انسان‌ها آن‌قدر آب زیرزمینی استخراج کرده‌اند که محور زمین تغییر کرده است

زمین درحالی‌که روی محور خود می‌چرخد، مثل فرفره‌ای نامتعادل دچار نوسان می‌شود. ریزش آهن مذاب در هسته‌ی زمین، ذوب‌شدن یخ، جریان‌های اقیانوسی و حتی طوفان‌ها همگی می‌توانند موجب انحراف قطب‌های زمین شوند. اکنون دانشمندان دریافته‌اند که پمپاژ آب‌های زیرزمینی به‌دست انسان برای آشامیدن و آبیاری نیز نقش چشمگیری در رانش قطب‌های سیاره ایفا کرده است.

به‌گزارش ساینس، سورندرا آدیکاری، ژئوفیزیکدان از آزمایشگاه پیش‌رانش جت ناسا و متخصص در زمینه‌ی چرخش زمین که در مطالعه‌ی اخیر شرکت نداشته است، می‌گوید: نحوه‌ی نوسان زمین تحت تاثیر فعالیت‌های ما قرار دارد. این یافته تا اندازه‌ای گیج‌کننده است.»

تصور کنید توپ بسکتبال را روی انگشت خود می‌چرخانید. اگر بتوانید توپ را متعادل نگه دارید، به‌طور مساوی در امتداد محور خود می‌چرخد؛ اما اگر کمی وزن به یک قسمت از توپ اضافه کنید یا از وزن قسمتی دیگر بکاهید، توپ به سرعت نامتعادل می‌شود، تاب می‌خورد و محور چرخش خود را تغییر می‌دهد. محور زمین نیز دچار نوسان یا تاب‌خوردگی است و قطب شمال آن هر سال دایره‌ای به عرض تقریبا ۱۰ متر رسم می‌کند. مرکز این نوسان نیز در درازمدت تغییر می‌کند؛ به‌گونه‌ای که در دوران اخیر هر ساله تقریبا ۹ سانتی‌متر در جهت ایسلند کج شده است.

کلارک ویلسون، ژئوفیزیکدان از دانشگاه تگزاس در آستین و همکارانش فکر کردند که حذف ده‌ها گیگاتن آب زیرزمینی در هر سال ممکن است بر نوسان سیاره تاثیر گذاشته باشد؛ اما آن‌ها می‌دانستند که بیرون‌کشیدن آب از دل زمین نمی‌تواند تنها عامل به‌شمار آید.

دانشمندان مدلی از انحراف قطبی ساختند که عواملی مانند پرشدن مخازن به‌خاطر سدهای جدید و ذوب صفحات یخی جدید را درنظر گرفت تا ببینند آن‌ها چگونه حرکات قطبی مشاهده‌شده بین سال‌های ۱۹۹۳ تا ۲۰۱۰ را توضیح می‌دهند. در آن زمان، اندازه‌گیری‌های ماهواره‌ای به اندازه‌ی کافی دقیق بودند تا جابه‌جایی قطب‌ها در حد چند میلی‌متر را تشخیص بدهند.

سدها و تغییرات یخ‌ها برای مطابقت با حرکات قطبی مشاهده‌شده کافی نبود؛ اما وقتی پژوهشگران ۲۱۵۰ گیگاتن آب زیرزمینی را که براساس برآورد مدل‌های هیدرولوژیکی بین سال‌های ۱۹۹۳ تا ۲۰۱۰ پمپاژ شده بودند، درنظر گرفتند، حرکات قطبی پیش‌بینی‌شده با مشاهدات بسیار همسو‌تر شد. ویلسون و همکارانش به این نتیجه رسیدند که بازتوزیع وزن آب در اقیانوس‌های جهان موجب شده است که قطب‌های زمین در این مدت نزدیک به ۸۰ سانتی‌متر جابه‌جا شوند. دانشمندان روز پنجشنبه در نشریه‌ی ژئوفیزیکال ریسرچ لترز گزارش دادند که درواقع ظاهرا در آن دوره، حذف آب‌های زیرزمینی نقش بزرگ‌تری نسبت به کاهش جرم یخ‌ها در گرینلند یا جنوبگان داشته است.

ازآنجا که حجم عمده‌ی آب‌های زیرزمینی در عرض‌های جغرافیایی میانی شمالی، در کانون‌های اصلی کاهش آب‌های زیرزمینی مانند شمال غربی هند و غرب ایالات متحده استخراج شدند، اثر آن‌ها تشدید شد. ویلسون می‌گوید: «اگر بیش‌ترین حذف آب نزدیک‌تر به استوا یا قطب‌ها رخ می‌داد، تاثیرش کمتر بود.»

به‌گفته‌ی ویلسون، این نوسان اضافی زمین برای تاثیرگذاری بر آب‌وهوا یا فصل‌ها بسیار ناچیز است؛ اما یافته‌های جدید می‌تواند به دانشمندان امکان دهد تا از رانش قطبی به‌عنوان ابزاری برای سنجش سایر پدیده‌ها استفاده کنند. کی‌وان سیئو، ژئوفیزیکدان از دانشگاه ملی سئول و نویسنده‌ی اصلی مطالعه باور دارد که پژوهش آن‌ها راهی برای بررسی میزان تاثیر استخراج آب‌های زیرزمینی بر افزایش سطح آب‌های دریا ارائه می‌دهد؛ زیرا آب در پایین‌دست جریان می‌یابد و درنهایت به اقیانوس می‌رسد.

مقاله‌ی جدید به تایید این موضوع کمک می‌کند که کاهش آب‌های زیرزمینی بین سال‌های ۱۹۹۳ تا ۲۰۱۰، تقریبا ۶ میلی‌متر به سطح جهانی دریاها افزوده است.