این سوسک نر بی‌بال رازی تکاملی با خود دارد

حشره موجود در کلکسیون نمونه کوچک دانشگاه لوند سوئد غیرعادی به‌نظر می‌رسید و از نگاه وینیسیوس فریرا، متخصص تاکسونومی حشرات و زیست‌شناسی تکاملی، «خنده‌دار بود.»

«زنومورفون بارانوفسکی» که فقط ۲٫۵ میلی‌متر اندازه دارد و در سال ۱۹۹۱ در اوآخاکا مکزیک در بستر جنگل‌های کاج و بلوط در ارتفاع بیش از ۲٫۹ کیلومتری سطح زمین پیدا شد، یک سوسک نر بود. به‌نوشته‌ی نیویورک‌تایمز، این سوسک که توسط ریچارد بارانوفسکی طبیعت‌شناس کشف شد، یکی از ویژگی‌های شاخص سوسک‌ها را نداشت: پوشش سخت جلویی که دانشمندان به آن «بال‌پوش» می‌گویند.

دکتر فریرا پس از بررسی دقیق، این حشره را در مجله‌ی Linnean Society به عنوان گونه‌ای سوسکی قبلاً ناشناخته و دارای ویژگی منحصر‌به‌فرد بدون بال‌پوش توصیف کرد: Xenomorphon baranowskii.

بال‌ها انرژی زیادی مصرف می‌کنند، بنابراین، در طول تاریخ تکاملی، بسیاری از گونه‌های حشرات به‌طور مستقل توانایی پرواز خود را از دست دادند. اما بیش از نیم میلیون گونه سوسک شناخته‌شده وجود دارد و تاکنون همه‌ی آن‌ها حداقل نوعی از بال‌پوش سخت بال جلویی خود را داشته‌اند.

تصور می‌شود حتی در مواردی که سوسک توانایی پرواز ندارد، بال‌پوش یکی از ابزارهای کلیدی مؤثر در بقای آن‌ها باشد. این ساختار از بدن نرم آن‌ها محافظت می‌کند و به آن‌ها اجازه می‌دهد خود را در شکاف‌های کوچک جای دهند و از موقعیت‌های خطرناک فرار کنند.

در مورد سوسک عجیبی که دکتر فریرا مورد بررسی قرار داده است، او و همکارانش حدس می‌زنند ترک پرواز و از دست دادن بال‌پوش می‌توانسته اقدامی محافظتی دربرابر پرهیز از جابه‌جا شدن توسط بادهای شدید محل زندگی آن‌ها بوده باشد.

دکتر فریرا همچنین این گونه را به پدیده تکاملی «پدومورفوز» ارتباط می‌دهد. در این پدیده که هنوز به‌خوبی درک نشده است، ماده‌های بالغ برخی از گونه‌های سوسک، تعدادی از ویژگی‌های دوران اولیه زندگی خود را حفظ می‌کنند و بیشتر شبیه لارو به‌نظر می‌رسند و گاهی حتی بال‌های خود را از دست می‌دهند. سوسک نر بدون بال تازه کشف‌شده شبیه چیزی است که در ماده‌های آن گونه سوسک‌ها دیده می‌شود.

اما معمولاً سوسک‌های نر از قدرت پرواز خود برای تعقیب ماده‌ها به‌منظور جفتگیری استفاده می‌کنند. بنابراین، درحالی‌که پدیده پدومورفوز درمورد سوسک‌های ماده گیج‌کننده بوده است، این موضوع که سوسک نر بالغ بال نداشته باشد، غیرمنطقی‌تر هم به‌ نظر می‌رسد. دکتر فریرا گفت: «این افراطی‌ترین نمونه پدومورفوز است.»

به‌گفته‌ی دکتر فریرا، پدومورفوز بودن خوب نیست، زیرا موجب می‌شود سوسک‌ها دربرابر تهدیدها آسیب‌پذیرتر باشند و نتوانند در موقعیت‌های خطرناک خیلی دور شوند. اما تیم او چنین فرض می‌کند که از دست دادن بال‌های جلویی می‌تواند به یک گونه سوسک اجازه دهد تا تخصصی‌تر شود و با موفقیت بیشتری بتواند جایگاه جغرافیایی خاصی را اشغال کند.

یافته‌های فریرا و همکارانش می‌تواند نمونه‌ای از این موضوع باشد که سوسک‌ها در طول تکامل خود چقدر سازگار بوده‌اند و این ویژگی آن‌ها را به یکی از موفق‌ترین جانوران روی زمین تبدیل کرده است.

همچنین باید توجه داشت که توصیف دکتر فریرا فقط مبتنی‌بر یک نمونه زنومورفون است و اگرچه کل گونه‌های حشرات معمولاً از اکتشافات یک‌باره توصیف می‌شوند، پژوهشگران چیز دیگری درمورد این جانور نمی‌دانند. دی‌ان‌ای سوسک موردنظر قابل مطالعه نیست، اطلاعاتی درمورد تاریخچه زندگی آن وجود ندارد و اثری از ظاهر ماده‌های این گونه نیز وجود ندارد. بنابراین، گام بعدی پژوهشگران رفتن به کوهستان‌های مکزیک به امید پیدا کردن تعداد بیشتری سوسک بدون بال‌پوش است.