دیدن مگس‌های مرده موجب می‌شود دیگر مگس‌ها سریع‌تر بمیرند؛ اما چرا؟

پژوهش‌ها نشان می‌دهند وقتی مگس‌های میوه گونه دروزوفیلا ملانوگاستر در معرض لاشه دوستان مرده خود قرار می‌گیرند، طول عمر آن‌ها به‌طور محسوسی کاهش پیدا می‌کند. مگس‌ها گوشه‌گیر می‌شوند، چربی بدنشان کم می‌شود و پیری آن‌ها به‌حدی تسریع می‌شود که زودتر از مگس‌های سرکه‌ای می‌میرند که جسد مگس‌های مرده دیگر را نمی‌بینند.

اکنون دانشمندان ایده بهتری درمورد علت این مسئله دارند. به‌نوشته‌ی ساینس‌آلرت، وقتی مگس‌های میوه رفقای مرده خود را می‌بینند، در مغز آن‌ها دو نوع نورون پذیرنده انتقال‌دهنده عصبی سروتونین فعال می‌شود و این افزایش فعالیت روند پیری مگس‌ها را تسریع می‌کند. پژوهشگران دانشگاه میشیگان در مقاله خود می‌نویسند: «درک مدارهای عصبی که ازطریق آن ادراک مرگ بر این خصوصیات اثر می‌گذارد، ممکن است بینش‌هایی درزمینه‌ی درک پیامدهای مرتبط با این مورد و شاید تجربیات حسی دیگر حتی در انسان‌ها ارائه دهد و ممکن است بینش‌هایی در این‌ زمینه فراهم کند که چگونه حالت‌های عصبی خاص بر رفتار و فیزیولوژی تأثیر می‌گذارند.»

فرایندهای حسی می‌توانند بر پیری تأثیر بگذارند، اما درمورد نحوه رخدادن آن دانش چندانی نداریم. پژوهش گذشته همین گروه از پژوهشگران نشان داده است درک مگس‌های مرده همان گونه اثر محسوسی روی مگس‌های میوه دارد و آن‌ها زودتر می‌میرند، اما دلایل این امر ناشناخته بود.

اثرات مشابهی در حیوانات دیگر نیز مشاهده شده است: نکروفورز یا پاک‌سازی همنوعان مرده در حشرات اجتماعی؛ ایجاد صدا و بازرسی جسد در فیل‌ها یا افزایش سطح هورمون‌های تنظیم‌کننده‌ای به نام گلوکوکورتیکوئیدها در نخستی‌های غیرانسان.

در مگس‌های میوه، به‌نظر می‌رسید تغییرات شامل سروتونین، ناقل عصبی مهمی که سیگنال‌ها را بین سلول‌های عصبی منتقل می‌کند و یکی از گیرنده‌های سروتونین به نام 5-HT2A باشد. پژوهشگران از این نقطه کار خود را آغاز کردند و بررسی کردند که کدام نورون‌های بیان‌کننده گیرنده ۲ سروتونین ممکن است در اثرات فیزیکی آنچه پژوهشگران آن را «ادراک مرگ» می‌خوانند، نقش داشته باشند.

آن‌ها به مگس‌های زنده پروتئین فلورسنت تزریق کردند و همنوعان مرده را به آن‌ها نشان دادند. سپس پژوهشگران بررسی کردند که هنگام دیدن لاشه‌ها کدام بخش از مغز مگس‌های زنده فعال می‌شود. در نهایت، آن‌ها شروع به فعال‌سازی مصنوعی نورون‌ها در این نواحی در مگس‌هایی کردند که دوستان مرده را ندیده بودند تا اینکه دو منطقه به نام‌های R2 و R4 را شناسایی کردند که تأثیری همانند ادراک مرگ را داشتند.

با این اطلاعات هنوز کار چندانی نمی‌توانیم انجام دهیم. مغز مگس از مغز انسان بسیار متفاوت است، اما پژوهشگران امیدوارند درک مکانیسم فرایند توصیف‌شده روزی به درک بهتر مغز انسان و فرایند پیری خصوصاً در افرادی که نقش‌های چالش‌برانگیزی در اجتماع دارند، کمک کند. پژوهشگران در مقاله خود می‌نویسند: «با کمک به درک اثرات فیزیولوژیکی قرارگرفتن درمعرض مرگ و مکانیسم‌های زیستی هدایت‌کننده آن، نتایج ما ممکن است بینش‌هایی درزمینه‌ی درمان افرادی مانند سربازان و جنگ و نیروهای امدادی ارائه کند که مرتباً درمعرض موقعیت‌های استرس‌زای مرتبط با مرگ قرار می‌گیرند.»

این پژوهش در مجله‌ی PLOS Biology منتشر شده است.