌های زیست‌بومی کنونی سیاره‌ی زمین مفید باشند.

دوره‌ی پرمین از ۲۹۸ میلیون و ۲۵۲ میلیون سال پیش به طول انجامید. در این دوره سیناپسیدها، پیشگامان تکاملی پستانداران یا پیش‌پستانداران از گونه‌های غالب بودند و دایناسورها هنوز به تکامل نرسیده بودند. به گفته‌ی کریستین کامرر، دیرینه‌شناس و موزه‌دار موزه‌ی علوم طبیعی کارولینای شمالی و نویسنده‌ی مقاله، سیناسپیدهای پرمین شامل نیاکان خود ما نیز می‌شدند و اغلب افراد اطلاعی از این موضوع ندارند. این گونه‌ها نسبت به دایناسورها یا خزندگان دیگر به ما نزدیک‌تر هستند.

گورگونوپسیدیاها (زشت‌سیمایان) یکی از زیرمجموعه‌های سیناپسیدها بودند. این گونه‌های گوشتخوار چهارپا با دندان‌های نیش‌مانند خود که از پوزه‌ای جعبه‌مانند بیرون آمده بودند، شکار می‌کردند. به گفته‌ی پیا ویگلیتی، دانشمند موزه‌ی تاریخ طبیعی فیلد و مؤلف دیگر مقاله، این گونه‌ها در واقع تی‌رکس‌های زمانه‌ی خود بودند.

در دوره‌ی پرمین خشکی‌های زمین در ابرقاره‌ای موسوم به پانگه‌آ جمع شده بودند. پژوهشگرها گونه‌های متعددی از گورگونوپسیدیا را در حوضه‌ی فعلی کارو در آفریقای جنوبی کشف کردند که تقریبا درطول میلیون‌ها سال دوره‌ی انقراضی پرمین زندگی می‌کردند. در آن زمان مجموعه‌ای از گورگونوپسیدیاها درست مانند خط تولید کارخانه به تکامل رسیدند، منقرض شدند و جای خود را به دیگری دادند.

اما نکته‌ی شگفت‌انگیز این بود که گونه‌های گورگونوپسیدیا به سرعت به تکامل رسیدند و تا اواخر انقراض پرمین به گونه‌های غالب تبدیل شدند. این گونه‌ها شباهت نزدیکی به گونه‌‌های اینوسترانسویا الکساندری (Inostrancevia alexandri) دارد که قبلا در روسیه کشف شدند.

دو گونه‌ی جدید هم توسط ناتائوپا انتری و جان نیافولی در سال ۲۰۱۰ و ۲۰۱۱ کشف شدند. اما پژوهشگرها با بررسی ۷۷ فسیل گورگونوپسیدیا از کارو به جدید بودن آن‌ها پی بردند. آن‌ها گونه‌ی جدید را اینوسترانسویا آفریکانا (Insotrancevia Africana) نامیدند. به عقیده‌ی پژوهشگرها نیاکان این گونه از شمال به جنوب قاره‌ی پانگه‌آ مهاجرت کردند. وقتی نوادگانشان در آفریقای جنوبی کنونی ساکن شدند، هیچ رقیبی نداشتند بنابراین از گله‌های لیستروسور گیاه‌خوار تغذیه می‌کردند.

خوان کارلون سینروس، دیرینه‌شناس متخصص در دوره‌ی پرمین از دانشگها فدرال پیائولی برزیل، کشف گورگونوپسیدیاهای مشابه در روسیه و آفریقای جنوبی را غیرمنتظره و هیجان انگیز می‌داند. او با اشاره به انقراض گونه‌های گورگونوپسیدیا درست پیش از ظهور اینوسترانسویا آفریکانا می‌گوید، آنچه برای شکارچیان جنوبی بدشانسی به شمار می‌رفت، فرصتی برای شکارچیان شمالی بود.

در نهایت مدتی طول نکشید که اینوسترانسویا آفریکانا هم منقرض شد. به گفته‌ی دکتر ویجلتی، آنچه گورگونوپسیدیا و اکوسیستم‌ آن را نابود کرد، بحران گرمایش جهانی بود که درطول صدها هزار سال رخ داد. در دنیای کنونی هم شاهد تغییرات مشابهی هستیم که از فعالیت‌های انسان سرچشمه می‌گیرند.